Zwyrodnienie stawu skokowego to problem zdrowotny, który nie pojawia się z dnia na dzień. Bardzo rzadko jest też wynikiem jedynie naturalnych procesów związanych ze starzeniem się organizmu, a konkretnie struktur stawowych. O wiele częściej zmiany zwyrodnieniowe obejmujące zarówno górny, jak i dolny staw skokowy spowodowane są wcześniejszym uszkodzeniem chrząstki stawowej o różnych przyczynach.
Jak odpowiednio wcześnie rozpoznać zmiany zwyrodnieniowe w stawie skokowym i w jaki sposób można je leczyć?
Zwyrodnienie stawu skokowego — co może do niego doprowadzić
Degeneracja w obrębie struktur stawowych zwykle występuje w postaci wtórnej, spowodowanej przez czynniki zewnętrzne. Zmiany zwyrodnieniowe stopniowo osłabiają chrząstkę, która odpowiedzialna jest za ochronę kości wchodzącej w skład danego stawu, w tym stawu skokowego. Zapobiega tym samym ich wzajemnemu ocieraniu się w trakcie ruchu.
Wraz ze zużyciem chrząstki, przy jednoczesnym prowadzeniu aktywnego życia, kości pozbawione wcześniejszej ochrony ulegają uszkodzeniu. Do tego pojawiają się stany zapalne, a wszystko to wywołuje coraz większe dolegliwości bólowe w chorym stawie.
Czynniki zwiększające ryzyko zmian zwyrodnieniowych w stawie skokowym
Choć wiek sam w sobie nie jest najczęstszą przyczyną choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego, to właśnie u osób w podeszłym wieku jest ona bardzo często diagnozowana. Wynika to z faktu, iż zmiany degeneracyjne rozwijają się przez lata. Początkowo nie dają wyraźnych objawów, co tym samym opóźnia ich rozpoznanie przez lekarza. Poza tym wiele zależy od stylu życia, który prowadzisz oraz ilości doznanych w tym czasie urazów. Dlatego zwyrodnienie stawu skokowego zwykle ma nie jedną, a wiele różnych przyczyn.
Do czynników, które mogą w sposób znaczący wpływać na rozwój zmian zwyrodnieniowych, należą między innymi:
- zbyt duża masa ciała — jeśli przez lata zmagasz się z nadwagą lub otyłością, mocno obciążasz swoje stawy skokowe, powodując tym samym zbyt duży nacisk osiowy i doprowadzając do niewłaściwego ustawienia stawów względem siebie,
- przebyte w przeszłości urazy — to może być jeden lub kilka większych urazów (w tym złamania kostek podudzia lub kości skokowej, czy też urazy więzadeł piszczelowo-strzałkowych), albo też rozłożone w czasie mikrourazy, które w znacznym stopniu osłabiają staw skowy i prowadzą do pogłębiających się zmian zwyrodnieniowych,
- choroby stawów — zwyrodnienie stawu skokowego może być spowodowane zarówno reumatoidalnym zapaleniem stawów, jak i jałową martwicą, co skutkuje uszkodzeniem powierzchni stawowych i stopniowym zaburzeniem ich funkcji,
- wady i choroby w obrębie stóp — nieleczone płaskostopie, stopy szpotawe i koślawe to tylko wybrane nieprawidłowości, które wpływają na twój wzorzec chodu, co skutkuje błędnym ustawieniem układu kostnego w stopie i nierównym obciążaniem stawów.

Jak wstępnie rozpoznać zwyrodnienie stawu skokowego?
Tym, co powinno zwrócić twoją uwagę, gdy chodzi o objawy zwyrodnienia stawu skokowego, to między innymi:
- dolegliwości bólowe w stawie skokowym, nierzadko połączone z bólem przodostopia — początkowo głównie w trakcie aktywności (np. przy wchodzeniu po schodach, wstawaniu, czy przy uprawianiu aktywności sportowych) i tym samym obciążania stopy, a w przypadku nieleczenia i rozwoju choroby, również odczuwane w trakcie odpoczynku,
- ograniczenie zakresu ruchomości — im jest większe, tym bardziej utrudnia codzienne funkcjonowanie, co powinno cię skłonić do wizyty u ortopedy,
- trzeszczenie i przeskakiwanie w stawie skokowym — pojawia się w trakcie zginania i prostowania stawu,
- deformacja stopy w obrębie stawu skokowego,
- dolegliwości w kolanach lub biodrach — mogą być skutkiem zaburzonego wzorca chodu spowodowanego bólem stawu skokowego i oszczędzaniem chorej stopy w trakcie chodzenia.
Choć to tylko wybrane objawy, to zarówno one, jak i inne, które wzbudzą twój niepokój, a pojawią się w obrębie stopy, powinny cię skłonić do wizyty u ortopedy. Dopiero dokładna diagnoza poparta badaniami pomoże ustalić prawdziwą przyczynę dolegliwości i rozpocząć skuteczną terapię.
Jaką formę leczenia lekarz może zastosować przy rozpoznaniu zmian zwyrodnieniowych w stawie skokowym?
Różne formy leczenia zwyrodnienia stawu skokowego
Niestety, zwyrodnienie stawu skokowego to zmiany nieodwracalne, co oznacza, że nie można ich cofnąć, a jedynie ograniczyć ich rozwój oraz wpływ na codzienne funkcjonowanie.
Zachowawcze leczenie zwyrodnienia stawu skokowego
W ramach leczenia zachowawczego lekarz może zastosować zarówno farmakoterapię, jak i rehabilitację pod okiem specjalisty. Rehabilitant za pomocą odpowiednich technik i ćwiczeń poprawi twoją mobilność, ustawienie stawu i jego elastyczność. Działania te nie tylko zwiększą zakres ruchomości w stawie, ale też ograniczą ryzyko zmian w obrębie innych stawów. Jeśli rehabilitant uzna to za wskazane, może cię też skierować na zabiegi fizykoterapeutyczne. Korzyści możesz odnieść między innymi z laseroterapii, pola magnetycznego, czy też krioterapii.

Oprócz współpracy z rehabilitantem i stosowania się do jego zaleceń, powinieneś też w wyznaczonym przez niego okresie chronić staw skokowy przed przeciążeniem. Pomocne może się okazać też stosowane specjalnego obuwia terapeutycznego, które pomoże odciążyć staw skokowy.
Lekarz może też rozważyć zastosowanie komórek macierzystych, które mają nieskończoną zdolność do podziału oraz różnicują się do innych, otaczających je komórek.
Zwyrodnienie stawu skokowego — leczenie chirurgiczne
W przypadku bardziej zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych lekarz może zaproponować zabieg chirurgiczny wykonany metodą artroskopową. Przebieg operacji i działania naprawcze w obrębie stawu skokowego w dużej mierze zależą od stopnia zaawansowania uszkodzeń, do których doszło.
To może być między innymi artrodeza, czyli operacyjne usztywnienie stawu lub wszczepienie endoprotezy.
Po wykonaniu odpowiednich badań diagnostycznych w uzasadnionych przypadkach ortopeda może zaproponować też trwałe usztywnienie stawu skokowego lub obu stawów tyłostopia w celu odzyskania funkcji kończyny i zniesienia bólu. W tym przypadku technika operacyjna opiera się na zastosowaniu szerokiej gamy implantów dedykowanych do tego typu procedur.
Źródło:
www.e-recepta.net/blog/zwyrodnienie-stawu-skokowego-przyczyny-diagnostyka-i-metody-terapeutyczne/