Rehabilitacja po artroskopii kolana to niezbędny element w całym procesie leczenia. Jej rodzaj, zakres i czas trwania zależy od kilku czynników. Dzięki temu, że zabieg naprawy uszkodzonych elementów kolana lekarze wykonują małoinwazyjną techniką artroskopową, czas powrotu do zdrowia i pełnej sprawności zostaje skrócony do minimum. Aby tak się stało, fizjoterapeuta musi dobrze zaplanować rehabilitację. Dostosowuje ją do rodzaju uszkodzenia i rozległości przebytej operacji oraz do twojego zaangażowania w wykonywanie zaleconych ćwiczeń.
Dwa rodzaje artroskopii
Lekarze wykorzystują artroskopię nie tylko do wykonywania operacji, której celem jest wyleczenie konkretnej dolegliwości w miejscu urazu. Bardzo często technikę tę wykorzystują w celach diagnostycznych.
Właściwa i rzetelna diagnoza urazu, jakiego doznałeś w stawie kolanowym, może wymagać nie tylko zrobienia zdjęć RTG, tomografii komputerowej, czy USG. Czasem zachodzi potrzeba dokładniejszego obejrzenia stawu i potwierdzenia tym samym wcześniejszej diagnozy opartej na badaniach obrazowych. Wówczas przydaje się artroskopia diagnostyczna, dzięki której lekarz może na obrazie monitora dokładnie obejrzeć uszkodzoną część ciała i zdecydować o rodzaju dalszego leczenia.
Nierzadko zdarza się, że artroskopia diagnostyczna przechodzi w artroskopię terapeutyczną. W tym przypadku poza niewielką kamerą, która służy do podglądu pola zabiegowego, ortopeda wprowadza też mikro narzędzia, z których pomocą naprawia uszkodzony staw kolanowy.
O ile w przypadku artroskopii diagnostycznej, rehabilitacja nie jest potrzebna, to już w przypadku zabiegu operacyjnego, jest wręcz konieczna.
Rehabilitacja po artroskopii kolana
Choć sam zabieg jest małoinwazyjny, to zawsze jest naruszeniem struktur tkanek, które na co dzień poddawane są mniejszym lub większym obciążeniom. Kończyny dolne są w ruchu niemal przez cały dzień. Na stawy i mięśnie wpływa zarówno aktywność, jak i jej brak. Po operacji kolana musisz przestrzegać wszystkich zaleceń, które otrzymasz od lekarza prowadzącego. Niezależnie, jak bardzo będą one wymagające, pamiętaj, że efekt leczenia w dużej mierze zależy od ciebie i twojego zaangażowania w proces rehabilitacji. Jak może ona wyglądać w twoim przypadku?
Pierwsze dwa tygodnie
To bardzo ważny czas, kiedy twoje kolano jest szczególnie narażone na uszkodzenia i powikłania spowodowane nieprzestrzeganiem zaleceń lekarskich. Dlatego tym bardziej skup się na działaniach, które sprzyjać będą regeneracji i gojeniu. Dużo w tym czasie odpoczywaj, w miarę możliwości utrzymując nogę wyprostowaną i uniesioną powyżej poziomu biodra. Chodź tylko z pomocą kul łokciowych, które pomogą ci odciążyć operowane kolano. Unikaj gwałtownych ruchów i sytuacji, w których mogłoby dojść do uderzenia kolana o twardą powierzchnię.
Rehabilitant może w tym okresie zalecić bierne ruchy prostowania do granicy bólu oraz ćwiczenia zginaczy stawu kolanowego, przywodzicieli pośladków oraz mięśnia czworogłowego. Stopniowo też może wprowadzać ćwiczenia na rowerze stacjonarnym.
Intensyfikacja ćwiczeń
Rehabilitacja po artroskopii kolana zmieniać się będzie w miarę upływu czasu i poprawy w miejscu zabiegu. Kolejnych 6 tygodni wypełnionych jest zwykle działaniami, których celem jest przywracanie sprawności kolana i całej kończyny, coraz pełniejszego zakresu ruchu i odbudowy masy mięśniowej.
Kontynuować będziesz wykonywanie dotychczasowych ćwiczeń, które będą coraz intensywniejsze. Dążyć też będziesz do większego obciążania kończyny i chodzenia bez wsparcia kul łokciowych.
Wśród ćwiczeń rehabilitant może zalecić:
- przysiady,
- stanie na jednej nodze,
- stawania na palcach,
- jazdę na rowerze stacjonarnym z obciążeniem i w basenie.
Bieganie oraz intensywniejsze chodzenie możliwe będzie w zależności od stanu zdrowia gojonej kończyny i jej wytrzymałości na obciążenia i wysiłek. Rodzaj ćwiczeń, ich ilość oraz częstotliwość zajęć rehabilitacyjnych w dużej mierze zależy od trybu życia, jaki prowadzisz. Inaczej wyglądać będzie rehabilitacja po artroskopii kolana u zawodowego sportowca, a inaczej u osoby, która prowadzi siedzący tryb życia.
Ćwiczenia w domu
Ten element rehabilitacji jest równie ważny, co zajęcia z fizjoterapeutą na sali. Jeśli zależy ci na powrocie do pełnej sprawności, powinieneś jak najlepiej przykładać się do wykonywana każdego ćwiczenia, które przygotował dla ciebie rehabilitant. Aby szybciej wrócić do uprawiania sportu czy innej aktywności, porozmawiaj z nim na temat zwiększenia częstotliwości i ilości zajęć rehabilitacyjnych. Nie rób tego na własną rękę, bo mogłoby to zadziałać na twoją niekorzyść.
Rehabilitacja po artroskopii kolana — jak długo może potrwać?
Staw kolanowy każdego dnia narażony jest na różnego rodzaju obciążenia. Im poważniejszego urazu doznałeś, z tym dłuższym okresem rehabilitacji musisz się liczyć. Nie ma tu jednak reguły, ponieważ każdy organizm inaczej reaguje na leczenie i w innym tempie może się regenerować. Niemniej jednak musisz się liczyć z tym, że twoja rehabilitacja może potrwać od 6 tygodni do 9 miesięcy.
Dłuższy okres niezbędny jest w przypadku osób uprawiających zawodowo sport. Gdy doszło u nich do zerwania więzadła krzyżowego przedniego, stopniowy powrót do aktywności sportowej może trwać od 6 do 9 miesięcy. Nie są to jednak sztywne ramy czasowe. Pełne obciążenie kolana możliwe jest bowiem dopiero po uzyskaniu:
- pełnego, bezbolesnego zakresu ruchomości w stawie kolanowym,
- stabilności stawu kolanowego,
- zdolności wykonywania złożonych ruchów, bez dolegliwości bólowych.
Rehabilitacja po artroskopii kolana powinna się odbywać pod okiem wykwalifikowanego terapeuty. Wszystkie ćwiczenia, które wykonywać będziesz w ramach zajęć rehabilitacyjnych, dostosuje on do twojego aktualnego stanu zdrowia, poziomu wygojenia się kolana oraz codziennej aktywności fizycznej.
