W ramach fizykoterapii możesz skorzystać z wielu różnych zabiegów. Ich celem jest wzbudzenie leczonym miejscu procesów regeneracji, przyspieszenie gojenia i tym samym powrót do pełnej sprawności. Jedną z metod rehabilitacyjnych stosowanych w wielu centrach ortopedycznych jest fala uderzeniowa.
Co kryje się pod tym pojęciem, w jakich dolegliwościach jest stosowana oraz jakie korzyści ze sobą niesie?
Czym jest fala uderzeniowa i jak działa na tkanki?
Fala uderzeniowa jest falą akustyczną. Charakteryzuje się wysokim, skokowym ciśnieniem o wartościach w zakresie 10-100 MPa, które wytwarzane jest w krótkich odstępach czasu. Jednorazowy skok trwa ok. 10 nanosekund. Gwałtowny wzrost ciśnienia pojawia się na początku, po czym następuje jego spadek.
Fala generowana jest przez specjalne urządzenie i przekazywana tkankom za pośrednictwem specjalnego aplikatora, który wprowadza tę falę akustyczną w tkanki na głębokość kilku centymetrów.
Terapia falą uderzeniową przyczynia się do zdrowienia danych tkanek, które są objęte jakimś procesem bólowym i tym samym przyspiesza powrót do zdrowia.
Możliwe to jest dzięki procesom zainicjowanym w tkankach przez samą falę uderzeniową. Doprowadza ona bowiem do mikrouszkodzeń i powstania stanu zapalnego o niewielkim nasileniu. Stymuluje to komórki do działania, którego celem jest naprawa i regeneracja w leczonym miejscu. Dlatego właśnie zabiegi wykonywane są rzadziej, by mógł się pojawić efekt terapeutyczny zapoczątkowany przez falę uderzeniową.
W jakim celu stosowana jest fala uderzeniowa?
Fala uderzeniowa poprzez blokowanie receptorów odczuwania bólu działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Poza tym pomaga w usuwaniu wapniejących fibroblastów, poprawia mikrokrążenie, rozbija powstałe zwapnienia oraz zmniejsza napięcie mięśniowe.
Fala uderzeniowa stosowana jest w leczeniu:
- łokcia tenisisty i golfisty,
- zapalenia rozcięgna podeszwowego,
- ostrogi piętowej
- wszelkiego rodzaju entezopatii, czyli zwapnień zwyrodnieniowych przyczepów ścięgien.
Rzadziej stosowana jest przy nadmiernym napięciu mięśniowym, występowaniu punktów spustowych, zespole mięśnia gruszkowatego lub przykurczu Dupuytrena.
Czy fala jest skuteczniejsza od innych metod fizykoterapii?
Fala uderzeniowa jest nowszym zabiegiem niż typowe zabiegi fizykoterapii. Jest wprowadzona później, ale jej działanie jest trochę lepsze. Pozwala uzyskać lepsze efekty niż ma to miejsce w przypadku tradycyjnych metod. Osoba, która z niej korzysta, szybciej dochodzi do zdrowia i sam efekt utrzymuje się dłużej.
Jak wygląda zabieg z użyciem fali uderzeniowej?
Zabieg z użyciem fali uderzeniowej jest w swej istocie dość prosty. Na początku fizjoterapeuta przeprowadza dokładny wywiad medyczny i wykonuje ogólne badanie pacjenta. Bada też bolesne miejsce na ciele, które podda terapii falą uderzeniową. Na tej podstawie terapeuta dobiera czas zabiegu, ciśnienie i częstotliwość fali uderzeniowej, która ma być zastosowana.
Następnie nakłada żel na głowicę emitującą falę uderzeniową, przykłada ją do bolesnego miejsca i rozpoczyna zabieg.
Sam zabieg trwa zwykle od 5 do 10 minut i wykonywany jest w seriach po 3-5 zabiegów (jeden lub dwa zabiegi w tygodniu). Terapeuta może jednak zdecydować o zwiększeniu liczby zabiegów w ramach cyklu terapeutycznego. Może to być podyktowanie między innymi brakiem spodziewanych efektów, jakie miały się pojawić po zastosowaniu fali uderzeniowej.
Czy fala uderzeniowa jest bolesna?
Uważa się, że niby nie jest bolesna, ale tak naprawdę ból podczas zabiegu może występować. Trzeba pamiętać, że pacjenci przychodzą w różnym stanie. Niektórych boli bardziej, innych mniej. Przy dużym bólu trudno wymagać, by fala uderzeniowa nie była dla takiej osoby bolesna w tym pierwszym etapie. Dopiero przy kolejnych zabiegach pojawia się efekt przeciwbólowy. Jednak ten pierwsze etap może być trochę bolesny.
Tak naprawdę fizjoterapeuta dopasowuje każdy zabieg indywidualnie do stanu pacjenta i do danej okolicy w jego ciele. Dzięki temu zabieg jest skuteczny, a jednocześnie jak najbardziej komfortowy dla pacjenta.
Warto jednak wiedzieć, że, nawet gdy pojawia się ból, to nie jest on tak duży, by wymagał podania środków przeciwbólowych. Nie jest to na pewno element zniechęcający do korzystania z kolejnych zabiegów.
Czy terapia tylko i wyłącznie falą uderzeniową wystarczy do uzyskania zadowalających efektów terapeutycznych?
Tak, choć często terapeuci łączą ją z dodatkową terapią manualną. Wynika to z faktu, iż nie zawsze samo miejsce zabiegowe jest problematyczne i nie zawsze tylko stamtąd pochodzi ból. Nierzadko bywa tak, że jest to zaburzenie funkcjonalne danego obszaru ruchu. Wówczas bez poprawy funkcji, która doprowadziła do wystąpienia tego bólu, bardzo często nie można uzyskać zadowalającego efektu. Może się też okazać, że efekt ten jest krótkotrwały.
Dzięki połączeniu terapii manualnej z falą uderzeniową można uzyskać poprawę funkcji. Działanie kompleksowe przynosi zdecydowanie lepsze rezultaty niż typowe działanie falą w jednym miejscu.
Czy są jakieś przeciwwskazania do stosowania fali uderzeniowej?
Niestety, istnieje szereg przeciwwskazań, które uniemożliwiają skorzystanie z terapii falą uderzeniową. Nie można jej stosować u osób:
- młodych, przy wzroście kostnym,
- z problemami z krążeniem,
- z chorobami nowotworowymi,
- w zaawansowanej osteoporozie,
- z ostrymi infekcjami tkanek miękkich w tej okolicy,
- z niewyrównaną cukrzycą.
Trzeba również uważać na leki, które zaburzają krzepliwość krwi (może dojść do wytworzenia krwiaka).
