Kontuzja, zabieg chirurgiczny czy też długotrwałe leczenie ortopedyczne, to spore wyzwanie nie tylko dla ciała, ale też dla psychiki. Może się bowiem okazać, że to nie sam zabieg, a lęk przed bólem, który może pojawić się w trakcie rehabilitacji oraz niepewność związana z powrotem do formy, stają się największymi przeszkodami na drodze do pełnej sprawności. Dlatego właściwe psychiczne przygotowanie do rehabilitacji jest tak samo ważne, jak dostosowany do rodzaju urazu i twoich możliwości fizycznych, plan ćwiczeń. To właśnie ono wpływa na efektywność terapii, pozwala utrzymać motywację w rehabilitacji i znacząco przyspiesza powrót do zdrowia.
Jak takie przygotowanie może wyglądać w praktyce?
Rola psychiki w procesie leczenia
Tak samo, jak trening mentalny ma wpływ na wyniki sportowe, tak też nie bez znaczenia jest nastawienie psychiczne do rehabilitacji ortopedycznej. Zajęcia z fizjoterapeutą to nie tylko seria fizycznych ćwiczeń i wybrane zabiegi. Ważne są też twoje myśli, emocje i poziom stresu, które mają bezpośredni wpływ na odczuwanie bólu, napięcie mięśniowe i tempo regeneracji.
Pozytywne nastawienie działa jak katalizator. Osoby które podchodzą do rehabilitacji z przekonaniem, że odniosą dzięki temu konkretne korzyści zdrowotne, często szybciej wracają do optymalnej sprawności. Z drugiej strony strach i lęk przed bólem mogą prowadzić do unikania ruchu i do kumulowania się napięć w poszczególnych częściach ciała, co w konsekwencji spowalnia proces gojenia.
Każdy etap rehabilitacji jest bardzo ważny. Jeśli chcesz płynnie przejść od terapii ruchowej do codziennej lub sportowej aktywności, możesz skorzystać z treningu medycznego.
Porozmawiaj o tym ze swoim fizjoterapeutą lub umów się do jednego z naszych specjalistów w Novum Ortopedia.
Poza tym chroniczny stres i lęk mogą obniżać próg bólowy. W praktyce oznacza to, że twoje odczucie bólu może być większe, niż w sytuacji, gdy jesteś zrelaksowany i wolny od obaw przed czekającymi cię ćwiczeniami. Nie bez znaczenia jest tu wysoki poziom kortyzolu, będący skutkiem stresu, co może prowadzić do nadwrażliwości na bodźce bólowe.
Dlatego właśnie utrzymanie spokoju i nauka technik relaksacyjnych okazują się ważnymi elementami rehabilitacji. Przy pozytywnym i wolnym od lęku przed bólem nastawieniu, masz większą motywację do ćwiczeń. Aktywniej też współpracujesz z terapeutą i tym samym szybciej wracasz do sprawności.
Techniki radzenia sobie ze stresem i bólem
Jeśli wiesz, że ból fizyczny budzi w tobie lęk, i jednocześnie masz świadomość, że czeka cię rehabilitacja, znajdź czas, by już wcześniej odpowiednio się do niej przygotować i popracować nad swoim nastawieniem. Pomocne w tym mogą okazać się wybrane techniki relaksacyjne i mentalne. To może być:
- świadome, głębokie oddychanie (np. technika oddechowa 4-7-8) – regularnie przeznaczaj na nie kilka lub kilkanaście minut kilka razy dziennie, by wyciszyć swój układ nerwowy,
- mindfulness – to skupianie uwagi na danej czynności, co pomaga odciągnąć myśli o tego, co czeka cię w przyszłości i przeżywania tego już teraz,
- stopniowe oswajanie się z bólem – gdy powiesz o swoim problemie fizjoterapeucie, weźmie to pod uwagę przy stopniowaniu obciążeń w trakcie ćwiczeń, by wszystkie odbywały się w zakresie bezbólowym.
Możesz też skorzystać ze wsparcia psychologicznego, aby twoje nastawienie do rehabilitacji zaczęło się zmieniać.
Radzenie sobie ze stresem i bólem to umiejętności, których można się nauczyć. Nie chodzi o ignorowanie bólu, lecz o zarządzanie nim, tak aby nie paraliżował postępów.
Rola snu w regeneracji – wiesz, jak jest ważna?
Zarówno po chorobie, jak i w trakcie rekonwalescencji po przebytym zabiegu, rola snu w regeneracji jest niezastąpiona. Z czego to wynika?
Psychiczne przygotowanie do rehabilitacji – cele krótkoterminowe i długoterminowe
Kluczowe dla utrzymania motywacji są jasno określone cele. Psychiczne przygotowanie do rehabilitacji wspierają przede wszystkim cele krótkoterminowe. Zapewniają one poczucie kontroli i satysfakcji, co zmobilizuje cię do dalszego wysiłku. Z kolei cele długoterminowe wyznaczą kierunek terapii i umożliwią planowanie powrotu do pełni sprawności.
Zamiast więc całą swoją uwagę skupiać na odległym celu, jakim jest powrót do uprawiania sportu, myśl na przykład o zwiększeniu zakresu ruchu o kilka stopni tygodniowo. Możesz się też skupić na bezbolesnym wykonywaniu konkretnego zestawu ćwiczeń. Dzięki temu poczujesz się pewniejszy i bardziej sprawczy, gdy chodzi o proces leczenia.
Możesz też porozmawiać z fizjoterapeutą o wyznaczeniu realistycznych celów, w tym możliwym najwcześniejszym powrocie do optymalnej sprawności.
Co jeszcze możesz zrobić, by psychicznie przygotować się do rehabilitacji?
Ważnym elementem terapii są też regularne wizyty kontrolne, które w przypadku lęku przed bólem, mogą działać terapeutycznie. Podczas spotkania lekarz między innymi oceni postęp gojenia się tkanek. Daje to szansę na wczesne wykrycie ewentualnych komplikacji i podjęcie działań ukierunkowanych na ich zażegnanie. Wizyty kontrolne pomagają też dostosowywać plan rehabilitacji do twoich aktualnych możliwości i do potrzeb twojego ciała. Zwiększają tym samym poczucie bezpieczeństwa, pomagają w minimalizowaniu lęku przed bólem i umożliwiają bieżącą ocenę efektów terapii.
W Centrum Ortopedycznym Novum Ortopedia rozumiemy, że leczenie to coś więcej niż sam zabieg. Oferujemy kompleksową opiekę, w której priorytetem jest nie tylko fizjoterapia na najwyższym poziomie, ale także wsparcie psychiczne. Umów się na konsultację z naszym zespołem specjalistów, a my pomożemy ci opracować spersonalizowany plan rehabilitacji, który uwzględnia zarówno aspekt fizyczny, jak i mentalny.
FAQ
Kluczem jest stopniowe zwiększanie obciążenia pod kontrolą fizjoterapeuty. Zacznij od ćwiczeń, które nie wywołują bólu, a następnie bardzo powoli przechodź do bardziej wymagających. Do tego otwarcie rozmawiaj z terapeutą o każdym silniejszym bólu. Z czasem pomoże ci to odróżniać ból mięśniowy związany z rehabilitacją od tego, który może wskazywać na uraz.
Z pomocy psychologicznej warto skorzystać w sytuacji, gdy lęk przed bólem jest na tyle duży, że uniemożliwia ci aktywny udział w rehabilitacji i tym samy stwarza ryzyko pogorszenia stanu zdrowia.
Źródło:
- psychoterapiacotam.pl/skuteczne-techniki-radzenia-sobie-ze-stresem-20-sprawdzonych-metod/
- bolczasopismo.pl
- glospacjenta.pl/rehabilitacja/psychoonkologia/273,rehabilitacja-zlozony-proces-medyczno-spoleczny
