Nowoczesne protezy biodrowe – co warto wiedzieć przed zabiegiem

Zabieg wymiany stawu biodrowego na sztuczny to szansa na uwolnienie od bólu, odzyskanie optymalnej ruchomości w stawie i powrót do wcześniejszych aktywności, w tym do wybranych aktywności sportowych. Umożliwiają to wyjątkowo trwałe, nowoczesne protezy biodrowe i małoinwazyjna endoprotezoplastyka.
Wybór odpowiedniego typu endoprotezy oraz techniki implantacji, a także pełne zaangażowanie w proces rehabilitacji to kluczowe elementy dla pomyślnego przebiegu leczenia i powrotu do sprawności. Pomocne może się też okazać zdobycie podstawowej wiedzy na ten temat, co może ograniczyć lęk przed operacją i pomóc w podjęciu decyzji o skorzystaniu z zabiegu.

Rodzaje endoprotez biodrowych i wskazania do ich zastosowania

Współczesna ortopedia od lat korzysta z najnowocześniejszych rozwiązań technologicznych, gdy chodzi o protezy biodrowe. Dzięki temu oferuje wiele rozwiązań, które można idealnie dopasować do potrzeb pacjenta, jego wieku, stopnia aktywności oraz stanu kości.

Endoprotezy cementowe i bezcementowe

Określenie to dotyczy sposobu mocowania poszczególnych części protezy w miednicy oraz jamie szpikowej kości udowej.

Protezy cementowe

Do mocowania poszczególnych elementów chirurg ortopeda używa specjalnego cementu kostnego, który pozwala na szybkie zespolenie z wcześniej przygotowanym obszarem kostnym.

Element panewkowy zbudowany jest wyłącznie z polietylenu o wysokiej wytrzymałości. W trakcie zabiegu chirurg ortopeda mocuje go za pomocą cementu kostnego w odpowiednio przygotowanej panewce stawu biodrowego.
Z kolei trzpienie cementowe mają na ogół gładką powierzchnię i wykonane są głównie ze stopów chromu i kobaltu.
Tego rodzaju rozwiązanie stosowane jest przede wszystkim w przypadku zaawansowanej osteoporozy, gdy kości są bardzo słabej jakości.

Protezy bezcementowe

Panewka bezcementowa składa się z dwóch części. Trzon panewki to metalowa, najczęściej wykonana z tytanu obudowa o mocno porowatej powierzchni. Może też być wyposażona w wyżłobienia o różnym kształcie lub też w niewielkie skrzydełka, które mają zwiększyć siłę mocowania, czyli tak zwany press-fit. Drugi element to wkład polietylenowy lub ceramiczny, który umieszczany jest w środku panewki metalowej. To właściwa powierzchnia stawowa dopasowana do głowy endoprotezy. Takie rozwiązanie zapewnia bardzo trwałe wieloletnie mocowanie, stosowane najczęściej u osób młodych i prowadzących aktywny tryb życia.

Endoproteza stawu biodrowego

Wymiana stawu na sztuczny to zabieg, który uwalnia od bólu i pomaga przywrócić optymalną sprawność. Jeśli coraz bardziej boli cię biodro, a do tego pogłębia się ograniczenie ruchomości, umów się na konsultację ortopedyczną.

Gdy chodzi o trzpień stosowany w technice bezcementowej, to ma on powierzchnię porowatą i często żłobioną. Jest to ważne, ponieważ umożliwia bardzo dużą siłę fiksacji, niezbędnej do utrzymania w kości, zanim dojdzie do pełnej integracji z tkanką kostną. Trzpienie bezcementowe najczęściej wykonane są z tytanu.

Protezy hybrydowe

Ortopeda może też wybrać rozwiązanie hybrydowe, które łączy oba poprzednie. W praktyce może to oznaczać cementową panewkę i bezcementowy trzpień lub na odwrót.

Pary trące – wpływ składu na trwałość endoprotezy biodra

Nowoczesne protezy biodrowe wykonane są z różnych materiałów, co ma wpływ na ich trwałość podczas eksploatacji.
Możliwe jest połączenie typu:

• Metal-Polietylen – choć atutem jest niższa cena, to niestety ze względu na stopniowe ścieranie się, wiąże się to z mniejszą trwałością i tym samym krótszą żywotnością endoprotezy,
• Ceramika-Polietylen – dzięki wysokiej jakości polietylenowi i większej odporności na ścieranie, jest to jedno z częściej wybieranych połączeń w przypadku endoprotezy biodra,
• Ceramika-Ceramika – minimalne ścieranie zapewnia wysoki stopień trwałości, co sprawia, że ten rodzaj protezy dedykowany jest szczególnie osobom aktywnym.

Techniki implantacji – klasyczne vs. małoinwazyjne

Sposób, w jaki chirurg dostaje się do stawu biodrowego, ma ogromne znaczenie dla czasu trwania rehabilitacji i tym samym powrotu do sprawności. Do wyboru ma klasyczne i małoinwazyjne techniki implantacji.

Technika małoinwazyjna

Jeśli tylko nie ma ku temu przeciwwskazań, obecnie ortopedzi wybierają techniki o małym stopniu inwazyjności. Pozwalają one zachować w stanie nienaruszonym znajdujące się w pobliżu biodra mięśnie. Dla pacjenta oznacza to szybszy powrót do optymalnej sprawności, mniejszą utratę krwi i mniejszy ból. Co więcej, technika małoinwazyjna umożliwia pionizację już w pierwszej dobie po operacji, co znacznie przyspiesza wdrożenie programu rehabilitacji. Metoda ta ogranicza też ryzyko zwichnięcia endoprotezy w trakcie jej używania.

Technika klasyczna

Klasyczna technika wymaga nie tylko dłuższego cięcia, ale też mocniej ingeruje w wewnętrzne tkanki w obrębie stawu. Obecnie ortopedzi stosują ją dużo rzadziej przede wszystkim ze względu na konieczność przerwania ciągłości ważnych mięśni, w tym mięśnia pośladkowego średniego. Skutkuje to zarówno pogorszeniem ich funkcji, jak i dłuższą rekonwalescencją po wszczepieniu endoprotezy.

Żywotność protezy i czynniki wpływające na jej zużycie

Ogólnie przyjmuje się, że nowoczesne protezy biodrowe są w stanie pracować bezproblemowo od 15 do nawet 25 lat lub dłużej. Nie ma tu jednak reguły, ponieważ wpływ na to ma co najmniej kilka istotnych czynników.

Do najważniejszych należy:

• materiał, z którego wykonane są poszczególne części protezy – najtrwalsze są te z ceramiki,
• styl życia pacjenta – na zużycie endoprotezy szczególny wpływ mają duże obciążenia i intensywny ruch, co zwykle ma miejsce podczas uprawiania wybranych dyscyplin sportowych lub pracy fizycznej,
• waga ciała – jeśli cierpisz na nadwagę lub otyłość, proteza może zużywać się szybciej,
• jakość kości – w im lepszym są stanie, tym większa szansa na dłuższe używanie endoprotezy biodra bez konieczności wcześniejszej rewizji i wymiany.

Rehabilitacja po zabiegu i powrót do aktywności

Optymalne korzyści z wymiany stawu biodrowego możesz odnieść w sytuacji, gdy proces leczenia składa się z trzech części: przygotowania i rehabilitacji przedoperacyjnej, zabiegu oraz rehabilitacji pooperacyjnej.
I tak naprawdę każdy z nich jest ważny, a połączone nie tylko zmniejszają ryzyko powikłań, ale też przyspieszają powrót do zdrowia i zwiększają korzyści płynące z zabiegu enfoprotezoplastyki.
Rehabilitacja po alloplastyce biodra ma również znaczenie ze względu na żywotność samej protezy. Im bardziej wzmocnisz mięśnie wokół biodra, tym mniejszym obciążeniom poddasz sam staw.

Historia endoprotezy biodra – uwalniania od bólu i przywracania sprawności

Historia endoprotezy biodra sięga początków XIX wieku. Jak bardzo zmieniły się metody oraz materiały używane podczas zabiegu wymiany biodra?

Etapy rehabilitacji

We wczesnej fazie, która rozpoczyna się wkrótce po ustąpieniu znieczulenia, pod okiem fizjoterapeuty uczysz się bezpiecznie poruszać przy wsparciu kul łokciowych i wykonywać podstawowe czynności, w tym te związane z higieną osobistą.
Kilka tygodni po zabiegu wchodzisz w fazę ćwiczeń, których intensywność jest stopniowo zwiększana. Trenujesz utrzymanie równowagi, odbudowujesz siłę mięśniową i zwiększasz elastyczność tkanek wokół stawu, by przywrócić pełny zakres ruchu biodra. Korzyści przynoszą też zabiegi fizykoterapeutyczne oraz mobilizacja blizny.
Powrót do aktywności, w tym uprawiania wybranych dyscyplin sportowych możliwy jest zwykle po 3-6 miesiącach. Wiele jednak zależy od indywidualnych predyspozycji organizmu.

W Centrum Ortopedycznym Novum Ortopedia lekarze z wieloletnim doświadczeniem w endoprotezoplastyce stawu biodrowego wykorzystują najnowsze techniki małoinwazyjne oraz wysokiej jakości implanty, by zapewnić swoim pacjentom szybki powrót do pełnej sprawności.

Jeśli ból biodra utrudnia ci codzienne funkcjonowanie, a postępujące ograniczenie ruchomości nie pozwala na angażowanie się w dotychczasowe aktywności, umów się na konsultację, aby omówić indywidualny plan leczenia i wybrać najlepsze rozwiązanie dla twojego biodra.

FAQ

Źródło:

1. seckinbasilgan.com/en/hip-prosthesis-types-what-are-they/
2. www.orthopedicperformance.com/blog/what-is-a-minimally-invasive-hip-replacement-a-comprehensive-guide-for-patients/