Ból stopy może mieć różne przyczyny i zwykle nie jest jedynym objawem schorzenia tej części twojego ciała. Jeśli dolegliwości utrzymują się przez dłuższy czas i nie ustępują po zastosowaniu domowych metod leczenia objawowego, należy skonsultować to z lekarzem. Tak jest między innymi w przypadku dolegliwości, która obejmuje stawy w stopie, a którą jest artroza stawu Lisfranca.
Jak się objawia, kto najbardziej jest narażony na jej pojawienie się i która z metod leczenia jest w tym przypadku najbardziej skuteczna?
Co to jest artroza stawu Lisfranca?
Artroza stawu Lisfranca to zmiany zwyrodnieniowe w połowie długości stopy.
Stopa jest zbudowana z 26 kości, które współgrając, przenoszą ciężar ciała. W obrębie połączenia kości występują stawy, które pokryte są chrząstką. W tym miejscu działają ogromne siły ścinające. Przy zaburzeniu biomechaniki stopy, doprowadzają one do uszkodzenia chrząstki, co powoduje wytworzenie zmian zwyrodnieniowych.
Kto jest narażony na artrozę stawu Lisfranca?
Do artrozy stawu Lisfranca zwykle dochodzi w sytuacji, gdy masz już problemy z zaburzeniem krzywizny, czyli łuku poprzecznego i łuku podłużnego w stopie. Zmiany te doprowadzają do nadmiernego obciążenia drugiej kości śródstopia. Poprzez długą dźwignię siły wyładowują się w stawie śródstopnym klinowatym drugim. I to właśnie tu, w tak zwanym stawie Lisfranca, który występuje pomiędzy drugą kością śródstopia a kością klinowatą przyśrodkową, dochodzi do uszkodzenia, które skutkuje rozwojem zmian zwyrodnieniowych.
W przeważającej większości przypadków uszkodzenia przybierają formę mikrourazu, co może doprowadzić albo do naciągnięcia, albo naderwania tego więzadła.
Mogło też być tak, że doznałeś dużego urazu w obrębie stopy i doszło do podwichnięcia w stawie Lisfranca. Jeśli jednak leczyłeś się tylko zachowawczo, a nie operacyjnie, wówczas po kilku, a nawet kilkunastu latach może w tym miejscu dojść do rozwoju zmian zwyrodnieniowych.
Jakie objawy powinny cię skłonić do wizyty u lekarza?
Głównym objawem artrozy stawu Lisfranca jest ból w środkowej części stopy, który nasila się przy obciążaniu stopy, co ma miejsce między innym w trakcie chodzenia. Bywa też tak, że w trakcie chodzenia, w trakcie dnia ten ból ustępuje, co wskazuje na tak zwany ból początkowy.
Kolejnym objawem, który występuje w przypadku zmian zwyrodnieniowych, są pojawiające się wyrośla kostne. To pewnego rodzaju zgrubienia, które są wyczuwalne pod skórą w obrębie grzbietowej strony stopy. To problem, z którym do lekarza częściej zgłaszają się kobiety, które nie są w stanie ubrać noszonych do tej pory butów. Gdy tylko próbują to robić, zgrubienia na stopie uwierają, kłują i drażnią nerwy przebiegające w tym obrębie stopy.
Innym powodem, który powinien skłonić cię do wizyty u ortopedy, jest brak poprawy po przyjęciu leków przeciwzapalnych. Również wtedy, gdy twoja stopa uległa zapadnięciu i łuk podłużny nie jest wysklepiony tak jak do tej pory, powinieneś skonsultować się ze specjalistą chorób stóp.
Jak się przygotować do wizyty?
Jeśli zauważyłeś u siebie wspomniane wcześniej objawy, które wskazują na artrozę stawu Lisfranca, możesz przed wizytą u specjalisty chorób stóp wykonać zdjęcie rentgenowskie obu stóp w pozycji AP i bocznej na stojąco. Jest to badanie pierwszego rzutu, na podstawie którego lekarz jest w stanie ocenić:
- jak duże są zmiany, o ile problem dotyczy właśnie zmian zwyrodnieniowych,
- które stawy w obrębie czy to stawu Lisfranca, czy Choparta są zajęte i najbardziej zmienione.
Oprócz zdjęć RTG lekarz może też posłużyć się tomografią komputerową lub tomografią w pozycji stojącej. Jest to bardzo precyzyjne badanie, które raz, że bardzo gęsto skanuje stopę, a dwa, że oddaje faktycznie kształt i stopień zaawansowania zmian zwyrodnieniowych w poszczególnych stawach. Na takie badanie ortopeda skieruje cię już w trakcie pierwszej wizyty, gdy tylko zajdzie taka potrzeba.
Artroza stawu Lisfranca — jak można ją leczyć
W przypadku artrozy stawu Lisfranca lekarz ma do wyboru leczenie objawowe i leczenie operacyjne.
Leczenie objawowe
W pierwszej kolejności lekarz zwykle wybiera leczenie objawowe. Może ci zalecić zmianę obuwia na takie o twardej, sztywnej podeszwie, ale z miękką wkładką. Jeśli natomiast cierpisz na otyłość lub dużą nadwagę, wskazana może być redukcja masy ciała.
Do innych działań, które warto podjąć w ramach leczenia zachowawczego, jest mobilizacja mięśni grupy tylnej łydki, czyli rozluźnienie ścięgna Achillesa. Dzięki temu podczas fazy wybicia ze stopy, ciężar z tym związany nie będzie lądował na przedniej części stopy. To tu bowiem, w obrębie tego zmienionego zwyrodnieniowo stawu, kumuluje się ta dźwignia.
Przeczytaj także: Nerwiak Mortona — czym się objawia i jak leczyć tę dolegliwość stopy
Niestety, tego rodzaju działania, zabiegi i leki przeciwzapalne nie cofną i nie zatrzymają postępu zmian zwyrodnieniowych, do których już doszło w obrębie stopy. Nie poprawią też jej kształtu.
Leczenie operacyjne
Tym, co może to zrobić, jest leczenie operacyjne. Polega ono na:
- wycięciu zmienionego zwyrodnieniowo stawu w obrębie środkowej części stopy,
- ustawieniu kości, celem odtworzenia prawidłowego kształtu,
- zespoleniu przy pomocy śrub, płyt lub klamry.
Dopiero wtedy, po uzyskaniu zrostu kostnego, stopa przestaje boleć. Prawidłowo też funkcjonuje i przenosi obciążenie.
Usztywnienie i utrata ruchomości jednej części stopy nie wpływa na jej ogólną funkcjonalność. Stawy, do których należy też staw Lisfranca, nie przenoszą ciężaru ciała tak jak staw kolanowy lub biodrowy. W przypadku tej kolumny przyśrodkowej ten ruch jest na tyle niewielki, że bezkarnie można usztywnić tę partię stopy. Dzięki temu będzie ona miała prawidłowy kształt i ustąpią dolegliwości bólowe.
Jak wygląda postępowanie po operacji?
Po zabiegu artrodezy, czyli chirurgicznego usztywnienia stawu, niezbędna jest dobrze zaplanowana i przeprowadzona rehabilitacja. W przypadku artrodezy w obrębie stawów Lisfranca i Choparta oznacza to między innymi unieruchomienie za pomocą szyny gipsowej na mniej więcej 6-8 tygodni. Po tym czasie zgłaszasz się na wizytę kontrolną i wykonanie zdjęcia RTG. Jeśli lekarz uzna to za wskazane, umieści twoją stopę w tak zwanym walkerze. To orteza, która dodatkowo odciąży stopę i pomoże w jej szybszej regeneracji oraz powrocie do pełnej sprawności.
Artroza stawu Lisfranca to problem, który może się okazać bardzo uciążliwy. Dlatego nie warto zwlekać z wizytą u dobrego specjalisty stóp. Po dokładnym i szczegółowym badaniu zaproponuje ci on najlepszą i dostosowaną do twojego przypadku metodę leczenia. Jeśli zmiany i objawy okażą się na tyle dokuczliwe, że ograniczać będą twoje codzienne funkcjonowanie, niezbędne może się okazać leczenie operacyjne. To jedyny i jednocześnie najbardziej skuteczny sposób na przywrócenie prawidłowego kształtu stopy, w której doszło do zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych w stawie Lisfranca. Ważną korzyścią tego rodzaju zabiegu jest też uwolnienie od dolegliwości bólowych.
