Osteoporoza należy do chorób, które nie dają objawów w postaci bólu. Dlatego tak wiele starszych osób nie zdaje sobie sprawy, że ich kości nie są w dobrym stanie. Dopiero gdy dojdzie do złamania, często okazuje się, że cierpią na osteoporozę. Tym, co może zmniejszyć ryzyko urazu, jest badanie densytometryczne. Do jego wykonania lekarze zachęcają przede wszystkim osoby starsze, które najbardziej narażone są na ubytek masy kostnej.
Na czym polega to badanie oraz kto i kiedy powinien z niego skorzystać?
W jakim celu wykonuje się badanie densytometryczne?
Badanie gęstości kości to podstawa w diagnozowaniu osteoporozy. Ze względu na to, iż choroba ta nie daje wyraźnych objawów, które skłoniłyby do wizyty u lekarza, bardzo ważne są działania profilaktyczne w postaci wspomnianego badania. W innym przypadku, gdy choroba się rozwinie, złamania mogą zdarzać się bardzo często i to w wyniku małych upadków czy uderzeń.
Przeczytaj także: Złamanie osteoporotyczne — jak bardzo może być groźne i czy możesz mu zapobiec?
Badanie densytometryczne pozwala ocenić gęstość mineralną kości. Im jest ona mniejsza, tym większe jest ryzyko złamania. Zmniejszenie masy kostnej oraz zaburzenie architektoniki tkanki kostnej staje się przyczyną złamań niskoenergetycznych. Szkody wyrządzone w tym przypadku są nieproporcjonalnie duże w stosunku do ich przyczyny. Do złamania może bowiem dojść nawet przy podniesieniu czegoś cięższego, podparciu ciężaru ciała na ręce, czy w trakcie schylenia się. Coś takiego przy zdrowych kościach nie miałoby prawa się wydarzyć, stąd często zdziwienie u osoby, które doznała takiego urazu.
Jak się przygotować do badania?
W trakcie konsultacji przed badaniem, w ramach wywiadu medycznego lekarz zapyta cię o twoją historię chorobową oraz dolegliwości, które obecnie są twoim udziałem. Poinformuj go, jeśli tylko chorujesz na cukrzycę, choroby tarczycy i przytarczyc oraz w przypadku innych poważnych chorób, na które aktualnie cierpisz. Przygotuj też listę leków, które zażywasz. Również o fakcie, że jesteś w ciąży, co jest przeciwwskazaniem i tym samym niezbędne będzie przesunięcie terminu badania.
Lekarz powinien również dowiedzieć się od ciebie o wszczepach cementowych lub metalowych w miejscu, które ma zostać poddane badaniu. Jeśli wykonywałeś wcześniej badanie z podaniem środka kontrastowego, powiedz o tym, by lekarz wziął to pod uwagę przy wyznaczaniu terminu badania densytometrycznego.
Na dzień przed badaniem odstaw leki i suplementy, które zawierają wapń. W dniu badania nie musisz być na czczo. Zadbaj jedynie, by ubranie twoje wolne było od elementów metalowych. Natomiast biżuterię najlepiej zostaw w domu, byś nie musiał jej zdejmować w gabinecie.
Na czym polega badanie densytometryczne?
Badanie jest nieinwazyjne, bezbolesne i bezpieczne. Do zbadania gęstości kości lekarz wykorzystuje promienie RTG, które przenikają przez kość. Im więcej ich przeniknie, tym większe zmiany osteoporotyczne poczyniła w twoim szkielecie choroba. Ilość promieni, które przeniknęły przez kość, zliczane są przez specjalny elektroniczny detektor i przetwarzane na dane liczbowe. Na ich podstawie lekarz stawia diagnozę, porównując gęstość do zdrowych kości zarówno twoich rówieśników, jak i osób młodszych.
Samo badanie trwa kilka minut i wykonywane jest najczęściej na bliższym końcu kości udowej i odcinku lędźwiowym kręgosłupa.
Kiedy wskazane jest badanie densytometryczne?
Profilaktycznie badanie powinny wykonywać kobiety po ukończeniu 50. roku życia oraz mężczyźni po 60 roku życia. Poza tym, badanie gęstości kości wskazane jest w przypadku osób:
- które doznały urazu w postaci złamania kości w przeszłości,
- które ukończyły 40 lat, a ktoś z ich bliskich chorował lub choruje na osteoporozę,
- przewlekle chorych,
- chudych,
- z niską zawartością witaminy D oraz wapnia,
- cierpiących na choroby genetyczne związane z utratą masy kostnej,
- narażonych na złamania niskoenergetyczne.
Kontrolne wizyty połączone z regularnym badaniem gęstości kości z jednej strony pomogą wykluczyć osteoporozę, a z drugiej pozwolą na jej wczesne wykrycie i wdrożenie leczenia.
