Gdy masz wrażenie, że twoje kolano skręca na boki i nie jest w stanie w pełni utrzymać ciężaru ciała, powodem może być niestabilność kolana. Przyczyn może być kilka, ponieważ za stabilizację odpowiadają różne elementy tego stawu. W zależności od tego, który z nich został uszkodzony, inne mogą być objawy i też niezbędne będzie zastosowanie odpowiedniej do przypadku metody leczenia.
Problemu nie powinieneś jednak lekceważyć, ponieważ może to doprowadzić do poważnych powikłań.
Oto najważniejsze informacje, które pomogą ci wstępnie stwierdzić niestabilność w stawie kolanowym i skłonić do wizyty u ortopedy.
Co dokładnie oznacza niestabilność kolana i jak się objawia?
Poza wspomnianymi objawami, które mogą wskazywać na niestabilność kolana, możesz też odczuwać jego ogólne osłabienie, blokowanie i pewnego rodzaju klikanie w trakcie zginania oraz poruszania. Może też towarzyszyć temu ból, który paradoksalnie jest tym większy, im mniejsze uszkodzenie stabilizatora miało miejsce i przeciwnie. Może być również punktowy lub obejmować cały staw kolanowy.
Innym objawem niestabilności jest uczucie sztywności i zblokowania oraz ograniczenie ruchomości i problem z wyprostowaniem nogi.
Gdy lekarz stwierdza niestabilność kolana, może to oznaczać, że doszło do uszkodzenia jednego z czterech głównych stabilizatorów w tym stawie, czyli więzadeł krzyżowych. Dopiero po postawieniu diagnozy może on zaplanować skuteczną formę terapii. Jedną z często stosowanych przy tego typu urazach, jest zabieg operacyjny.
Niestabilność kolana — na co może wskazywać
Jedną z możliwych diagnoz stawianych w przypadku niestabilności kolana, jest uszkodzenie więzadeł w tym stawie.
Częstym urazem stawu kolanowego, gdy chodzi o stabilizatory, jest uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego (ACL). W grupie ryzyka są przede wszystkim sportowcy uprawiający dyscypliny, w których często dochodzi do nagłych zatrzymań, uderzeń, skoków, zwrotów i skrętów w stawie kolanowym. Tego typu działania zmuszają kolano do ugięcia się lub przyjęcia niewygodnej pozycji. Operacji praktycznie zawsze wymaga całkowite zerwanie więzadła.
Koślawość kolan może też być wynikiem urazu więzadła pobocznego przyśrodkowego (MCL) i więzadła pobocznego piszczelowego (LCL), do czego dochodzi z powodu uderzenia. Nie zawsze wymagana jest interwencja chirurgiczna, ale z pewnością powinieneś w tym przypadku skonsultować się z ortopedą. MCL wstępnie rozpoznasz po bólu i braku stabilności w części przyśrodkowej kolana. Natomiast w przypadku LCL objawy te pojawią się po zewnętrznej stronie kolana.
Na niestabilność kolana z powodu uszkodzenia więzadła krzyżowego tylnego najczęściej cierpią osoby, które uległy wypadkowi komunikacyjnemu. To wtedy zwykle dochodzi do silnego uderzenia w przedniaą część kolana przy jednoczesnym wymuszonym tylnym przemieszczeniu piszczeli.
Do innych możliwych przyczyn należy:
- choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego — jest wynikiem zużycia chrząstki i poza niestabilnością objawia się bólem, obrzękiem oraz ograniczeniem ruchomości,
- niestabilność rzepki — dochodzi do niej w wyniku urazu lub deformacji kolana,
- wada postawy,
- źle prowadzona rehabilitacja,
- nadwaga,
- powikłania po wcześniejszej operacji kolana.
Z powodu szerzej rozstawionych bioder, w grupie ryzyka są też kobiety.
Niestabilność kolana — na czym polega leczenie
Jeśli wspomniane wcześnie objawy utrzymują się dłużej niż 72 godziny, powinieneś zgłosić się do ortopedy w celu zdiagnozowania dokładnej przyczyny. To od niej zależy, czy wystarczające w twoim przypadku okaże się leczenie zachowawcze, czy też niezbędna będzie operacja i naprawa uszkodzonych więzadeł.
Przeczytaj także: Co zrobić po urazie, czyli zasada PRICE(M) w praktyce
Zanim udasz się do lekarza, powinieneś zastosować zasadę PRICE, która obejmuje:
- ochronę uszkodzonego kolana,
- zapewnienie mu odpoczynku,
- schłodzenie miejsca urazu,
- kompresję zmniejszającą obrzęk
- i utrzymywanie nogi powyżej poziomu serca za każdym razem, gdy siedzisz lub leżysz.
Leczenie zachowawcze przy niestabilności kolana
Jeśli uraz nie był na tyle groźny, że konieczne jest chirurgiczne naprawienie uszkodzonych więzadeł, lekarz może zdecydować o leczeniu zachowawczym. To zwykle odbywa się pod okiem wyspecjalizowanego fizjoterapeuty. Tego typu terapia pomaga zredukować obrzęki, działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie oraz wzmacnia struktury odpowiedzialne za stabilizację stawu kolanowego.
Fizjoterapeuta może zastosować zarówno terapię manualną, jak i zabiegi fizykalne w postaci hydroterapii, magnoterapii, laseroterapii, czy krioterapii.
Z kolei zestawy ćwiczeń ukierunkowane będą na wzmocnienie mięśni, które wspierają więzadła.
Całość terapii pozwala też odpowiednio ustawić i obciążyć kolana tak, by nie był zaburzony wzorzec chodu, a kolana nie uciekały na boki.
Chirurgiczne leczenie niestabilności kolana
Ta forma leczenia stosowana jest przede wszystkim w sytuacji, gdy doszło do zerwania więzadła. Jednym z najczęściej uszkadzanych stabilizatorów kolana jest więzadło krzyżowe przednie.
Przeczytaj także: Szycie więzadła krzyżowego przedniego stawu kolanowego
Gdy dojdzie do jego zerwania, techniką, która bardzo dobrze się sprawdza, jest internal bracing. Chirurg ortopeda użyta w niej specjalnej taśmy, która tworzy rusztowanie oraz ochronę dla naprawianego i gojącego się więzadła. Ze względu na to, iż nie jest ona biowchłanialna, to pozostaje w kolanie do końca życia. Ma to swoje zalety, ponieważ stanowi ona dodatkowe wzmocnienie dla zszytego więzadła, co zmniejsza ryzyko ponownego urazu i niestabilności kolana.
Tego typu technika wykorzystywana jest również w przypadku uszkodzenia więzadeł pobocznych.
Jeśli natomiast zerwane zostanie więzadło krzyżowe tylne, leczenie chirurgiczne stosowane jest główne w sytuacji, gdy doszło do uszkodzenia trzeciego stopnia.
