Do uszkodzenia narządu ruchu może dojść zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Ryzyko jest tym większe, im bardziej aktywne życie prowadzisz. Złamanie nogi może nastąpić również w wyniku wypadu komunikacyjnego, upadku z wysokości, czy w trakcie uprawiania sportu.
Złamana noga wywołuje ból i uniemożliwia poruszanie się. Wymaga też operacyjnego leczenia i odpowiednio przeprowadzonej rehabilitacji.
Do jakiego rodzaju złamania może dojść w obrębie kończyny dolnej i co powinieneś zrobić, gdy ten rodzaj urazu dotknie właśnie ciebie?
Do jakiego rodzaju złamania nogi może dojść?
Nawet jeśli złamanie nogi nie jest ci znane z własnego doświadczenia, to bardzo możliwe, że widziałeś je u innych, czy to na żywo, czy w telewizji. W trakcie złamania dochodzi do całkowitego przerwania ciągłości tkanki kostnej. Ma to miejsce w sytuacji, gdy na nogę podziała siła, która przekracza wytrzymałość struktury kości. W przypadku osób zdrowych ma miejsce złamanie wysokoenergetyczne. Jeśli natomiast cierpisz na osteoporozę, do złamania kości nie jest potrzebna duża siła. Dlatego mówi się wówczas o złamaniu niskoenergetycznym, do którego może dojść nawet przy upadku z poziomu własnego ciała lub w wyniku niezbyt mocnego uderzenia nogą w twardy przedmiot.
Patologiczne złamanie nogi prowadzi dodatkowo do uszkodzenia przyległych do kości stawów i mięśni oraz do krwawych wylewów i przerwania okostnej.
Przebieg szczeliny złamania kwalifikuje uraz do odpowiedniego typu. Możesz zatem doznać złamania:
- poprzecznego,
- skośnego
- spiralnego,
- wieloodłamowego.
Drugą kategorią złamań są złamania:
- zamknięte — gdy nie doszło do przerwania powłok skórnych i zachowana została ciągłość tkanek,
- otwarte — gdy złamana kość przebiła skórę, co zwykle powoduje wydostanie się fragmentów tkanek, naruszenie struktur dużych naczyń krwionośnych i może doprowadzić do powikłań w postaci zatoru tłuszczowego oraz zainfekowania tkanek.
Jak rozpoznać złamanie nogi?
Choć czasem trudno w pierwszej chwili mieć pewność, że doszło do złamania nogi, to większość objawów nie pozostawia co do tego żadnych wątpliwości.
Na złamanie wskazuje:
- deformacja powstała w wyniku przemieszczenia się odłamków kostnych,
- nieprawidłowa ruchomość struktur kostnych,
- ograniczenie ruchomości w miejscu złamania,
- trzeszczenie, które jest wynikiem tarcia odłamków kostnych,
- trzask w chwili doznania urazu,
- duży ból, którego natężenie wzrasta przy próbie wykonania ruchu nogą,
- krwiak podokostnowy, widoczny na skórze,
- obrzęk w miejscu uszkodzenia.
W przypadku pojawienia się powyższych objawów powinieneś skorzystać z pomocy lekarza. Za pomocą narzędzi diagnostycznych oceni on rodzaj złamania i ustali proces leczenia. Zanim to jednak nastąpi, powinieneś wiedzieć, jak postępować w pierwszych chwilach po urazie.
Pierwsza pomoc w przypadku złamania nogi
Złamanie nogi zawsze wymaga pomocy medycznej. Zanim jednak trafisz do lekarza, powinieneś zabezpieczyć nogę przed powiększeniem urazu i komplikacjami, które mogłyby wystąpić. Na czym polega pierwsza pomoc w przypadku złamania nogi?
Gdy doszło do złamania zamkniętego, czyli nie została przerwana ciągłość skóry, wystarczy, że usztywnisz nogę za pomocą deski, prostych gałęzi lub szyny. Wszystko zależy od tego, do czego masz w chwili urazu dostęp. Ważne, by noga była unieruchomiona i nie doszło do przemieszczania kości, co mogłoby doprowadzić do uszkodzenia okolicznych tkanek. Umocuj wybrany przedmiot za pomocą bandaża, opaski elastycznej lub pasków. Tu również musisz radzić sobie z tym, co masz przy sobie.
Przeczytaj także: Złamanie kości – czym jest i jakie są jego rodzaje
W przypadku złamania otwartego, gdy doszło do przerwania ciągłości skóry i kość wystaje na zewnątrz oraz widać krwawiące tkanki, najpierw umieść w miejscu urazu jałowe gaziki. Nie dopuścisz w ten sposób do infekcji i zmniejszysz wyciek krwi. W żadnym razie nie próbuj wciskać złamanej kości do środka ani ustawiać jej w prawidłowej pozycji. Naprawę złamania pozostaw lekarzowi, który zrobi to w sterylnych warunkach na sali zabiegowej.
Podobnie jak przy złamaniu zamkniętym, tu również z pomocą czegoś sztywnego unieruchom nogę w miejscu złamania. Kieruj się zasadą Potta, zgodnie z którą powinieneś unieruchomić dwa sąsiednie stawy wokół złamania.
Z tak zabezpieczoną nogą udaj się do placówki służby zdrowia, a jeśli twój stan na to nie pozwala lub nie masz czym się tam dostać, wezwij pogotowie.
Gips, czy orteza?
Po zabiegu operacyjnym, w którego trakcie chirurg naprawi złamaną kość, czeka cię rehabilitacja. Od tego momentu zarówno jakość regeneracji, jak i jej czas, w dużej mierze zależy od twojego zaangażowania w proces zdrowienia.
Choć ortopedzi coraz częściej stosują unieruchomienie w postaci ortezy, to wciąż używany jest gips. Porozmawiaj o możliwości wyboru, zanim lekarz sam podejmie decyzję. Jeśli tylko nie ma ku temu przeciwwskazań, rozważ wybór ortezy. To dużo lżejsze, zbudowane z przepuszczalnych materiałów usztywnienie uszkodzonej kończyny. Orteza przepuszcza powietrze i co ważne, w określonych sytuacjach i po konsultacji z lekarzem, można ją zdejmować. Pomaga to dbać o higienę nogi i lepsze dotlenienie operowanego miejsca. Nie dochodzi też do otarć i odparzeń.
Musisz jednak wiedzieć, że noszenie ortezy wymagać będzie od ciebie większej dyscypliny, niż ma to miejsce w przypadku unieruchomienia gipsowego. Jeśli chcesz, by przyniosła ci jak największe korzyści w okresie rehabilitacji i powrotu do zdrowia, ściśle stosuj się do zaleceń lekarza i rehabilitanta.
