W dobie uzależnienia od urządzeń mobilnych i komputerów, zainteresowanie sportem u dzieci i młodzieży jest czymś, co warto pielęgnować i wspierać. Regularna i dostosowana do możliwości dziecka aktywność fizyczna wzmacnia kości i mięśnie oraz uczy pracy w grupie i samodyscypliny. Warto jednak pamiętać, że nieodłączną częścią niemal każdej dyscypliny sportowej, są różnego rodzaju kontuzje. Urazy sportowe u dzieci nie należą do rzadkości, dlatego niezbędna jest podstawowa wiedza na ich temat oraz przygotowanie dotyczące udzielania pierwszej pomocy.
Oto kilka najważniejszych informacji, które mogą okazać się pomocne zarówno w przypadku niegroźnych stłuczeń, jak i poważniejszych uszkodzeń, do których może dojść podczas uprawiania sportu przez dzieci.
Najczęstsze urazy sportowe u dzieci
Podobnie jak w przypadku dorosłych sportowców, tak też u dzieci może dość zarówno do poważnych, jak i drobnych urazów podczas treningów, rozgrywek i zawodów. Jednak ze względu na rosnące kości, otwarte płytki wzrostowe i mniejszą masę mięśniową, ryzyko jest większe, a rodzaje uszkodzeń mogą się nieco różnić.
Gdy dochodzi do złamania nasady kości, co skutkuje uszkodzeniem płytki zrostowej, może to zaburzać proces prawidłowego zrostu kości podczas leczenia.
Urazy sportowe dzieci to też złamania typu zielonej gałązki. Pod pojęciem tym kryje się częściowe złamanie przy nienaruszeniu warstwy zewnętrznej, czyli okostnej. I choć wydaje się mniej groźne, niż choćby złamanie otwarte, czy całkowite, to i tak wymaga interwencji medycznej i unieruchomienia.
Rekonstrukcja więzadła krzyżowego
Zerwanie więzadeł krzyżowych do jeden z poważniejszych urazów w obrębie stawu kolanowego.
Jeśli doszło u ciebie do zerwania więzadeł krzyżowych, jak najszybciej umów się na konsultację ortopedyczną. Nasi specjaliści przeprowadzą badania i zaplanują skuteczną formę leczenia niezbędną do odzyskania optymalnej sprawności w kolanie.
Poza tym podczas uprawiania sportu może dojść do:
- skręcenia stawu skokowego w wyniku nagłej zmiany kierunku lub zeskoku na źle ustawioną stopę,
- naciągnięcia mięśnia lub jego zerwania, co może być skutkiem braku lub źle przeprowadzonej rozgrzewki,
- uszkodzenia więzadła w kolanie,
- złamania nogi lub ręki w wyniku upadku,
- stłuczenia,
- przeciążenia.
Ryzyko jest większe, gdy młody sportowiec nie dba dostatecznie o odpowiednie przygotowanie, źle dostosowuje intensywność treningów do aktualnych możliwości fizycznych lub zaniedbuje regularną regenerację.
Ważne, by nie lekceważyć nawet tych mniejszych urazów i konsultować je z lekarzem. Nie zawsze bowiem pierwsze objawy wyraźnie wskazują na poważne uszkodzenie ciała.
Różnice w leczeniu dzieci i dorosłych
Ze względu na to, iż układ szkieletowy i mięśniowy jest u dzieci w fazie wzrostu, lekarz zawsze bierze to pod uwagę przy wyborze metody leczenia. I o ile u dorosłych sportowców jedną ze wskazanych form terapii w wybranym przypadku jest zabieg operacyjnym, to niekoniecznie musi tak być, gdy urazu dozna dziecko. Proces gojenia w przypadku młodych sportowców przebiega szybciej, a zjawisko modelowania kości pozwala na częstsze ograniczenia leczenia do zachowawczego. Oznacza to, że zabiegi operacyjne zwykle zarezerwowane są dla poważniejszych uszkodzeń.
Diagnostyka, która jest ważnym elementem w procesie leczenia ortopedycznego, u dzieci powinna być jeszcze bardziej precyzyjna. Zwłaszcza gdy jest podejrzenie, że doszło do urazu w pobliżu płytki zrostowej. Zaniedbanie tego może skutkować trwałym uszkodzeniem oraz skrzywieniem uszkodzonej ręki lub nogi.
Pierwsza pomoc – metoda RICE
Niezależnie, jak poważne są urazy sportowe u dzieci, w każdym przypadku należy udzielić im pomocy. Obowiązek ten spoczywa zarówno na trenerze, jak i rodzicu, nauczycielu, czy opiekunie. Dlatego każdy z nich powinien znać zasady pierwszej pomocy. Gdy dziecko dozna urazu podczas uprawiania sportu, należy wdrożyć 4 kroki, które wchodzą w skład metody RICE (Rest, Ice, Compression, Elevation):
- Odpoczynek – niezależnie od wielkości urazu przerwij aktywność młodego sportowca, gdyż ruch mógłby pogorszyć jego stan.
- Chłodzenie – zimny okład pomoże zmniejszyć już obecny obrzęk i zahamować jego powiększanie się.
- Ucisk – to sposób na ustabilizowanie urazu i dodatkowe ograniczenie obrzęku, pod warunkiem, że sam ucisk opaską elastyczną nie będzie zbyt ciasny, co mogłoby negatywnie wpłynąć na krążenie krwi.
- Uniesienie – pozycja, w której uniesiesz uszkodzoną kończynę dziecka powyżej poziomu serca, pomoże w odprowadzaniu krwi i płynów, co zmniejszy obrzęk, a w wybranych sytuacjach ograniczy krwawienie.
Po zastosowaniu tych działań monitoruj objawy i w razie potrzeby umów się na wizytę do lekarza.
Urazy sportowe u dzieci – kiedy konieczna jest wizyta u ortopedy lub na SOR
O ile drobne stłuczenia czy otarcia możesz leczyć domowymi sposobami, to metody te mogą okazać się niewystarczające w przypadku poważniejszych urazów. Są pewne objawy, które powinny skłonić cię do niezwłocznej wizyty u ortopedy lub na SOR.
Zrób to, jeśli:
- ból jest coraz większy i uniemożliwia ruch lub obciążanie kończyny,
- doszło do znacznej deformacji ręki lub nogi, albo też jest ona nienaturalnie ułożona,
- w krótkim czasie pojawił się bardzo duży obrzęk i zasinienie w miejscu urazu,
- dziecka zgłasza mrowienie lub utratę czucia w wybranej części ciała,
- objawy nie ustępują w ciągu 24–48 godzin pomimo zastosowania metody RICE,
- doszło do otwartego złamania,
- poważny uraz dotyczy głowy lub karku,
- dziecko straciło przytomność w chwili doznania urazu.
Dopiero wizyta u ortopedy lub na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym pozwoli na przeprowadzenie dokładnej diagnostyki i zastosowanie odpowiedniego leczenia.
Zapobieganie urazom poprzez odpowiedni dobór obuwia i treningu
Profilaktyka to podstawa, gdy chodzi o ograniczanie ryzyka urazów sportowych zarówno u dorosłych, jak i u dzieci prowadzących aktywny tryb życia. Powinna ona obejmować:
Indywidualny dobór sprzętu do wybranej dyscypliny sportowej
Każda dyscyplina (poza pływaniem), wymaga używania dobrej jakości obuwia. Powinno być ono nie tylko wygodne, ale też dostosowane do rozmiaru stopy (zmieniane cyklicznie ze względu na ciągły wzrost dziecka), dyscypliny sportowej oraz nawierzchni, na której trenuje.
Jeśli dziecko uprawia sport o zwiększonym ryzyku upadku, powinno nosić ochraniacze na wybrane partie ciała. To ważna bariera, która chronić będzie w razie upadku lub zderzenia i zminimalizuje rozmiar urazu.
Przeczytaj także:
Choroba Osgooda‑Schlattera – jakie są objawy i które dzieci na nią chorują?
Choroba Osgooda-Schlattera jest częstą przyczyną bólu kolana u dorastającej młodzieży. Czy jest groźna i jak można ją leczyć?
Dobrze zaplanowany trening
W jego skład wchodzą nie tylko dostosowane do aktualnej kondycji ćwiczenia. Aby urazy sportowe u dzieci zdarzały się jak najrzadziej, każdy trening powinien być poprzedzony rozgrzewką i zakończony rozciąganiem.
Do tego dozowanie obciążeń powinno być stopniowe, a sam trening dostosowany do wieku i stopnia rozwoju dziecka.
Nie powinno też zabraknąć regularnej regeneracji w postaci zdrowego snu oraz zdrowej i zbilansowanej diety bogatej w składniki odżywcze.
Pamiętaj, że zdrowie twojego dziecka jest najważniejsze. Nie czekaj, aż drobny uraz przerodzi się w długotrwały problem. Jeśli podejrzewasz kontuzję u swojego dziecka lub szukasz porady dotyczącej bezpiecznego treningu, umów się na wizytę w naszej placówce. Pomożemy twojemu młodemu sportowcowi szybko i bezpiecznie wrócić do gry.
FAQ
Z pewnością nie od razu po jego doznaniu. Zgoda na trening powinna być wydana dopiero po konsultacji z lekarzem, gdy ustąpią objawy w postaci obrzęku, bólu i odzyskaniu pełnego zakresu ruchomości.
Najlepsze efekty przynoszą regularne działania profilaktyczne, w tym ćwiczenia wzmacniające mięśnie odpowiedzialne za stabilizację stawu kolanowego. Korzyści przynoszą też ćwiczenia czucia głębokiego i koordynacyjne. W przypadku piłkarzy, którzy doznali już wcześniej urazu kolana, warto zastosować ochraniacze piłkarskie na kolano.
Gdy chodzi o urazy sportowe u dzieci, ortezy zwykle stosowane są po skręceniach, zwichnięciach czy też złamaniach. Mogą być też wykorzystywane w celu korygowania wad postawy lub wad anatomicznych stóp. Nie powinny być natomiast stosowane profilaktycznie.
Źródło:
- www.r-gol.com/info/blog/jakie-ochraniacze-pilkarskie-dla-dziecka-wybrac-niezbednik-mlodego-pilkarza
- sportowyrodzic.pl/kontuzje-sportowe-u-dzieci-i-mlodziezy/
