Rekonstrukcja więzadła krzyżowego
przedniego stawu kolanowego (ACL)
Urazy więzadła krzyżowego przedniego często powstają w trakcie aktywności fizycznej i uprawiania sportu. Więzadło to uszkadza się najczęściej w mechanizmie koślawienia i rotacji podudzia. Pacjenci często słyszą charakterystyczny „trzask” i poczucie „wyskoczenia” kolana. Towarzyszy temu rozwijający się z czasem obrzęk i niestabilność stawu.
Anatomiczna budowa więzadła krzyżowego przedniego uniemożliwia jego regenerację i samoistne wygojenie w przypadku znacznego uszkodzenia.
Nie każdy pacjent z uszkodzeniem więzadła krzyżowego przedniego wymaga leczenia operacyjnego.
W trakcie wizyty poprzez badanie kliniczne kolana oraz badania obrazowe – najczęściej rezonans magnetyczny staramy się dokładnie ocenić stopień uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego i innych struktur. Bardzo ważne w zaplanowaniu leczenia są też oczekiwania pacjenta odnośnie powrotu do uprawianego sportu lub aktywności fizycznej i życia codziennego.
Bardzo ważnym elementem, który wpływa na wynik leczenia jest czas wykonania zabiegu od momentu urazu.
Zabiegi rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego wykonujemy „na ostro” czyli 1-3 dni po urazie lub po ustąpieniu pourazowej fazy zapalnej czyli 4-6 tygodniach i po przygotowaniu kończyny przez rehabilitantów.
Artroskopowa, anatomiczna rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego
Najczęściej stosowaną obecnie metodą jest artroskopowa, anatomiczna rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego polegająca na zastąpieniu uszkodzonego więzadła przeszczepem pobranym od pacjenta lub więzadłem syntetycznym. Metoda ta najbardziej odwzorowuje prawidłową stabilność rotacyjną stawu kolanowego.
Hybrydowa, anatomiczna rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego
Kolejną metodą jest hybrydowa, anatomiczna rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego polegająca na wykorzystaniu do rekonstrukcji przeszczepu pobranego od pacjenta oraz specjalnej taśmy wzmacniającej.
Reinsercja więzadła krzyżowego przedniego metodą Internal Brace
W przypadkach częściowego uszkodzenia więzadła krzyżowego lub jego oderwania od przyczepu udowego wykorzystujemy metodę reinsercji więzadła krzyżowego przedniego metodą Internal Brace. Metoda ta polega na wszyciu uszkodzonego więzadła w kość udową i nie wymaga pobierania dodatkowych przeszczepów od pacjenta. Wszystkie powyższe metody są wykonywane małoinwazyjną techniką artroskopową. Zastosowanie techniki Internal Brace skraca okres rehabilitacji i przyspiesza powrót do aktywności sportowej.
Rekonstrukcje więzadła krzyżowego
tylnego stawu kolanowego (PCL) i kompleksu tylno-bocznego
Uszkodzenie więzadła krzyżowego tylnego może być izolowane lub może mu towarzyszyć uszkodzenie kompleksu tylno-bocznego (ścięgno m. podkolanowego i więzadło poboczne strzałkowe LCL).
Uszkodzenia powstają w wyniku forsownego przeprostu w stawie kolanowym lub w skutek nadmiernego przesunięcia piszczeli do tyłu względem uda przy zgiętym stawie kolanowym.
W trakcie wizyty poprzez badanie kliniczne kolana oraz badania obrazowe – najczęściej rezonans magnetyczny staramy się dokładnie ocenić stopień uszkodzenia więzadła krzyżowego tylnego, struktur kompleksu tylno-bocznego oraz pozostałych elementów stawu kolanowego. W przypadkach trudnych diagnostycznie wykonujemy RTG stresowe kolana.
Częściowe uszkodzenie więzadła krzyżowego tylnego nie wymaga leczenia operacyjnego.
Artroskopowa rekonstrukcja więzadła krzyżowego tylnego
W przypadku całkowitego uszkodzenia i dużej niestabilności stawu kwalifikujemy do leczenia operacyjnego czyli do artroskopowej rekonstrukcji więzadła krzyżowego tylnego polegającej na zastąpieniu uszkodzonego więzadła przeszczepem od pacjenta lub więzadłem syntetycznym.
Hybrydowa, anatomiczna rekonstrukcja więzadła krzyżowego tylnego
Kolejną metodą jest hybrydowa, anatomiczna rekonstrukcja więzadła krzyżowego tylnego polegająca na wykorzystaniu do rekonstrukcji przeszczepu pobranego od pacjenta oraz specjalnej taśmy wzmacniającej.
Rekonstrukcja kompleksu tylno-bocznego – ścięgna m. podkolanowego i więzadła pobocznego strzałkowego
W przypadkach z towarzyszącym uszkodzeniem kompleksu tylno-bocznego wykonujemy rekonstrukcję kompleksu tylno-bocznego – ścięgna m. podkolanowego i więzadła pobocznego strzałkowego. Zabieg polega na zeszyciu uszkodzonych struktur, lub w przypadku znacznego ich uszkodzenia na zastąpieniu przeszczepami ścięgien pobranymi od pacjenta. By wzmocnić naprawiane więzadła i skrócić okres rehabilitacji stosujemy technikę Internal Brace.
Rekonstrukcje rewizyjne
więzadeł krzyżowych
Żadna pierwotna rekonstrukcja więzadła krzyżowego nie daje 100% gwarancji, że przeszczepione więzadło nie ulegnie ponownemu uszkodzeniu.
Uszkodzenie takie może zdarzyć się na skutek ponownego urazu mechanicznego, nieprawidłowego wgojenia się przeszczepu lub nieprawidłowego osadzenia kanałów kostnych, w których umiejscowiony jest przeszczep więzadła.
W takich przypadkach pojawia się wtórna niestabilność stawu oraz zwiększa się ryzyko powstania innych uszkodzeń w stawie kolanowym np. łąkotki, chrząstki stawowej, dlatego leczeniem z wyboru jest rewizyjna rekonstrukcja więzadła krzyżowego.
Przed zabiegiem wykonujemy kliniczną ocenę stawu, ocenę siły mięśniowej kończyny oraz badania diagnostyczne czyli rezonans, który pozwala nam dokładnie zobaczyć czy inne struktury nie są uszkodzone oraz tomografie komputerową, dzięki której oceniamy położenie kanałów kostnych w kości udowej i piszczelowej.
Prawidłowe umiejscowienie kanałów jest jednym z najważniejszych elementów skutecznej rekonstrukcji więzadeł krzyżowych.
Leczenie takie może przebiegać w I lub II etapach.
Do rekonstrukcji więzadeł wykorzystujemy przeszczepy z więzadła właściwego rzepki, rozcięgna mięśnia czworogłowego, ścięgien gęsiej stopy z drugiej nogi lub przeszczepu syntetycznego. Do mocowania przeszczepu używamy implantów rozpuszczalnych.
Zabieg wykonywany jest metodą małoinwazyjną, artroskopową. W trakcie zabiegu naprawiamy wszystkie pozostałe uszkodzone struktury.
Leczenie jednoetapowe
Leczenie jednoetapowe stosujemy w przypadku prawidłowego umiejscowienia kanałów.
Leczenie dwuetapowe
Leczenie dwuetapowe proponujemy w przypadku nieprawidłowego umiejscowienia kanałów. Wtedy pierwszy etap polega na usunięciu uszkodzonego przeszczepu, wypełnieniu kanałów przeszczepami kostnymi (syntetycznymi lub pobranymi od pacjenta). Zazwyczaj po 3-6 mc, w drugim etapie po wygojeniu kanałów kostnych wykonujemy rewizyjną rekonstrukcję więzadła krzyżowego.
Rekonstrukcje więzadeł pobocznych
– przyśrodkowego (MCL) i pobocznego (LCL)
Więzadła MCL i LCL są bocznymi stabilizatorami stawu kolanowego. Uszkodzenia tych więzadeł najczęściej występują w trakcie uprawiania sportu lub urazów komunikacyjnych.
Częściowe uszkodzenia
Na podstawie badania klinicznego oraz badań obrazowych oceniamy stopień uszkodzenia więzadła. W przypadku częściowych uszkodzeń leczeniem z wyboru jest leczenie zachowawcze (czasowe unieruchomienie w ortezie, ostrzykiwanie osoczem bogatopłytkowym, rehabilitacja).
Całkowite uszkodzenia
W przypadku całkowitego uszkodzenia stosujemy szycie więzadła pobocznego MCL lub LCL, czyli naprawę uszkodzonych tkanek. Aby wzmocnić naprawiane więzadło stosujemy specjalne implanty czyli kotwice z mocnymi nićmi lub taśmy i technikę Internal Brace. Czas podjętej interwencji operacyjnej ma duży wpływ na wynik leczenia.
W przypadku niestabilności przewlekłej wykonujemy rekonstrukcje więzadeł pobocznych MCL lub LCL z wykorzystaniem najczęściej ścięgien gęsiej stopy.
Lekarze
