Diagnostyka urazów z wykorzystaniem nowoczesnych technik obrazowania to jeden z kluczowych elementów leczenia ortopedycznego. Połączona z wiedzą i doświadczeniem lekarskim pozwala na jeszcze dokładniejszą ocenę urazów narządu ruchu. To zaś jest bardzo ważne dla ustalenia planu leczenia i wybrania skutecznych technik operacyjnych.
Z jakich badań obrazowych korzystają dziś ortopedzi i w przypadku jakich schorzeń sprawdza się każda z wybranych technik diagnostycznych?
Diagnostyka urazów — nowoczesne techniki obrazowania
Nowoczesne techniki obrazowania to nieocenione wsparcia dla lekarzy ortopedów. Trudno tak naprawdę wyobrazić sobie dziś diagnozowanie większości urazów i zmian chorobowych, bez wykorzystania choćby jednej tego rodzaju metody. Dzięki temu, że lekarze mają do dyspozycji kilka różnych technik obrazowania, mogą je dostosować do badania konkretnych rodzajów uszkodzeń w obrębie narządu ruchu. Zdarza się też, że wybierają jedną podstawową technikę i w celu potwierdzenia diagnozy wykorzystują inną. Dzięki temu ocena każdego przypadku jest dużo dokładniejsza i łatwiej zaplanować skuteczną terapię.
RTG
To jedno z najczęściej wykonywanych dodatkowych badań diagnostycznych, które wykonywane są w sytuacji, gdy doszło do uszkodzenia tkanki kostnej. Niezależnie, czy lekarz podejrzewa pęknięcie, czy też złamanie, może w celu upewnienia się zlecić wykonanie badania RTG. Uzyskane wyniki pozwalają sprawdzić, do jakiego rodzaju złamania doszło i ustalić najlepszą możliwą formę leczenia.
Przeczytaj także: Nowoczesne metody diagnostyczne w ortopedii
Badanie RTG ortopeda może też wykonać w przypadku podejrzenia zmian zwyrodnieniowych w stawach i w kręgosłupie lędźwiowo-krzyżowym, w celu oceny stopnia ich zaawansowania. Pomaga też wykluczyć złamanie lub zwichnięcie biodra. Pomocne okazuje się też u osób, które cierpią na reumatoidalne zapalenie stawów lub martwicę kości udowej oraz w celu zdiagnozowania pierwotnych i przerzutowych zmian nowotworowych w kościach.
Poza tym tego rodzaju diagnostyka stosowana jest po wymianie stawów na sztuczne, by sprawdzić, czy prawidłowo funkcjonuje z protezą.
Warto wiedzieć, że badanie to nie pokazuje zmian chorobowych, którymi dotknięte są tkanki miękkie, czyli więzadła i mięśnie.
Tomografia komputerowa (TK)
Diagnostyka urazów przeprowadzana jest również z wykorzystaniem tomografii komputerowej. Pomimo iż tak jak RTG wykorzystuje ona promieniowanie rentgenowskie, to uzyskane obrazy są nie tylko dokładniejsze, ale też w formie 3D. Możliwe to jest dzięki zastosowaniu aparatu, który obraca się wokół ciała pacjenta i wykonuje serię zdjęć. Pozwala to na ocenę wszystkich tkanek z wielu różnych perspektyw. Technika ta wykonywana jest przy diagnozowaniu urazów głowy i tułowia, urazów i chorób narządu ruchu oraz zmian zwyrodnieniowych i stanów zapalnych.
Rezonans magnetyczny (MRI)
Jako dodatkowa diagnostyka obrazowa stosowana przy urazach, rezonans magnetyczny należy do najbardziej uniwersalnych. Z jego pomocą ortopeda może nie tylko dokładnie obejrzeć w formie obrazu 3D wszystkie kości i tkanki miękkie, ale też ich poszczególne warstwy. To bardzo precyzyjne narzędzie diagnostyczne nie tylko pomaga w diagnozowaniu, ale też w:
- ocenie tkanek przy:
- złamaniach,
- zwichnięciach,
- zerwaniach mięśni,
- pęknięciu łąkotki,
- degeneracji mięśni,
- urazach skrętnych,
- urazach i zmianach demielinizacyjnych kręgosłupa,
- zmianach naczyniowych w trzonach kręgów oraz w kanale i rdzeniu kręgowym,
- zapaleniu więzadeł i ścięgien,
- ustaleniu stopnia:
- zaawansowania przy zmianach zwyrodnieniowych,
- złośliwości raka kości i zdiagnozowaniu możliwych nacieków na sąsiadujące tkanki.
Ze względu na to, iż opiera się na innej technologii niż RTG, pacjenci nie są narażeni na szkodliwe promieniowanie. To sprawia, że rezonans magnetyczny może być stosowany u pacjentów w różnym wieku (poza osobami, u których lekarz stwierdzi przeciwwskazania).
Warto przy tej okazji wspomnieć, że polscy naukowcy znaleźli sposób na skrócenie badania z 30 do 5 minut w przypadku badania urazów ścięgna Achillesa. Do oceny obrazu wykorzystali sztuczną inteligencję i tym samym skrócili ilość pracy, którą zwykle wykonują radiolodzy.
USG
Badanie z wykorzystaniem ultrasonografu należy do podstawowych w ortopedii, gdy chodzi o ocenę stawów po urazie i w przebiegu choroby. Lekarze wykorzystują je przy urazach mięśni, torebki stawowej, więzadeł i ścięgien. Dzięki USG może on zdiagnozować naderwania i zerwania mięśni lub więzadeł, entezopatie oraz skręcenia i zwichnięcia stawów.
Badanie jest w pełni nieinwazyjne, dlatego może być powtarzane wielokrotnie bez ryzyka jakichkolwiek skutków ubocznych dla pacjenta.
Lekarz może je zlecić, gdy zgłosisz się do niego między innymi z:
- bólem mięśni,
- przykurczem, sztywnością lub ograniczeniem ruchomości w stawach,
- zaburzeniem czucia w kończynach,
- objawem doznanego urazu,
- problemem w chodzeniu,
- osłabieniem siły mięśniowej.
USG ortopedyczne wykonywane jest również u dzieci z podejrzeniem dysplazji stawów biodrowych.
Scyntygrafia kości
W badaniu tym podobnie jak w przypadku RTG wykorzystywane jest promieniowanie X, ale w nieco inny sposób. Podczas gdy w RTG promieniowanie emitowane jest przez urządzenie zewnętrzne, tak scyntygrafia wykorzystuje specjalny skaner, który odczytuje promieniowanie emitowane z ciała pacjenta. Wcześniej lekarz podaje je dożylnie w postaci kompleksów wiążących się z tkankami kostnymi o zwiększonym metabolizmie. Miejsca takie mogą oznaczać między innymi obecność zmian nowotworowych lub stanów zapalnych.
Ortopeda może też wykorzystać to badanie w celu zdiagnozowania powikłań, do których doszło po wszczepieniu endoprotezy oraz przy ocenie i różnicowaniu przebytych obecnie lub w przeszłości urazów kości i złamań zmęczeniowych.
Źródło:
www.doz.pl/czytelnia/a15815-RTG_bioder__badanie_wskazania_przeciwwskazania_refundacja_cena
gemini.pl/poradnik/artykul/scyntygrafia-kosci-jakie-choroby-moze-wykryc/
