Gdy bez problemu chodzisz, biegasz i skaczesz, nawet nie pamiętasz o tym największym i najmocniejszym ścięgnie w twoim ciele. Problem pojawia się wówczas, gdy przesadzisz z jego eksploatacją i zapomnisz o podstawowej profilaktyce narządu ruchu. Łagodnym skutkiem tego typu postępowania może być przeciążenie ścięgna Achillesa.
Co dokładnie może do niego doprowadzić i co powinieneś zrobić, by w przyszłości zapobiec poważniejszym urazom?
Czym jest ścięgno Achillesa?
Wiedza na temat anatomii nogi nie jest niezbędna do tego, by sprawnie się poruszać. Warto jednak posiadać pewien zasób informacji na temat elementów, z których się składa i funkcji, jakie pełnią one w tej części narządu ruchu. Im większą świadomość swojego ciała posiadasz, tym bardziej uważny będziesz przy korzystaniu z niego w różnych sytuacjach. To zaś może skutecznie zmniejszyć ryzyko urazów i schorzeń, które mogą wyłączyć cię z aktywności fizycznej.
Ścięgno Achillesa jest największym i najsilniejszym ścięgnem w twoim ciele. Nie znaczy to, że jest niezniszczalne. Choć jego wytrzymałość dotycząca obciążenia sięga 200-300 kg, to możliwe jest zarówno przeciążenie ścięgna Achillesa, jak i jego naderwanie lub całkowite zerwanie.
Niezwykłą wytrzymałość zawdzięcza swojej budowie. W jego skład wchodzą biegnące równolegle do siebie, mocne włókna z tkanki łącznej. Drugim kluczowym elementem jest wytrzymały na rozciąganie kolagen typu I.
Ścięgno Achillesa, zwane też ścięgnem piętowym, umiejscowione jest w dolnej części nogi i łączy się z mięśniem płaszczkowatym i mięśniem brzuchatym łydki. Jego przyczep znajduje się na guzie piętowym. Funkcję poślizgową pełni ościęgno, w które ścięgno Achillesa jest owinięte, a odpowiadające za odżywienie naczynia krwionośne doprowadzane są od strony zewnętrznej.
Przeciążenie ścięgna Achillesa
Jak już wiesz, ścięgno Achillesa jest nie tylko najsilniejsze, ale też bardzo wytrzymałe. Mimo to możesz doprowadzić do jego przeciążenia, co znacznie zwiększa ryzyko poważnej kontuzji. Fizyczne przeciążenie ścięgna Achillesa może być wynikiem zarówno zbyt forsownego i tym samym obciążającego treningu, jak i długotrwałych przeciążeń, które stopniowo negatywnie wpływać będą na pracę ścięgna. Oznacza to, że również praca fizyczna, w której mocno angażowane jest ścięgno Achillesa, może doprowadzić do jego przeciążenia. Wiedza ta powinna ci pomóc w zwróceniu uwagi na sytuacje, w których najczęściej może do tego dochodzić.
Co może spowodować przeciążenie ścięgna Achillesa?
Do czynników, które zwiększają ryzyko przeciążenia ścięgna Achillesa, należą między innymi:
- wielokrotne, rozłożone w czasie powtarzanie tych samym ruchów, w których bierze udział ścięgno Achillesa,
- spadek elastyczności mięśni, więzadeł i ścięgien poniżej właściwego poziomu,
- źle dobrane i obciążające ścięgna Achillesa obuwie,
- powikłania po urazach i kontuzjach obejmujących kończyny dolne lub niepełne ich wyleczenie,
- wiek,
- mikrourazy,
- nadwaga i otyłość,
- niewłaściwe przygotowanie do treningu i źle dobrany stopień jego trudności do twoich fizycznych możliwości,
- dysbalans mięśniowy.
Przeczytaj także: Tendinopatia Ścięgna Achillesa — czym jest i jak ją leczyć
Po czym możesz rozpoznać przeciążenie ścięgna Achillesa?
Nie każdy ból i dyskomfort w nogach możesz rozbiegać. Tym bardziej, gdy utrzymuje się on od dłuższego czasu i pomimo regeneracji nie mija. Przeciążenie w obrębie ścięgna Achillesa możesz rozpoznać między innymi po:
- przewlekłym bólu,
- ograniczeniu ruchomości,
- obrzęku i wrażliwości na dotyk,
- sztywności.
Warto w takiej sytuacji skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą. Upewnisz się w ten sposób, czy problem jest przeciążenie ścięgna Achillesa, czy też coś innego. Im wcześniej skorzystasz z pomocy, tym szybciej wrócisz do pełnej aktywności fizycznej. Dowiesz się też, jak w przyszłości zapobiegać tego rodzaju dolegliwościom.
Metody leczenia przeciążeń ścięgna Achillesa
Przeciążenie nie wymaga leczenia operacyjnego, co oznacza, że wystarczające jest postępowanie zachowawcze. Nie oznacza to, że powinieneś zrezygnować ze wsparcia medycznego. Co więcej, do uzyskania dobrych wyników terapii, niezbędna jest ścisła współpraca z lekarzem i z fizjoterapeutą.
Leczenie przeciążeń ścięgna Achillesa opiera się na leczeniu farmakologicznym i fizjoterapii. W pierwszym przypadku lekarz może przepisać ci leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Gdy zaś chodzi o fizjoterapię, jest kilka metod i technik, które przynoszą dobre efekty w terapii ścięgna Achillesa. Mowa tu między innymi o:
- kinezyterapii,
- rolowaniu,
- stretchingu,
- terapii manualnej,
- krioterapii,
- laseroterapii,
- fali uderzeniowej,
- polu magnetycznym,
- jonoforezie i fonoforezie,
- prądach interferencyjnych.
Intensywność stosowanych zabiegów uzależniona jest zarówno od stopnia zaawansowania zmian wywołanych przeciążeniem, jak i twojego ogólnego stanu zdrowia. Zwykle też w początkowej fazie terapii częstotliwość zabiegów jest większa, niż w etapie końcowym fizjoterapii.
Profilaktyka — jak możesz zapobiec przeciążeniu ścięgna
Gdy znasz najczęstsze przyczyny i czynniki, które sprzyjają przeciążeniu ścięgna Achillesa, może ich unikać i zmienić sposób postępowania, który do tego prowadzi. Profilaktyka nie musi od razu oznaczać radykalnych zmian w twoim codziennym życiu. Lepsze efekty da stopniowe ich wprowadzanie i skupienie się na regularności. Dzięki temu już wkrótce staną się twoimi nowymi nawykami, na które nawet nie będziesz zwracał uwagi.
Jeśli więc chcesz uniknąć lub przynajmniej zmniejszyć ryzyko przeciążenia ścięgna Achillesa:
- chodź, biegaj i ćwicz w dobrze dobranym i dostosowanym do danej aktywności fizycznej butach,
- zwracaj uwagę na odpowiednią technikę wykonywania ćwiczeń w dyscyplinie sportu, który trenujesz,
- dbaj o regenerację po sesjach treningowych i fizycznej pracy, w której mocno obciążane są twoje nogi, w tym ścięgno Achillesa,
- dopasuj ćwiczenia do aktualnej kondycji, stanu zdrowia i swojego wieku,
- pamiętaj o odpowiedniej rozgrzewce przez wzmożoną aktywnością fizyczną (nie tylko sportową),
- zaopatrz się w wyprofilowane wkładki do obuwia.
Choć przeciążenie ścięgna Achillesa może się wydawać błahym problemem, to nie lekceważ go. Im bardziej osłabione struktury ścięgna, tym większe jest ryzyko poważniejszego urazu. Ten zaś na dużo dłużej wyłączy cię z codziennej i sportowej aktywności fizycznej. Jeśli chcesz tego uniknąć, skontaktuj się z ortopedą lub fizjoterapeutą w celu dokładnego zdiagnozowania utrzymujących się dolegliwości i przeprowadzenia skutecznej terapii.
Źródło i inspiracja:
www.praktycznafizjoterapia.pl/
