Fizjoterapia w leczeniu bólów krzyża to obok farmakoterapii jedna z najczęściej stosowanych form przy tej dolegliwości. Im wcześniej zgłosisz się po pomoc, tym mniejsze ryzyko rozwinięcia się przewlekłego bólu kręgosłupa lędźwiowego. Jeśli często go doświadczasz, z pewnością dobrze wiesz, jak może on ograniczyć twoje codzienne funkcjonowanie zarówno w domu, jak i w pracy.
Jaki wpływ na skuteczność fizjoterapii w leczeniu bólu krzyża ma podejście holistyczne i co oznacza ono w praktyce?
Możliwe przyczyny bólu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym
Na ból krzyża cierpi wiele osób w różnym wieku. W niektórych krajach przyjmuje on niemal postać epidemii, co świadczy tylko o tym, że problem ten jest bardzo poważny. I choć niektórzy twierdzą, że nie ma potrzeby korzystać z pomocy medycznej, bo ból w krzyżu po kilku tygodniach zwykle ustępuje samoczynnie, to w rzeczywistości może się to okazać dużym błędem. Wynika to z tego, że samemu trudno stwierdzić, czego objawem jest ból. Tym samym lekceważąc tego rodzaju dolegliwości, narażasz się na przeoczenie ważnego schorzenia, które wymaga interwencji medycznej.
Zwykle przyczyny bólu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym są natury mechanicznej. To mogą być między innymi przeciążenia statyczne wynikające z siedzącego trybu życia i pracy biurowej. Skupiony na pracy, którą masz do wykonania, rzadko kiedy kontrolujesz swoją pozycję, która bardzo szybko przestaje być zdrowa dla twojego kręgosłupa. Jeśli do tego brakuje ci czasu na regularną aktywności fizyczną, czy też cierpisz na nadwagę lub otyłość, dolegliwości mogą pojawić się bardzo szybko. Gdy zlekceważysz początkowy dyskomfort, wkrótce przejdzie on w ból wywołany przeciążaniem kręgosłupa w odcinku lędźwiowym.
Również dźwiganie ciężarów, ciężka praca fizyczna, nieużywanie pasów lędźwiowych przy noszeniu ciężkich przedmiotów potencjalnie mogą przyczynić się do bólu krzyża.
Inne możliwe przyczyny to skolioza, reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, czy zmiany zwyrodnieniowe.
Zdarza się też, że mimo badań i dokładnej diagnostyki, lekarzom nie udaje się ustalić konkretnej przyczyny dolegliwości bólowych. Wówczas mówi się o niespecyficznym bólu krzyża, występującym między pośladkami, a górną częścią kręgosłupa lędźwiowego.
Fizjoterapia w leczeniu bólów krzyża — na czym polega holistyczne podejście
Gdy przychodzisz do fizjoterapeuty z bólem krzyża, może on podejść do tego problemu na dwa sposoby. Albo skupi się tylko na tym jednym miejscu i dostosuje odpowiednie metody terapeutyczne do tego, by od ten ból złagodzić, a docelowo cię od niego uwolnić. Albo też podejdzie do problemu holistycznie, czyli całościowo i szeroko spojrzy na ciebie i twoje dolegliwości.
Przyczyna bólu nie zawsze jest w miejscu, gdzie on się pojawia
Doświadczony fizjoterapeuta, który podchodzi holistycznie do pacjenta, nie ograniczy się tylko i wyłącznie do odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Wie on bowiem, że przyczyna bólu wcale nie musi znajdować się w miejscu, w którym ten ból odczuwasz. Stąd poszuka przyczyn również gdzie indziej, co zdecydowanie zwiększy skuteczność prowadzonej przez niego terapii.
Fizjoterapia w leczeniu bólów krzyża będzie jeszcze bardziej skuteczna, gdy terapia obejmie całe ciało fizyczne i emocje. Zgodnie z medycyną holistyczną na to, jak się czujesz i w jakim stanie jest twój organizm, wpływ ma zarówno stan twojego ciała, jak i umysłu oraz ducha. Tym samym leczyć należy cały organizm, a nie tylko wybrane miejsce, gdzie pojawił się ból, w tym przypadku kręgosłup w odcinku lędźwiowym.
Ważne elementy podejścia holistycznego w fizjoterapii
Gdy przychodzisz do fizjoterapeuty z bólem krzyża, to zgodnie z podejściem holistycznym nie powinien on skupiać się jedynie na miejscu, w który pojawiła się dolegliwość. Jego działania diagnostyczne powinny objąć różne miejsca w ciele i obszary twojego życia, ponieważ przyczyna bólu nie zawsze tkwi w miejscu, w którym ten się pojawia.
Wywiad medyczny
Już w trakcie wywiadu medycznego i przy doborze odpowiednich badań fizjoterapeuta powinien zwrócić uwagę na inne części ciała, które mogą oddziaływać na kręgosłup lędźwiowy i zwiększać dolegliwości bólowe. Nie bez znaczenia są też przebyte wcześniej urazy i choroby oraz zabiegi, których wykonanie było niezbędne przy powrocie do zdrowia.
Zarówno wtedy, gdy na tej podstawie będzie można postawić diagnozę, jak i wówczas, gdy przyczyna dolegliwości na ten moment nie zostanie rozpoznana, co wskazywać może na niespecyficzny ból krzyża, fizjoterapeuta powinien działać na kilka możliwych sposobów.
Zmniejszenie dolegliwości bólowych
Aby już na samym początku zmniejszyć dolegliwości bólowe, może on zalecić odciążenie kręgosłupa i unikanie większych aktywności oraz dźwigania ciężkich przedmiotów. Razem z tym za pomocą odpowiednich metod terapeutycznych powinien wzmocnić mięśnie przykręgosłupowe, co pozwoli poprawić ruchomość i uzyskać lepszą stabilizację w kręgosłupie.
Obserwacja
Ważnym krokiem przy podejściu holistycznym jest zwrócenie uwagi na twój sposób poruszania się, wzór chodu, oraz przyjmowaną przez ciebie postawę ciała w pozycji stojącej i siedzącej. Gdy fizjoterapeuta zauważy tu różnego rodzaju nieprawidłowości, poinstruuje cię, jakie zmiany powinieneś wprowadzić, by nie przeciążać kręgosłupa. Powinny się tu znaleźć praktyczne wskazówki na temat siedzenia przy biurku i na kanapie, chodzenia i zajmowania pozycji stojącej oraz sposobu podnoszenia ciężkich przedmiotów.
Zabiegi fizjoterapeutyczne
Dopiero tak uświadomiony możesz skorzystać z zabiegów fizykoterapeutycznych, które będą uzupełnieniem twoich własnych działań. Pomocna może się okazać kinezyterapia, terapia manualna, zabiegi cieplne, masaże lecznicze oraz trening funkcjonalny.
Ty natomiast przy takim podejściu do problemu poczujesz się współodpowiedzialny za proces zdrowienia, uwalniania od bólu i zapobiegania jego nawrotom w przyszłości. Nawet jeśli ból całkowicie nie zniknie, to dzięki tak kompleksowemu postępowaniu, nauczysz się radzić sobie z nim i uzyskasz największy możliwy stopień sprawności fizycznej.
Skorzystanie ze wsparcia
Nie zawsze sama fizjoterapia w leczeniu bólu krzyża okaże się wystarczająca, a wówczas wskazane może być skorzystanie ze wsparcia innych specjalistów, w tym ortopedy, reumatologa, neurologa, czy też psychologa.
Sam ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym może się zmniejszyć lub całkowicie ustąpić w ciągu kilku tygodni. Nie znaczy to jednak końca twojej pracy nad utrzymaniem tego stanu. Dlatego bardzo ważna jest nie tylko fizjoterapia w leczeniu bólu krzyża, ale też działania profilaktyczne, które powinny na stałe wejść do twojego stylu życia. Nie rezygnuj też z konsultacji fizjoterapeutycznych, co pozwoli ci cieszyć się pełną sprawnością i zmniejszy ryzyko nawrotów bólu krzyża.
Źródło i inspiracja:
www.ejcem.ur.edu.pl
