Rzepka to trzeszczka, czyli niewielkich rozmiarów, zaokrąglona kostka, tworząca z więzadłami i ścięgnami aparat trzeszczkowy. W porównaniu z innymi trzeszczkami rzepka jest największa, a kształtem przypomina płaski trójkąt z zaokrąglonymi wierzchołkami.
Ze względu na pełnione funkcje, jest bardzo ważnym elementem kolana. Poprawia sprawność mięśnia czworogłowego, chroni kłykcie przed uszkodzeniami a cały staw przed urazami, działa jak amortyzator i przenosi duże obciążenia. W trakcie codziennej aktywności ślizga się w obrębie kłykci i mało kto myśli o niej przy chodzeniu, bieganiu, czy uprawianiu sportu. Do czasu, aż dojdzie do zaburzenia jej ruchu i odchylenia.
Czym dokładnie jest lateralizacja rzepki, jak ją rozpoznać i w jaki sposób można skutecznie przywrócić jej pełną funkcję?
Co to jest lateralizacja rzepki i jak się objawia?
Lateralizacja rzepki, zwana też bocznym przyparciem rzepki to stan, w którym rzepka, czyli kość znajdująca się na przodzie kolana, jest przemieszczona lub ma tendencję do przemieszczania się w stronę zewnętrzną kolana, w kierunku bocznym.
Gdy dochodzi do zaburzenia osi ustawienia rzepki i przesuwa się ona w bok, zwiększa się nacisk na jej boczną powierzchnię. Możesz to dostrzec w miarę zginania kolana.
Jednym z objawów, który może zwrócić twoją uwagę w przypadku lateralizacji rzepki, jest ból kolana w części przedniej oraz ból rzepki, gdy ją dotykasz. Dolegliwości te nasilają się, gdy wykonujesz ruchy w stawie kolanowym. Większy ból poczujesz przy kucaniu, klękaniu, czy też chodzeniu po schodach. Możesz też odczuwać sztywność w stawie kolanowym, co będzie się pogłębiać, jeśli w porę nie zgłosisz się do ortopedy. W bardziej zaawansowanym stadium lateralizacja rzepki może się objawiać przeskakiwaniem w kolanie, krepitacjami i trzaskami, a po dojściu do stanu zapalnego w obrębie kolana pojawi się opuchlizna i obrzęk. Innym skutkiem zaniedbań w leczeniu bocznego przyparcia rzepki mogą być zmiany zwyrodnieniowe.
Odczuwasz ból w kolanie, który utrudnia ci codzienne funkcjonowanie? Skorzystaj z pomocy ortopedy, który przeprowadzi badania i dowie się, co jest przyczyna twoich dolegliwości w obrębie stawu kolanowego. Umów się na konsultację, by nie przeoczyć poważnych zmian, które nie tylko ograniczają ruchomość, ale też mogą wymagać interwencji chirurgicznej.
Możliwe przyczyny lateralizacji rzepki
Czynników sprzyjających lateralizacji rzepki jest wiele, dlatego warto znać przynajmniej te najczęstsze.
Mowa tu między innymi o:
- urazach kolana w tym różnego rodzaju uszkodzeniach rzepki,
- słabości mięśniowej,
- nieprawidłowej pracy mięśnia czworogłowego uda, który odpowiada za stabilizację w kolanie i zginanie w biodrze,
- braku leczenia:
- koślawości kolan i pięt,
- płaskostopia,
- rotacji wewnętrznej stopy,
- wadach postawy,
- nieprawidłowym wzorcu chodu,
- dysbalansie mięśniowym,
- osłabieniu mięśni pośladkowych.
Tego rodzaju problemy zdrowotne powinny być odpowiednio wcześnie zdiagnozowane i leczone albo przez ortopedę, albo z pomocą fizjoterapeuty. Dlatego nie powinieneś lekceważyć objawów i dolegliwości, a także opóźniać konsultacji ortopedycznej w przypadku pogłębiających się wad postawy oraz schorzeń stóp i kolan.
Do przyczyn niezależnych od ciebie i twoich działań, należy:
- deformacja nasady kości piszczelowej,
- niewłaściwe rozwinięcie się tkanek miękkich w kolanie,
- nieprawidłowa budowa nasady kości udowej,
- różna długość nóg,
- nieprawidłowe ustawienie miednicy,
- zbyt wysokie ustawienie rzepki.
Lateralizacja rzepki — na czym polega leczenie
Decyzję o rodzaju leczenia podejmuje lekarz w porozumieniu z pacjentem. Wiele zależy zarówno od stadium schorzenia, jak i twojego stylu życia. Im więcej jest w nim aktywności, w tym sportowych, tym większe prawdopodobieństwo, że bardziej wskazany będzie zabieg operacyjny.
Leczenie zachowawcze
W ramach leczenia zachowawczego bardzo ważne jest kompleksowe podejście i wykorzystanie różnych metod. Takich, które sprawią, że rzepka znów będzie się prawidłowo przemieszczać po kłykci kości udowej, bez „uciekania” na zewnątrz.
Przeczytaj także: Rehabilitacja po zabiegu stabilizacji rzepki — na czym polega i jakie korzyści niesie
By to osiągnąć, fizjoterapeuta może zastosować:
- odpowiednie ćwiczenia:
- mobilizujące rzepkę,
- prioprioceptywne,
- rozciągające,
- rozluźniające mięśnie kulszowo-goleniowe,
- wzmacniające głowę przyśrodkową mięśnia czworogłowego uda,
- kinesiology taping, kinezyterapię oraz wybrane zabieg fizykoterapeutyczne, a wśród nich krioterapię, magnetoterapię lub zabiegi z użyciem lasera.
Operacyjne leczenie lateralizacji rzepki
Zarówno w sytuacji, gdy metody leczenia zachowawczego nie przyniosą spodziewanych efektów, jak i w wtedy, gdy prowadzisz bardzo aktywne życie, lekarz może zaproponować leczenie operacyjne. Jego celem jest odtworzenie prawidłowego ustawienia rzepki i doprowadzenie do jej stabilizacji. Często wybieraną techniką zabiegową jest artroskopia.
Po zabiegu podobnie jak w przypadku innych operacji, niezbędna jest odpowiednia rehabilitacja. Jeśli ma pomóc w szybkim powrocie do sprawności i zmniejszyć ryzyko ponownej lateralizacji rzepki, niezbędne jest jak najpełniejsze zaangażowanie z twojej strony. Mowa zarówno o zajęciach na sali, jak i ćwiczeniach zlecanych do wykonania w domu.
Źródło i inspiracja:
