Chondromalacja rzepki może skutecznie utrudniać codzienne funkcjonowanie i powodować dotkliwy ból. Nie dochodzi do niej z dnia na dzień, stąd łatwo zlekceważyć jej pierwsze objawy. A to właśnie wtedy warto zgłosić się do ortopedy, by rozpocząć skuteczną i małoinwazyjną terapię w ramach leczenia zachowawczego.
Temat ten powinien być szczególnie ważny dla osób, które regularnie uprawiają sport lub wykonują zawód wymagający spędzania długich godzina na kolanach. Jeśli jesteś jedną z nich, sprawdź, co kryje się pod pojęciem chondromalacji rzepki, jakie objawy powinny zwrócić twoją uwagę i na czym polega leczenie.
Rzepka w stawie kolanowym – za co jest odpowiedzialna
Ma kształt trójkąta, powierzchnię przednią oraz tylną i znajduje się w przedniej części stawu kolanowego, a dokładnie w zagłębieniu rzepkowo-udowym kości udowej. Rzepka jest największą trzeszczką w ludzkim ciele i pełni bardzo ważne funkcje w stawie kolanowym. Przede wszystkim chroni twoje kolano przed urazami podczas zginania i prostowania oraz amortyzuje dynamiczne obciążenia, którym kolano jest poddawane. Przyczynia się też do wydajniejszej pracy mięśnia czworogłowego, zwiększają siłę nacisku wywieraną przez jego ścięgno na kość udową.
Czym jest chondromalacja rzepki?
Podobnie jak w innych stawach w ciele człowieka, tak też w kolanie bardzo ważną rolę odgrywa chrząstka. Pokrywa ona łączące się zakończenia kości stawowych i ułatwia ich wzajemne przesuwanie się po sobie. Pełni też funkcję absorbującą wstrząsy, na które narażone są stawy.
Choć warstwa chrząstki pokrywająca rzepkę jest dość gruba, to i takze względu na intensywną eksploatację wynikającą z ważnej funkcji pełnionej przez kolano, również ulega degradacji. Niestety, jako że jest to część pozbawiona nerwów i naczyń krwionośnych oraz odżywia się głównie płynem stawowym, nie ma zdolności do regeneracji. Dlatego uszkodzenia, do których dochodzi w jej obrębie, maja charakter nieodwracalny.
Chondromalacja rzepki to proces degradacji, w którym dochodzi do jej rozmiękania albo pluszowacenia. Zgodnie z klasyfikacją według Outerbridge`a, wyróżnia się kilka stopni chondromalacji:
- I stopień – nie dochodzi do przerwania ciągłości powierzchni chrząstki, ale pojawiają się pierwsze zmiany w postaci zmiękczenia i uwypuklenia w okolicy chrząstki,
- II stopień – można zauważyć pierwsze pęknięcia i szczeliny w chrząstce, a rozpulchnienie obejmuje już połowę jej grubości,
- III stopień – pęknięcia obejmują całą grubość chrząstki i docierają do kości podchrzęstnej,
- IV stopień – ubytki są tak duże, że można dostrzec kość podchrzęstną.
Co może doprowadzić do chondromalacji rzepki?
Chondromalacja rzepki może się pojawić już w okresie dorastania, co nierzadko wynika z:
- jej złego położenia,
- niewłaściwego ustawienia stawu rzepkowo-udowego,
- nieprawidłowej budowy kolan, w tym koślawienia kolan,
- zbyt słabych mięśni w okolicy kolana.
Czynniki zwiększające ryzyko rozwinięcia się zmian w postaci chondromalacji rzepki to również urazy mechaniczne kolana i zwichnięcie rzepki. Poza tym może do niej doprowadzić zbyt duże obciążenie stawu kolanowego. Może ono być spowodowane intensywnymi treningami, ciężką pracą fizyczną lub nadwagą i otyłością).
W grupie ryzyka są osoby uprawiające sport, w tym grający w piłkę nożną, jeżdżący na rowerze i na nartach oraz biegacze. Chondromalacji rzepki sprzyja też spędzanie wielu godzina na kolanach, co jest domeną między innymi posadzkarzy i glazurników.
Jak może się objawiać chondromalacja rzepki?
O postępującym rozmiękczaniu chrząstki może świadczyć odczuwany głównie w trakcie chodzenia po schodach, kucania i biegania ból w przedniej części kolana. Może się też pojawić, gdy siedzisz ze zgiętymi kolanami. Do tego po większej aktywności może dojść do wysięku w kolanie.
Do innych objawów, które wstępnie mogą wskazywać na chondromalację rzepki należy:
- obrzęk,
- sztywność w kolanie,
- utrata stabilności stawu kolanowego,
- osłabienie mięśnia czworogłowego uda,
- trzeszczenie w stawie kolanowym i uczucie tarcia w przedniej części.
Jak można leczyć chondromalację rzepki?
Chondromalacja rzepki wymaga przede wszystkim ograniczenia aktywności i odciążenia stawów kolanowych, łącznie z unikaniem kucania i klękania. Pomocne okazują się też okłady chłodzące, zwłaszcza po wysiłku oraz leki przeciwzapalne.
Lekarz po zdiagnozowaniu rozmiękczania chrząstki stawowej może zdecydować o zastosowaniu iniekcji z osocza i kwasu hialuronowego oraz o przepisaniu środków przeciwbólowych.
W ramach leczenia zachowawczego warto skorzystać z pomocy fizjoterapeuty, który w celu złagodzenia dolegliwości może zastosować krioterapię, elektroterapię, ultradźwięki lub zabiegi z użyciem lasera. Wskazane mogą się okazać ćwiczenia rozciągające, stabilizujące i wzmacniające mięśnie w celu poprawy ruchomości w stawie kolanowym.
Gdy działania te nie przyniosą spodziewanych rezultatów, a dolegliwości bólowe są tak silne, że mocno ograniczają codzienne funkcjonowanie, koniczne może być przeprowadzenie operacji metodą artroskopową. W jej trakcie lekarz może skorygować zaburzenia biomechaniczne, usunąć uszkodzone warstwy chrząstki, czy też wykonać chondroplastykę polegającą na usunięciu warstwy chrząstki, która uległa uszkodzeniu i wyrównaniu powierzchni stawowej.
Podjęcie leczenia jest o tyle ważne, że jego brak może ostatecznie doprowadzić do poważnych ograniczeń ruchomości w stawie kolanowym. Im dłużej będziesz zwlekać z wizytą u ortopedy, tym wyższy stopień uszkodzeń chrząstki może on zdiagnozować. To zaś zmniejszy szansę na poprawę twoje stanu za pomocą samego leczenia zachowawczego obejmujące zabiegi fizykoterapeutyczne i suplementację.
Źródło:
www.doz.pl/czytelnia/a16223-Rzepka__budowa_funkcje_urazy_rzepki_w_kolanie
www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-ruchu,chondromalacja-rzepki,artykul,1578884.html
www.doz.pl/czytelnia/a16220-Chondromalacja_rzepki__przyczyny_objawy_leczenie_fizjoterapia_cwiczenia
fizjoterapeuty.pl/ortopedia/chondromalacja-rzepki.html
