Życie z endoprotezą barku nie musi się wiele różnić od tego, jakie prowadziłeś przed zabiegiem. Wiele zależy od kondycji twojego organizmu, wieku, ogólnego stanu zdrowia i prowadzonego wcześniej stylu życia. To prawda, że pojawią się pewne ograniczenia, ale w porównaniu z korzyściami, jakie niesie ze sobą protezoplastyka barku, z pewnością warto rozważyć ten zabieg, jeśli są ku temu wystarczające wskazania.
Które elementy leczenia mogą mieć wpływ na życie z endoprotezą barku i jakie nowe nawyki pomogą ci zachować optymalną sprawność w domu, w pracy i trakcie uprawiania sportu?
Protezoplastyka barku — kiedy jest wskazana
W Polsce wymiana stawu barkowego na sztuczny wciąż należy do rzadkości, co nie oznacza, że nie ma ku temu wyraźnych wskazań. Częściej wynika to z niewiedzy, że można, a w wybranych przypadkach nawet warto zdecydować się na zabieg protezoplastyki barku. Głównie ze względu na korzyści, jakie płyną z zabiegu, w tym wolność od bólu i przywrócenie optymalnej sprawności w stawie barkowym.
Po przeprowadzeniu wywiadu medycznego i wykonaniu niezbędnych badań lekarz ortopeda może zakwalifikować cię do zabiegu protezoplastyki barku, jeśli:
- w wyniku używania stawu przez całe życie, doszło do jego przedwczesnego zużycia i tym samym powstania zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych,
- doszło do złamania części bliższej kości ramiennej, czyli złamania w obrębie stawu barkowego, w tym wieloodłamowego,
- złamałeś głowę kości ramiennej,
- chorujesz na nowotwór okolicy stawu barkowego,
- doszło do nienaprawialnego uszkodzenia stożka rotatorów,
- chorujesz na reumatoidalne zapalenie stawów,
- zdiagnozowano u ciebie jałową martwicę głowy kości ramiennej,
- pojawiły się poważne powikłania po wcześniejszych operacjach barku.
Niezależnie od powyższych, protezoplastyka barku wskazana jest szczególnie u osób w starszym wieku. Wynika to z częstych problemów związanych z gojeniem się nastawionych złamań w obrębie barku i słabych funkcjonalnie wyników leczenia po tego typu urazach.
Rehabilitacja po wszczepieniu endoprotezy barku
Pierwsze tygodnie, a nawet miesiące po wszczepieniu protezy barku są bardzo ważne dla całego procesu leczenia. To czas, kiedy powinieneś ściśle współpracować z fizjoterapeutą i stosować się do jego zaleceń. Zarówno tych związanych z rehabilitacją w gabinecie, jak i ćwiczeń, które powinieneś wykonywać w domu.
Wymiana stawu na sztuczny to zabieg, który uwalnia od bólu i pomaga przywrócić optymalną sprawność. Jeśli coraz bardziej boli cię bark, a do tego pogłębia się ograniczenie ruchomości, umów się na konsultację.
Wizyta wskazana jest również w sytuacji, gdy przeszedłeś już zabieg endoprotezyplastyki, ale pojawiły się dolegliwości, które są wskazaniem do zabiegu rewizyjnego.
Przez kilkanaście dni staw musi pozostać unieruchomiony w temblaku lub ortezie. Ma to na celu zabezpieczenie miejsca operacji i wsparcie procesów gojenia. Już na tym etapie pod okiem specjalisty będziesz wykonywać delikatne ćwiczenia, by zmniejszyć ból i obrzęk. W dalszym okresie za pomocą intensywniejszych ćwiczeń wzmacniających oraz wybranych zabiegów fizjoterapeuta zwiększać będzie siłę mięśni w obrębie stawu barkowego i poprawiać zakres ruchu.
Na koniec, co zwykle ma miejsce kilka miesięcy po operacji (od 3 do 6 miesięcy, choć rehabilitacja może też potrwać dłużej), pracować będziesz nad poprawą koordynacji ruchowej i przygotowywać się do powrotu do codziennych zajęć domowych, zawodowych, a także do uprawiania sportu, jeśli robiłeś to wcześniej.
Życie z endoprotezą barku — co można robić, a czego należy unikać
Jedną z najważniejszych korzyści płynących z wymiany stawu barkowego na sztuczny, jest brak dolegliwości bólowych i możliwość stosunkowo swobodnego ruszania ramieniem. To wystarczy, byś mógł wrócić do codziennych zajęć. Wszystko to oczywiście musi odbywać się stopniowo, po wcześniejszej konsultacji z fizjoterapeutą. Warto jednak już od samego początku wyrobić w sobie nawyki, które również po zakończeniu rehabilitacji pomogą ci lepiej dbać o bark. Dzięki temu ograniczysz zużycie protezy i zmniejszysz ryzyko przeciążeń innych struktur wchodzących w skład stawu barkowego.
Codzienne czynności domowe
Trudno wyobrazić sobie codzienne prace domowe bez korzystania z rąk, w tym barku. Pamiętaj jednak, by od teraz robić to bardziej świadomie, w sposób mądry i przemyślany. Choć proteza wykonana jest z solidnych materiałów i po wszczepieniu bardzo dobrze zastępuje zużyty staw, to nigdy nie stanie się nim w pełni. Dlatego tam, gdzie to możliwe:
- używaj obu rąk do wykonywania czynności,
- wybieraj do podnoszenia lekkie przedmioty, a przy cięższych proś o pomoc innych,
- stosuj odpowiednie techniki podnoszenia i przenoszenia przedmiotów, z zachowaniem odpowiedniej postawy ciała,
- ubieraj się świadomie i powoli, zaczynając od rękawa ręki z protezą barku,
- zadbaj o porządek w domu, by do minimum ograniczyć ryzyko potknięcia się i upadku.
Unikaj unoszenia bardzo ciężkich przedmiotów, na przykład wiader z wodą, dużych wypełnionych garnków, skrzynek itp. Nie dopuszczaj też do nagłych szarpnięć ręką po stronie operowanego barku.
Życie z endoprotezą barku w pracy
Wiele zależy od charakteru wykonywanej przez ciebie pracy. Niemniej jednak tu również unikaj przeciążeń wynikających z ciężkiej pracy fizycznej. Szczególnie, podczas rehabilitacji i w początkowych okresie po jej zakończeniu. Operowanemu barkowi nie służy między innymi przenoszenie ciężkich paczek, zwłaszcza nad głową, wiercenie, wykonywanie powtarzalnych ruchów ramieniem, czy długotrwała praca w jednej pozycji.
Dlatego, jeśli to tylko możliwe, rób regularne przerwy na ćwiczenia zalecone przez fizjoterapeutę. A jeśli zajdzie taka potrzeba, poproś o zmianę zakresu zadań, gdyby wcześniejsze mocno obciążały bark.
W sporcie i aktywności fizycznej
Powrót do aktywności sportowych również powinien być stopniowy. Początkowo regularnie korzystaj z aktywności o mniejszym obciążeniu. To może być spacer, jazda na rowerze stacjonarnym, joga i pływanie wybranym po konsultacji z fizjoterapeutą stylem. Jeśli wcześniej uprawiałeś wybraną dyscyplinę sportową, powrót do niej może nastąpić dopiero po wyrażeniu zgody przed fizjoterapeutę. Po przeprowadzeniu odpowiednich badań oceni on stopień przygotowania twojego ciała i sprawność operowanego barku. Warto jednak wziąć pod uwagę zmianę dyscypliny, jeśli wcześniej uprawiałeś sporty kontaktowe, z dużym ryzykiem upadku, tenis lub golf, albo też ćwiczenia siłowe z dużym obciążeniem.
Zmiany zwyrodnieniowe stawu barkowego — jakie są objawy i kiedy niezbędna jest operacja
Zwyrodnienie stawu barkowego może doprowadzić do całkowitego unieruchomienia tej części ciała. Jak się objawia i jakie są metody leczenia?
Życie z endoprotezą barku — o czym warto pamiętać
W przypadku każdej operacji ortopedycznej rehabilitacja to podstawa do odzyskania optymalnej sprawności. Jeśli więc chcesz, by twoje życie z endoprotezą barku nie różniło się wiele od tego sprzed zabiegu, jak najlepiej wykorzystaj czas po wszczepieniu endoprotezy barku. Im pełniej zaangażujesz się w proces rehabilitacji, tym lepiej przygotujesz swoje ciało do późniejszych wyzwań i obciążeń.
Poza tym, przez cały czas słuchaj sygnałów płynących z ciała i reaguj, gdy pojawi się coś niepokojącego. Zawsze też możesz skorzystać ze wsparcia fizjoterapeuty, by jeszcze lepiej zadbać o operowany staw barkowy.
Źródło:
www.kingedwardvii.co.uk/health-hub/6-top-tips-to-help-recovery-after-your-shoulder-replacement
www.advancedortho.com.sg/living-with-a-shoulder-replacement-tips-for-daily-activities-and-long-term-care/
www.mp.pl/pacjent/
