Złamanie palca stopy to zjawisko rzadsze niż tego typu urazy w obrębie dłoni. Częściej jednak jest on lekceważony, co prowadzi do różnego rodzaju powikłań. Takie nastawienie możesz zmienić dzięki znajomości podstawowych objawów, które wstępnie pomogą ci ocenić, czy doszło do złamania, czy też jedynie do stłuczenia.
Jak dochodzi do złamania palca u nogi, jak rozpoznać tego rodzaju uraz i na czym polega leczenie?
Dlaczego uraz palca stopy bywa lekceważony?
Im drobniejsza część ciała, którą uszkodziłeś, tym odruchowo mniejszą przywiązujesz do tego wagę. Możesz przez to uznać, że to nic takiego i „do wesela się zagoi”. Rzeczywistość jednak bardzo szybko weryfikuje takie lekceważenie i w końcu zmusza do wizyty u lekarza.
Zanim jednak umówisz się na konsultację ortopedyczną, możesz znaleźć też inne powody, dla których zwlekasz z decyzją o skorzystaniu z pomocy medycznej. Możesz bowiem uznać, że:
- skoro, choć boli, możesz chodzić, to na pewno palec nie jest złamany, co jest błędnym przekonaniem, bo złamanie palca u stopy w niektórych przypadkach umożliwia chodzenie,
- z pewnością lekarz zechce zastosować unieruchomienie stopy, a ty nie możesz sobie teraz pozwolić na przerwę w pracy, czy realizacji innych zadań,
- wystarczy rozchodzić, a z czasem opuchlizna ustąpi i palec przestanie boleć.
Niestety, odwlekanie wizyty może prowadzić do źle zrośniętej kości, przewlekłego bólu, deformacji stopy, problemów z chodzeniem oraz ryzyka powikłań, takich jak palec sztywny lub trwałe zaburzenia funkcji ruchowych.
Złamany palec u nogi — co może być przyczyną
Palce twojej stopy zbudowane są z trzech rodzajów paliczków (paluch z dwóch). Są to paliczki bliższe (współtworzą stawy śródstopno-paliczkowe z kośćmi śródstopia), środkowe i dalsze.
Podobnie jak ma to miejsce w przypadku innych kości, tak też i one mogą ulec złamaniu otwartemu lub zamkniętemu.
Przyczyny złamanego palca u nogi mogą być bardzo prozaiczne. Wbrew pozorom nie trzeba ulec wypadkowi, czy skoczyć z dużej wysokości, co może skończyć się dużo większym urazem. Może do tego dojść w domowym zaciszu, gdy w chwili nieuwagi mocno uderzysz stopą o krawędź mebla lub zahaczysz o próg. Do złamania palca dochodzi również w sytuacji, gdy coś ciężkiego upadnie ci na stopę. To może być słoik z przetworami, butelka z wodą lub inny ciężki przedmiot, który z dużą siłą zadziała na jeden lub kilka paliczków.
Złamany palec u nogi może też towarzyszyć innym urazom stopy lub stawu skokowego.
Jak rozpoznać, że doszło do złamania palca u stopy?
Jeśli nie doszło do złamania otwartego, w pierwszej chwili możesz myśleć, że uraz nie jest poważny. Są jednak objawy, które trudno pomylić z innymi, a ich znajomość pozwoli ci bardzo szybko ocenić, czy doszło do złamania.
Uderzyłeś się mocno w palec u stopy i nie wiesz, czy nie doszło do złamania?
Umów się na konsultację do ortopedy, by sprawdził, jak poważne jest uszkodzenie. Dzięki temu odpowiednio wcześnie rozpoczniesz leczenie i szybciej odzyskasz sprawność w stopie.
Zwykle złamany palec u stopy objawia się:
- silnym, nagłym, często punktowym bólem, nasilającym się przy poruszaniu lub ucisku na palec,
- opuchlizną, zwiększającą się w pierwszych godzinach po urazie,
- nienaturalnym położeniem palca,
- ograniczeniem ruchomości i trudnością z chodzeniem,
- krwiakiem, który rozpoznasz po niebieskawym lub czarnym zabarwieniu całego palca bądź w miejscu pod paznokciem,
- podwyższoną temperaturą ciała w miejscu urazu.
Dla porównania, przy samym stłuczeniu palca:
- ból jest mniejszy i w miarę upływu czasu się zmniejsza,
- opuchnięcie ogranicza się do miejsca urazu i nie zwiększa obszaru,
- nie jest on zniekształcony i możesz nim poruszać,
- towarzyszące objawy zwykle ustępują samoczynnie i nie powodują powikłań.
Objawy złamania podobne są zarówno w przypadku złamania palucha, jak i pozostałych palców u stopy.
Gdy tylko dojdzie do urazu, po którym pojawią się wspomniane wcześniej objawy, powinieneś jak najszybciej skontaktować się z ortopedą..
Jak wygląda leczenie złamanego palca u stopy?
Niezależnie od stopnia złamania, przemieszczenia złamania oraz obecności innego typu urazu, udaj się do ortopedy.
Zanim jednak to zrobisz, możesz podjąć pewne działania, które zabezpieczą miejsce urazu i wyhamują towarzyszące mu objawy.
Pierwsza pomoc
Odpowiednie postępowanie zaraz po urazie może złagodzić ból i obrzęk, a także zapobiec pogorszeniu stanu palca przed wizytą u specjalisty. Pomocne w tej sytuacji może się okazać zastosowanie wybranych elementów protokołu RICE (Rest, Ice, Compression, Elevation), co w praktyce oznacza:
- odpoczynek – unikaj obciążania stopy, w której doszło do urazu, a jeśli ból jest bardzo duży, używaj kul łokciowych jako wsparcia przy poruszaniu się,
- chłodzenie – to sposób na złagodzenie obrzęku, który jest jednym z objawów złamania palca, dlatego lód lub mrożonki owinięte w cienką ścierkę przykładaj do palca na 15-20 minut co kilka godzin w ciągu dwóch pierwszy dni,
- uniesienie – stopa ułożona na podwyższeniu (np. z poduszek) tak, by znajdowała się powyżej poziomu serca, ograniczy napływ krwi i płynów, co przyczyni się zredukowania obrzęku w złamanym palcu.
Możesz też wstępnie zastosować proste unieruchomienie palca (tzw. buddy taping), gdy nie widać wyraźnego zniekształcenia. W tym celu owiń bandażem złamany palec i połącz go z sąsiadującym zdrowym palcem, oddzielając je małym kawałkiem gazy lub waty, co uchroni skórę przed otarciem.
Diagnostyka i możliwości leczenia
Po dotarciu do gabinetu, lekarz na podstawie wywiadu medycznego, badania klinicznego i zdjęcia RTG oceni stan twojego palca i ustali plan leczenia. Jeśli natomiast złamanie palca było jednym z kilku urazów w obrębie stopy, lekarz może skierować cię na dodatkowe badania.
Przeczytaj także:
Skręcenie kostki – co zrobić, gdy dojdzie do urazu
Skręcenie kostki to bardzo częsty uraz, stąd nierzadko bywa lekceważony. Co powinieneś zrobić, gdy dojdzie do urazu i kiedy udać się do lekarza?
Rodzaj leczenia zależy od tego, jak poważnego urazu doznałeś. Zwykle nie dochodzi do przemieszczenia, a wtedy wystarczy:
- splastrowanie złamanego palca do sąsiedniego, w celu usztywnienia go i zabezpieczenia przed pogłębieniem urazu,
- chodzenie w bucie haluksowym lub z twardą podeszwą.
Jeśli natomiast miało miejsce duże przemieszczenie złamania, może być konieczne jego nastawienie w znieczuleniu miejscowym. Pozostałe kroki są takie same, jak w przypadku lżejszego urazu.
Może się jednak okazać, że niezbędne będzie leczenie operacyjne. Taką decyzję ortopeda może podjąć wówczas, gdy doszło do złamania:
- z bardzo dużym przemieszczeniem,
- przedstawowego,
- którego nie da się nastawić w znieczuleniu miejscowym.
Jedną z metod, którą w takiej sytuacji wybierają ortopedzi, jest zabieg z użyciem drutu Kirschnera. Lekarz wprowadza go przezskórnie, a zakończenie pozostawia pod skórą aż do czasu wygojenia się złamanego palca.
Sprawdź listę naszych zabiegów: Ortopeda Szczecin
Choć rzadko, to może się zdarzyć, że po zrośnięciu się złamanych kości paliczkowych, nie wszystko wróci do stanu sprzed złamania. Możesz na to wskazywać tkliwość i mniejsza elastyczność w okolicy złamania. Ograniczona może też być ruchomość w stawach międzypaliczkowych..
Rehabilitacja i powrót do sprawności po złamaniu palca stopy
Choć złamanie palca u nogi to mały uraz, to warto zadbać o jego pełne wyzdrowienie. Prócz zabiegów wykonanych przez ortopedę, warto skorzystać z pomocy fizjoterapeuty. Ze względu na to, że palec po nastawieniu musi być unieruchomiony, jako forma rehabilitacji mogą być stosowane jedynie zabiegi fizykalne leczonych palców.
Fizjoterapeuta może w takiej sytuacji zlecić krioterapię miejscową, pole magnetyczne lub laseroterapię.
Natomiast po zdjęciu usztywnienia, możesz pod okiem fizjoterapeuty wykonywać:
- delikatne ruchy prostowania i zginania palca, których celem jest przywrócenie pełnego zakresu ruchu,
- ćwiczenia wzmacniające mięśnie stopy i palców, co pozytywnie wpłynie na stabilizację i poczucie równowagi.
W celu poprawy ruchomości i zredukowaniu obrzęków fizjoterapeuta może też zastosować wybrane techniki terapii manualnej.
FAQ
Czas ten zależy od rodzaju i stopnia skomplikowania złamania, twojego ogólnego stanu zdrowia i wieku oraz wybranej formy leczenia. Zwykle jednak u osoby dorosłej złamanie palca stopy goi się w ciągu 4-5 tygodni. Chyba że złamanie było skomplikowane, wówczas okres ten może ulec wydłużeniu.
Jeśli złamanie było proste i stabilne, wystarczy unieruchomienie typu buddy taping lub z użyciem szyny, połączone z noszeniem specjalnego buta z twardą podeszwą. Natomiast unieruchomienie gipsowe może być wskazane przy złamaniu z przemieszczeniem i wieloodłamowym.
Źródło:
- www.mp.pl
- www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/urazy-wypadki/zlamany-palec-u-stopy-i-u-reki-po-czym-poznac-ze-palec-jest-zlamany-aa-iZHy-qCwV-7PcY.html
