Zwichnięcie rzepki — na czym polega leczenie - Novum Ortopedia

Zwichnięcie rzepki — na czym polega leczenie

Zwichnięcie rzepki — na czym polega leczenie

Zwichnięcie rzepki to inaczej jej przemieszczenie poza naturalne miejsce, jakie zajmuje w stawie kolanowym. Niezależnie, czy po chwili wróci ona do zagłębienia w kości udowej (tzw. bloczek), czy też pozostanie na zewnątrz, uraz powinien dokładnie zbadać lekarz ortopeda. Tym bardziej że przyczyną mogą być niezdiagnozowane wcześniej nieprawidłowości w budowie kolana, co zwiększa ryzyko ponownych zwichnięć.

Czym jest rzepka i jaką pełni funkcję w kolanie?

Ta największa trzeszczka w ludzkim ciele, kształtem przypomina trójkąt o nieco zaokrąglonych bokach. Patrząc na nią z boku, można zauważyć wypukłość, która nie jest przypadkowa. Dzięki temu bowiem dobrze wpisuje się w zagłębienie kości udowej, zwane bruzdą międzykłykciową lub bloczkiem. Od góry rzepka połączona jest ze ścięgnem mięśnia czworogłowego uda. Natomiast od dołu więzadło właściwe rzepki łączy ją z kością piszczelową.

Jako kluczowa część aparatu wyprostnego kolana, działa jak bloczek. Wpływa to między innymi na zwiększenie siły mięśnia czworogłowego uda za każdym razem, gdy prostujesz kolano. Chroni też kolano przez różnego rodzaju urazami w trakcie zginania i prostowania oraz działa jak amortyzator w sytuacji dynamicznego obciążania stawu kolanowego.

Zwichnięcie rzepki — jak się objawia i na czym polega

W zdrowym i prawidłowo zbudowanym stawie kolanowym rzepka porusza się w bruździe międzykłykciowej kości udowej. O zwichnięciu rzepki mówimy wówczas, gdy rzepka wypada z tego toru i przesuwa się w kierunku bocznym kolana. Najczęściej jest to jego zewnętrzna część. Zwichnięcie w przeciwną stronę ma miejsce dużo rzadziej.
I choć często zdarza się, że rzepka wraca do swojej wyjściowej pozycji, to przy okazji zwichnięcia może dojść do uszkodzenia okolicznych tkanek. Mowa tu zarówno o troczkach rzepki, jak i o powierzchni chrząstki.

Pierwszym objawem, który wskazuje na zwichnięcie rzepki, jest nagły ból połączony z odczuciem przeskoczenia w kolanie. Drugim nieprzyjemnym i bolesnym doznaniem jest wskoczenie rzepki na swoje miejsce. To zaś bardzo często dzieje się już po chwili od doznania urazu.
Może się jednak okazać, że rzepka nie wróci na swoje miejsce. Wstępnie możesz to rozpoznać po wyraźnym zdeformowaniu kolana, co spowodowane jest widocznym przez skórę nieprawidłowym ułożeniem rzepki.

Niezależenie jednak od tego, zwichnięciu dodatkowo towarzyszy ograniczona ruchomość w stawie kolanowym, opuchlizna i brak możliwości obciążenia nogi poprzez stanięcie na niej. Ze względu na uszkodzenia wewnętrznych struktur, zwichnięcie rzepki może objawiać się też krwiakiem i zasinieniem.

Model kolana - zwichnięcie rzepki - przyczyny

Jakie są najczęstsze przyczyny zwichnięcia rzepki?

Na zwichnięcie rzepki narażone są między innymi osoby uprawiające sport i prowadzące aktywny tryb życia. Do urazu może dojść w chwili krzywego ułożenia stopy i nogi, czemu nierzadko towarzyszy rotacja. W połączeniu z większym obciążeniem i wykorzystywaniem maksymalnych zakresów ruchu w stawie kolanowym, nietrudno o przesunięcie się rzepki poza jej naturalną pozycję.
Okazuje się jednak, że uraz zwichnięcia rzepki należy do rzadkości w przypadku osób o prawidłowej budowie rzepki i bruzdy międzykłykciowej oraz o właściwym wzorcu ruchu. Dużo bardziej narażone na uraz są osoby, u których doszło do anomalii rozwojowych tej części kolana.

Niestabilności prowadzącej do zwichnięcia rzepki mogą sprzyjać między innymi:

  • zbyt płytka, niewykształcona bruzda lub jej brak,
  • niekorzystny przebieg więzadła rzepki, co skutkuje złym rozłożeniem sił w stawie kolanowym i niewprowadzaniem rzepki w prawidłowy tor przy zginaniu kolana,
  • zaburzenia budowy kończyny dolnej, w tym zaburzenie rotacji kości udowej,
  • wysokie ustawienie rzepki, co sprawia, że przy wyprostowanym kolanie rzepka cały czas jest poza stawem rzepkowo-udowym,
  • nieprawidłowa osiowość kończyny dolnej, co powoduje, że wektor działania sił mięśnia czworogłowego jest nieprawidłowo skierowany do boku i tym samym nasila tendencję do zwichania rzepki.

Do zwichnięcia rzepki dochodzi tym częściej, im więcej obecnych jest czynników sprzyjających temu urazowi.

Zachowawcze i operacyjne leczenie zwichnięcia rzepki

Wybór formy leczenia zależy zarówno od zakresu uszkodzeń, do których doszło w kolanie, jak i tego, czy jest to twoje pierwszej zwichnięcie.

Leczenie zachowawcze przy zwichnięciu rzepki

Jeśli po przeprowadzeniu niezbędnych badań przy użyciu USG, RTG, w wybranych przypadkach poszerzonych o rezonans magnetyczny okaże się, że nie doszło do złamań w kolanie, a więzadła w ocenie lekarza są w stanie samodzielnie się wygoić, wystarczające może się okazać leczenie zachowawcze. Zwykle polega ono na krótkotrwałym unieruchomieniu kolana w wyproście za pomocą ortezy. Drugim etapem leczenia jest rehabilitacja pod okiem fizjoterapeuty. Jej celem jest przywrócenie właściwego balansu mięśniowego i parametrów osiowości kończyny. Działania terapeutyczne skierowane są szczególnie na odzyskanie funkcji mięśnia czworogłowego uda, który odpowiada za właściwy tor rzepki.

Zwichnięcie rzepki — leczenie operacyjne

Zabieg może okazać się niezbędny już w momencie stwierdzenia ciała wolnego w stawie kolanowym. Na szczęście ortopeda może je usunąć przy zastosowaniu techniki artroskopowej, która należy do metod o niskim stopniu inwazyjności.
Jeśli natomiast doszło do konkretnych uszkodzeń obejmujących między innymi więzadła, niezbędna może się okazać operacja rekonstrukcyjna.

Operacja jest zabiegiem z wyboru między innymi w przypadku sportowców i osób prowadzących aktywny tryb życia. Spowodowane jest to niską efektywnością leczenia zachowawczego w przypadku osób bardzo aktywnych. Decyzja o tym podejmowana jest niezależnie od tego, czy do zwichnięcia doszło pierwszy, czy kolejny już raz.

W trakcie operacji po zwichnięciu rzepki, w zależności od zdiagnozowanych uszkodzeń i zmian anatomicznych, chirurg ortopeda może wykonać:

  • rekonstrukcję więzadła rzepkowo-udowego przyśrodkowego,
  • trochleoplastykę — pogłębienie bruzdy międzykłykciowej,
  • osteotomię guzowatości piszczeli — odcięcie piszczeli i przemieszczenie jej w inne dokładnie określone miejsce,
  • wydłużenie troczków bocznych rzepki.
kineziotaping na kolano

Elementem niezbędnym do przywrócenia pełnej sprawności w kolanie, jest rehabilitacja pooperacyjna.
W ciągu kilku miesięcy po zabiegu fizjoterapeuta w ramach działań terapeutycznych może wykorzystywać:

  • ćwiczenia poprawiające czucie głębokie, w tym ćwiczenia izometryczne,
  • ćwiczenia przywracające zakres ruchu kolana,
  • ćwiczenia przywracające prawidłowy schemat ruchu,
  • ćwiczenia poprawiające balans mięśniowy i siłę mięśniową,
  • krioterapię,
  • pole magnetyczne,
  • elektrostymulację,
  • kinesiotaping.

Czas powrotu do sprawności, która umożliwia uprawianie sportu i prowadzenie bardzo aktywnego trybu życia, uzależniony jest od zakresu uszkodzeń, jakich doznałeś w trakcie urazu rzepki. Nie bez wpływu jest też ogólny stan zdrowia i zaangażowanie we współpracę z fizjoterapeutą.

Źródło:

www.doz.pl/czytelnia/a15230-Zwichniecie_rzepki__przyczyny_objawy_leczenie_rehabilitacja

www.mp.pl/pacjent/ortopedia/

To top