Choć należy do rzadkich urazów, to niestety jest jednym z poważniejszych, do jakich może dojść w obrębie twojego układu ruchu. Złamanie awulsyjne, bo o nim mowa, wymaga też długiego okresu rehabilitacji, co dodatkowo ogranicza codzienne funkcjonowanie.
Na czym polega ten rodzaj złamania, kto jest na niego najbardziej narażony i w jaki sposób można go skutecznie leczyć?
Czym jest złamanie awulsyjne?
Na złamanie awulsyjne najbardziej narażeni są sportowcy i osoby, które poddają swoje ciało intensywnemu wysiłkowi. To niezbędne warunki, by mogło dojść do oderwania fragmentu kości w miejscu jej przyczepu do mięśnia, więzadła lub ścięgna. Zwykle bowiem łamie się sama kość, dlatego tego rodzaju urazy zdarzają się dość rzadko. Aby tak się stało, niezbędne jest przekroczenie granicy wytrzymałości, jaką posiada kość. Najczęstszą przyczyną jest wykonanie gwałtownego ruchu. Gdy dojdzie do tego słabe przygotowanie kondycyjne, nieodpowiednia rozgrzewka lub jej brak, ryzyko staje się coraz większe.
Do złamań awulsyjnych najczęściej dochodzi w trakcie grania w piłkę nożną, siatkówkę, tenisa ziemnego i uprawiania boksu. Najbardziej narażone miejsca w ciele to łokieć, kostki i biodra, ale zdarza się też, że do złamania dochodzi w kolanie, ręce, lub ramieniu. Elementy kostne, w których obrębie dochodzi do złamania awulsyjnego, to między innymi rzepka, kolec biodrowy, krętarz mniejszy i guz kulszowy.
Jak wygląda rozpoznanie złamania awulsyjnego?
Złamanie awulsyjne niewiele różni się od innych złamań, dlatego trudno samemu na podstawie pierwszych objawów je stwierdzić. Warto jednak je znać, ponieważ dzięki temu szybciej zdecydujesz się na skorzystanie z pomocy ortopedy.
Czym się objawia złamanie awulsyjne?
Zwykłe złamaniom awulsyjnym towarzyszy:
- obrzęk powyżej i poniżej złamania,
- niekiedy krwiak,
- silny ból w miejscu, gdzie doszło do złamania, również przy dotyku,
- ograniczenie ruchomości połączone z bólem przy próbie poruszania złamaną częścią ciała,
- utrata stabilności w najbliższym złamania stawie,
- zniekształcenie,
- słyszalny trzask w chwili urazu.
Diagnostyka złamania awulsyjnego
Po wstępnym rozpoznaniu złamania awulsyjnego niezbędna jest dokładna diagnoza ortopedyczna. Gdy zgłosisz się do gabinetu, lekarz sprawdzi zakres ruchomości i przeprowadzi badanie palpacyjne. Jednak kluczowym badaniem przy złamaniach jest zdjęcie rentgenowskie, z którego pomocą będzie można stwierdzić, do jakiego złamania doszło i jak duży jest stopień uszkodzenia tkanki kostnej. Gdyby jednak okazało się, że i w ten sposób nie uda się tego ustalić, lekarz ortopeda może zlecić dokładniejsze badania, czyli tomografię komputerową. Do dyspozycji ma też USG i rezonans magnetyczny, z których w wybranym przypadku może skorzystać.
Jakie metody leczenia okazują się najskuteczniejsze przy złamaniu awulsyjnym?
W przypadku mniej skomplikowanych złamań awulsyjnych wystarczające okazuje się leczenie zachowawcze. Polega ono na unieruchomieniu (jego rodzaj zależy od tego, co w twoim przypadku najlepiej się sprawdzi), które jest niezbędne do pełnego zrostu złamanej kości. Jeśli zajdzie taka potrzeba, lekarz może przepisać ci środki przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Do częstych zaleceń medycznych w takiej sytuacji należy też odciążenie uszkodzonego miejsca, odpoczynek i zimne okłady (w przypadku wybranych rodzajów unieruchomienia).
Przeczytaj także: Unieruchomienie gipsowe — czy zawsze jest konieczne
Nie zawsze jednak leczenie zachowawcze okazuje się wystarczające. Gdy złamanie awulsujne połączone jest z zaburzeniem stabilności połączeń stawowych lub doszło do powikłań w postaci uszkodzeń innych, okolicznych struktur, wówczas niezbędny może się okazać zabieg chirurgiczny. Innym powodem operacji są odłamy kostne, które wymagają nastawienia.
W trakcie operacji, która polega na zespoleniu uszkodzonych tkanek, lekarz może użyć płytki, szpilek, prętów lub śrub, które pomagają ustabilizować złamane kości.
W okresie, gdy uszkodzony obszar ciała jest unieruchomiony, niemożliwa jest standardowa rehabilitacja, ale możesz korzystać z wybranych zabiegów fizykoterapeutycznych. O tym, jakie w twoim przypadku przyniosą największą korzyść, zdecyduje fizjoterapeuta, z którego pomocy powinieneś skorzystać.
Ile trwa i na czym polega rehabilitacja po złamaniu awulsyjnym?
O czasie, w którym możesz rozpocząć rehabilitację, zdecyduje lekarz, który wcześniej musi stwierdzić prawidłowy zrost kostny w miejscu złamania.
Dopiero wtedy możesz skorzystać z różnych form zabiegów i ćwiczeń przygotowanych przez fizjoterapeutę. Ich celem jest odbudowa masy i siły mięśniowej oraz odzyskanie naturalnej ruchomości. Pomocny może się okazać masaż tkanek głębokich i masaż funkcyjny oraz różne techniki terapii manualnej i powięziowej.
Korzyści może przynieść też kinesiology taping i suche igłowanie połączone z przygotowanym zestawem ćwiczeń. Jedne z nich będziesz wykonywać pod okiem fizjoterapeuty, a inne samodzielnie w domu. Okres powrotu do zdrowia zależy zarówno od zakresu i miejsca złamania oraz predyspozycji całego organizmu do regeneracji, jak i od twojego zaangażowania w proces rehabilitacji.
Źródło i inspiracja:
