Rehabilitacja po endoprotezie biodra to jeden z kluczowych elementów procesu leczenia. Dzięki zastosowaniu technik małoinwazyjnych, które pozwalają na pozostawienie twoich mięśni w nienaruszonym stanie, jest ona krótsza, a ty wcześniej, w porównaniu do tradycyjnych metod, możesz wrócić do sprawności. Tym samym rehabilitację możesz rozpocząć jeszcze tego samego dnia, gdy tylko ustąpi znieczulenie i wróci pełna świadomość po lekach uspokajających, które mogą zadziałać nasennie.
W przypadku technik małoinwazyjnych chirurg ortopeda pozostawił kluczowe mięśnie w obrębie stawu biodrowego bez uszczerbku. Oznacza to, że nie tylko możliwy jest dużo szybszy i skuteczniejszy powrót do pełnej funkcji operowanego stawu biodrowego, ale też mniejsze jest ryzyko zwichnięcia endoprotezy po przywróceniu pełnego zakresu ruchu w stawie. Jak możesz wesprzeć proces usprawniania i regeneracji operowanego stawu w warunkach domowych?
Endoprotezoplastyka stawu biodrowego — czy są powody do obaw
Jeśli wciąż jesteś przed zabiegiem i boisz się, że nawet najlepsza rehabilitacja nie pomoże ci w powrocie do pełnej sprawności i ulubionych aktywności, mamy dla ciebie dobrą wiadomość. Do naszego centrum ortopedycznego Novum Ortopedia zgłaszają się pacjenci o różnych zainteresowaniach i wykonujący różne zawody. Wielu z nich pomimo bólu zwlekało z operacją, ponieważ bali się oni, że oznacza to koniec kariery tanecznej, prowadzenia zajęć sztuk walki, czy spędzania czasu na pływaniu. Jak się później okazywało, strach był niepotrzebny, zwykle oparty na niesprawdzonych informacjach znalezionych na forach internetowych.
Przeczytaj także: Dwa dni po operacji biodra — czy można już normalne funkcjonować
Endoprotezoplastyka stawu biodrowego nie należy do prostych zabiegów, ale przy obecnej technice i dzięki umiejętnościom doświadczonych lekarzy, po jej przeprowadzeniu możesz być spokojny o swoją sprawność. Choć oczywiście, wiele zależy od twojego ogólnego stanu zdrowia i obecności chorób towarzyszących. Dlatego tak ważna jest wstępna konsultacja ortopedyczna, w której trakcie dowiesz się, jakich efektów operacji możesz się spodziewać.
Rehabilitacja po wymianie biodra — dlaczego jest taka ważna
Choć sama operacja nie trwa długo, to zwykle jest przeprowadzana po dłuższym okresie pogarszającej się sprawności biodra. Towarzyszący i nasilający się ból w stawie niejako zmusza chorego do odruchowego oszczędzania zniszczonego przez zmiany zwyrodnieniowe lub innego rodzaju urazy biodra. Niestety takie postępowanie działa na niekorzyść mięśni wokół stawu. Ich nieprawidłowa praca spowodowała osłabienie i stopniowy zanik. Dlatego niemal od razu po operacji niezbędna jest ich aktywacja, czym zajmuje się rehabilitant oraz czemu służą ćwiczenia do wykonywania w domu. Dzięki temu mięsnie znów zaczną prawidłowo funkcjonować i ze sobą współpracować, zachowując tym samym balans mięśniowy.
Rehabilitacja po endoprotezie biodra — proste ćwiczenia do samodzielnego wykonania
Pierwsze działania rehabilitacyjne podejmowane są zwykle bardzo szybko. Wiele oczywiście zależy od twojej ogólnej kondycji zdrowotnej, twojego wieku oraz stylu życia, jaki prowadziłeś przed zabiegiem wymiany biodra. Jednak niezależnie od tego, rehabilitacja po endoprotezie biodra zwykle składa się z części, w której bierze udział rehabilitant oraz z tej, którą powinieneś realizować samodzielnie po powrocie do domu. Tylko takie podejście pozwala na szybki powrót do optymalnej sprawności w operowanym stawie biodrowym.
Alloplastyka stawu biodrowego to zabieg, po którym stosunkowo szybko można dojść do siebie, ale nieodzownym elementem jest rehabilitacja.
Oto kilka prostych ćwiczeń, które w porozumieniu z rehabilitantem, możesz wykonywać w domu.
1. Wyprost kolana na siedząco
To ćwiczenie możesz wykonywać już pierwszej doby po zabiegu. Jest to wyprost kolana na siedząco. Wykonaj 3 serie po 10 wyprostów, 3 razy dziennie. Wszystko wykonuj w zakresie bezbólowym.
2. Delikatne napięcie pośladków z lekkim uniesieniem bioder do góry
Aby je wykonać, ułóż się na macie i w zakresie bezbólowym unoś biodra do góry, jednocześnie napinając pośladki. Nie możesz przy tym czuć oporu na stawie biodrowym. Jeśli na pewnej wysokości poczujesz napięcie, to znaczy, że uniosłeś biodra za wysoko. Wówczas powinieneś obniżyć pozycję, by tego napięcia nie było.
Jest to o tyle ważne, że jeżeli będziesz ćwiczyć z napięciem, to następnego dnia w obrębie stawu mogą się pojawić dolegliwości. Wynikają one właśnie z tego nieprawidłowego wykonywania ćwiczenia. Dlatego ćwiczenia wykonuj powoli, kiedy odczucie jest bardzo leniwe. Może ci towarzyszyć uczucie zmęczenia na mięśniach, ale nie może być odczucia oporu, ani napięcia na stawie biodrowym. Jeśli nie wiesz, jaki masz zakres ruchu na stawie biodrowym, to warto wziąć piłkę i oprzeć na niej stopę wyprostowanej nogi. Gdy w tej pozycji nic nie czujesz, zginaj nogę i roluj stopę opartą na piłce w stronę pośladków. Jeśli w którymś momencie poczujesz napięcie, to znaczy, że na tej wysokości masz opór na stawie biodrowym i na to napięcie w ogóle nie wchodzisz.
3. Podciąganie kolana w stronę klatki piersiowej
Ćwiczenie to wykonujesz z pomocą piłki. Oprzyj na niej stopę wyprostowanej nogi i przetaczają ją w stronę pośladków do wysokości wspomnianego wcześniej oporu na stawie biodrowym. Wykonuj 3 serie po 30 powtórzeń 3 razy dziennie.
4. Przywodziciele na staw biodrowy — ćwiczenie z piłką
Do tego ćwiczenia potrzebna ci będzie piłka. Ułóż się na macie, kolana ugięte, stopy razem, piłka między kolanami. Następnie powoli ściskaj piłkę kolanami i odpuszczaj. Staraj się nie dopuszczać do pełnego luzu. W tym przypadku wystarczy, że raz dziennie wykonasz 3 serie po 30 powtórzeń.
Pamiętaj, by robić to w zakresie bezbólowym, bez najmniejsze napięcia na stawie biodrowym. Od wewnętrznej strony ud powinieneś czuć przywodziciele, napięcie mięśniowe i zmęczenie. Jednak nie z przodu uda.
5. Przywodziciele na staw biodrowy — ćwiczenie z taśmą
To ćwiczenie jest analogiczne do poprzedniego, tylko opór jest odwrotny. Tym razem zamiast piłki użyjesz taśmy thera-band skrócononej przez zawiązanie, Połóż się na macie, przeciągnij taśmę przez stopy i umieść ją na wysokości kolan. Stopy ułóż na macie i rozstaw je na szerokość bioder. Następnie wykonuj nogami ruchy odwodzenia na zewnątrz, po czym powoli wracaj. Nie łącz jednak kolan, tylko zatrzymuj na linii stóp. Wykonaj w tej sposób 3 serie po 30 powtórzeń.
6. Ćwiczenia z dużą piłką
Do tego ćwiczenia będziesz potrzebował dużej piłki. Oprzyj ją o ścianę na wysokości twojego odcinka lędźwiowego, stopy rozstaw i wysuń lekko do przodu. Następnie rolując plecy na piłce, obniżaj biodra i unoś. Pilnuj, by kolana trzymały się linii stóp i tym samym ani nie rozchodziły się za bardzo na boki, ani nie schodziły do środka. Wykonuj to ćwiczenie 3 serie po 20 powtórzeń raz dziennie.
Tu również sprawdzaj, w którym miejscu czujesz napięcie, by przy kolejnych powtórzeniach nie dochodzić do niego, ani go nie przekraczać przy opuszczaniu bioder w dół.
7. Przenoszenie ciężaru ciała
Zajmij pozycję stojącą, rozszerz nogi poza linię bioder i przenoś ciężar ciała na stronę, która była operowana. Jeśli poczujesz ból, lekko zejdź z tej nogi do momentu braku dolegliwości. Wytrzymaj na obciążonej nodze 10 sekund i wróć do pozycji wyjściowej. Wykonaj w ten sposób 10-15 serii w ciągu dnia, wszystko bez bólu.
Jeśli ta pozycja okaże się łatwa, możesz po przeniesieniu ciężaru na operowane biodro, unieść lekko drugą nogę, pilnując jednocześnie, by kolano nogi obciążonej nie było w przeproście, a miednica nie opadała. Może to bowiem wywołać dolegliwości bólowe.
8. Ćwiczenia ze stepem
Jeśli wcześniejsze ćwiczenia wykonujesz już bez problemu i bez bólu oraz masz pełną kontrolę mięśniową, możesz wykonać kolejne ćwiczenie. Będziesz do niego potrzebował albo step, albo stopień.
Postaw stopę nogi, w której było wymieniane biodro na stopniu, przenieś na nią ciężar ciała i powoli dołącz drugą nogę. Następnie w drugą stronę. Powoli postaw nogę ze zdrowym biodrem, zostawiając jednocześnie nogę z operowanym biodrem na stopniu. Pilnuj jednocześnie, aby kolano szło w kierunku stopy. Nie może iść do środka ani mocno na zewnątrz.
Na początku wystarczy 3 serie po 5 powtórzeń w ciągu dnia, a docelowo 3 serie po 15 powtórzeń. Ćwiczenie to wykonuj powoli.
Jeżeli jesteś w stanie wykonać wszystkie te ćwiczenia bez dolegliwości bólowych, to najprawdopodobniej jesteś w stanie funkcjonować w ciągu dnia bez bólu, chodzić na spacery i cieszyć się życiem, poza życiem sportowym. Jeśli natomiast chciałbyś uprawiać sport, niezbędny może się okazać kontakt z fizjoterapeutą, aby ustalić indywidualny program ćwiczeń.
Gdyby podczas ćwiczeń pojawił się ból i nie wiesz dlaczego, powinieneś skontaktować się z fizjoterapeutą lub ortopedą prowadzącym, aby zidentyfikować źródło dolegliwości. W takiej sytuacji rehabilitacja po endoprotezie biodra może wymagać bardziej dostosowanego do twoich indywidualnych potrzeb treningu.
Rehabilitacja po endoprotezie biodra a chodzenie o kulach
Przy okazji ćwiczeń warto też wspomnieć o wsparciu, z którego korzystają osoby po endoprotezoplastyce stawu biodrowego, jakim są kule. Otóż, są pacjenci, którzy wkrótce po zabiegu lub w ciągu 2-3 dni po jego wykonaniu, potrafią już chodzić bez wsparcia kul łokciowych. Innym zaś zajmuje to trochę dłużej, czyli do 4. tygodni. Zależy to od dolegliwości bólowych, jaki jest zakres ruchu, jak wyglądał funkcjonalnie twój dzień przed zabiegiem, albo też czy trenowałeś wcześniej jakiś sport, czy też prowadziłeś bardziej siedzący tryb życia. Te wszystkie elementy składają się na to, jak wyglądasz po zabiegu i jak szybko wracasz do sprawności.
Bardzo ważne jest w pierwszych 4. tygodniach, byś pamiętał, aby siedzieć na nieco wyższych krzesłach. Dlatego unikaj siadania w głębokich fotelach, czy wygodnych kanapach, gdzie pośladki zapadają się poniżej linii kolan. Wszystko po to, by nie drażnić torebki stawowej, a także, aby staw mógł się spokojnie regenerować w swoim tempie. Z czasem większy będzie zakres ruchu i zmniejszał się też będzie towarzyszący mu ból.
