Jeśli choć raz w życiu przeszedłeś zabieg operacyjny, z pewnością wiesz, jak wygląda blizna pooperacyjna. W zależności od rodzaju wykonanego przez chirurga cięcia, wielkości rany i jej głębokości, blizny mogą wyglądać bardzo różnie i inny też może być czas ich zanikania. Są też takie, które pozostają do końca życia.
Czym dokładnie jest blizna pooperacyjna i na czym polega praca z blizną?
Co to jest blizna pooperacyjna?
Blizna jest to ubogokomórkowa struktura, która powstaje w wyniku łączenia się wcześniej przeciętej struktury. Jest skutkiem naturalnego procesu gojenia i regeneracji skóry. Po zszyciu miejsca przecięcia, w okolicy tej tworzą się nowe tkanki, w tym włókna kolagenowe, i tak powstaje blizna. Blizna pooperacyjna w początkowym stadium jest różowa, a z czasem blednie i w wielu przypadkach, przy dobrej pielęgnacji, staje się niewidoczna. To, czy tak się stanie, w dużym stopniu zależy od umiejscowienia blizny, wielkości cięcia, wskutek którego powstała oraz czasu, który przeznaczysz na jej pielęgnację. Możesz to robić zarówno samodzielnie, jak i z pomocą fizjoterapeuty.
Są różne rodzaje blizn. Ze względu na czas ich powstania, na twoim ciele może pojawić się blizna:
- niedojrzała – poznasz ją po tym, że jest czerwona, lekko wypukła oraz swędzi lub boli,
- dojrzała – jest jaśniejsza od skóry, miękka w dotyku i płaska.
W sytuacji, gdy rana z jakiegoś powodu nie goi się prawidłowo, mogą się pojawić:
- blizny przerostowe – unoszą się powyżej poziomu skóry, ale pozostają w granicach rany pooperacyjnej,
- bliznowce – te twarde i włókniste blizny przekraczają linię cięcia chirurgicznego i nie chcą się samoistnie goić, a nawet mają tendencję do nawrotów po wcześniejszym usunięciu.
Czy blizna pooperacyjna może być problematyczna?
Problem z blizną może dotyczyć jej strony wizualnej, a wtedy z pomocą przychodzi medycyna estetyczna i różnego rodzaju zabiegi. Blizna pooperacyjna może też wpływać na funkcjonowanie stawu lub innego miejsca, w którym doszło do przerwania ciągłości tkanki.
Podczas zabiegu chirurgicznego zostaje przecięta nie tylko skóra, ale również tkanki, które znajdują się pod nią. Często jest to niezbędne, by chirurg mógł dostać się do uszkodzonych narządów lub organów w ciele pacjenta. Tkanki, które zostały przecięte, wcześniej przesuwały się swobodnie względem siebie. Po pojawieniu się blizny dochodzi do zaburzenia tego zjawiska. Struktury tkanek potrafią być sklejone i przez to nie przesuwają się względem siebie tak, jak wcześniej.
Małe blizny po zabiegu artroskopowym
Te małe blizny, które widać po artroskopii, tylko pozornie są dość niewielkie. Jednak w rzeczywistości w trakcie zabiegu dochodzi do przecięcia kilku struktur, na przykład do wnętrza stawu. Wówczas mała blizna na zewnątrz potrafi być bardzo głęboka i powodować zaburzenia wszystkich struktur, które są razem sklejone. Im większa blizna, tym większe mogą występować problemy funkcjonalne.
Problematyczne blizny zwykle powstają w miejscach, które są najbardziej mobilne. Tam, gdzie skóra najbardziej się rozciąga i gdzie tego ruchu na skórze jest najwięcej. Głównie są to stawy, w tym staw kolanowy i barkowy.
Jak ustrzec się przed problemami funkcjonalnymi z blizną?
W pierwszym etapie powstawania blizny ważne jest odpowiednie dbanie o ranę, która powstała w wyniku zabiegu. Im lepiej rana będzie się goiła, tym blizna będzie mniejsza. Jeśli chcesz wesprzeć ten proces, możesz skorzystać z pomocy fizjoterapeuty. Dodatkowa praca z tkanką, która jest wokół miejsca zabiegowego, czyli rany, może zniwelować powstałe w niej napięcie i spowodować, że rana będzie się lepiej goić.
Jak szybko fizjoterapeuta może zacząć pracę z blizną?
Im szybciej, tym lepiej. Trzeba jednak pamiętać, że jest to rana i muszą z niej zejść wszystkie strupy. Gdy jest już zagojona, wówczas można pracować z taką blizną. Jest to dość kluczowe, ponieważ im szybciej zaczniemy, tym lepiej. Praca taka przynosi dobre efekty również w przypadku osób, które wcześniej z takich zabiegów nie korzystały. Największą poprawę w stanie i wyglądzie blizny widać, gdy fizjoterapeuta zaczął z nią pracować przed upływem roku od zabiegu operacyjnego. Nie jest to jednak regułą, ponieważ jak pokazuje praktyka terapeutyczna, również u pacjentów, którzy przychodzą z dużo starszymi bliznami, efekty są całkiem zadowalające.
Jak wygląda mobilizacja blizny i praca nad nią?
Na początku fizjoterapeuta rozciera bliznę, rozmasowuje i mobilizuje ją. Wprowadza efekt przesuwania blizny i zwiększania jej mobilności, co działa na jej korzyść. W początkowej fazie zabieg ten nie jest zbyt przyjemny, ale z czasem boleści podczas zabiegu przechodzą.
Blizna pooperacyjna — jak długo należy z nią pracować
Praca trwa do osiągnięcia odpowiedniego efektu. W każdym przypadku fizjoterapeuta sprawdza, jak mocno na funkcję działa ta blizna i wtedy pracuje do momentu, gdy ten wpływ zanika. Z taką blizną można pracować od kilku dni do kilku miesięcy, jeżeli tylko jest taka potrzeba. Należy pamiętać, że jest to głównie dodatek do fizjoterapii i całego procesu, który ma miejsce w trakcie wizyty. Fizjoterapeuta za każdym razem poświęca na to kilka minut, ale należy pamiętać, że głównym zadaniem fizjoterapeuty jest przywrócenie funkcji i to na tym skupia on całą swoją uwagę. Sam masaż bowiem nie jest wystarczający, ale działa dobrze na proces zmniejszania i zaniku blizny.
