Nie jest zmianą nowotworową i sam w sobie nie zagraża życiu. Ganglion, bo o nim mowa, to niewielki guz, który może pojawić się na stopie lub nadgarstku. Choć jest niewielki, może skutecznie utrudnić codzienne funkcjonowanie, a tendencja do nawrotów sprawia, że nie zawsze udaje się go wyleczyć metodami zachowawczymi.
Czym dokładnie jest ganglion w stopie, jak go rozpoznać i kiedy wskazane jest leczenie operacyjne?
Co to jest ganglion w stopie?
Ganglion to inaczej galaretowata torbiel wypełniona płynem stawowym. Fizjologicznie płyn ten gwarantuje przesuwanie się ścięgna, jego ślizganie się, czy też prawidłową pracę stawu w obrębie stopy. Kiedy jednak dochodzi do przeciążenia, osłabienia albo uszkodzenia wyściółki ścięgna lub stawu, płyn ten przemieszcza się poza obszar pochewki. Produkcja coraz większej jego ilości sprawia, że gromadzi się on we wspomnianym miejscu i tworzy guz zwany ganglionem.
U kogo może się pojawić ta zmiana na stopie?
Ganglion zazwyczaj pojawia się między 20. a 40. rokiem życia i częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. W grupie ryzyka są sportowcy, u których nierzadko dochodzi do zbytniego obciążania stawów w obrębie stopy.
Galaretowata torbiel pojawia się u osób, u których doszło do mechanicznego podrażnienia. Ma to miejsce w przypadku wykonywania powtarzalnych ruchów, wynikających z rodzaju wykonywanej pracy lub uprawianej dyscypliny sportowej.
Oprócz tego, powstaniu gangliona sprzyja:
- osłabienie błony śluzowej i jej rozrzedzona struktura,
- choroby zapalne, które rozwijają się w workach maziowych otaczających staw i w przyczepach ścięgien,
- wzmożona aktywność fizyczna, w tym ciężkie treningi sportowe.
Jak do tej pory nie znaleziono jednak głównej przyczyny powstawania gangliona.
Jakie objawy wskazujące na ganglion powinny cię skłonić do wizyty u specjalisty?
Głównym objawem jest pojawienie się zgrubienia, guzka lub guza w obrębie stopy. Jest on miękki w dotyku i może być przesuwalny pod skórą. Może też pojawiać się i zanikać. Po całym dniu możesz zauważyć, że się powiększył, a rano po przebudzeniu może ulec zmniejszeniu lub całkowitemu zanikowi.
W każdym wypadku pojawienia się zmiany w obrębie stopy powinieneś udać się do specjalisty. Głównie po to, aby wyjaśnić, czy jest to typowa torbiel galaretowata, czy też inne, poważniejsze schorzenie w obrębie stopy.
Na czym polega leczenie?
W większości przypadku, jeśli ganglion nie dokucza, wówczas nie wymaga żadnego leczenia, a jedynie obserwowania.
Leczenie stosowane jest dopiero wtedy, gdy guz ten powoduje:
- tępy ból w obrębie ścięgna, które uwiera lub więzadła,
- mrowienie,
- drętwienie,
- ucisk na nerw.
Najprostszą metodą jest ewakuacja zawartości gangliona, czyli spunktowanie treści galaretowatej. Niestety, metoda ta daje jedyne chwilową poprawę i nie chroni przed nawrotem. Dużo pewniejszą formą leczenia jest resekcja operacyjna. W jej trakcie lekarz ortopeda nacina torebkę stawową lub pochewkę ścięgnistą i w całości wycina guz. Na koniec zszywa ranę i unieruchamia stopę, która w tym stanie powinna zostać przez około 3 tygodnie. Po tym czasie lekarz zdejmuje szwy i pacjent powoli powraca do pełnej sprawności.
Lekarz zwykle kwalifikuje do operacji osoby, u których dochodzi do nawrotów oraz utrzymują się dolegliwości bólowe w obrębie stopy. Niestety, również ta metoda nie chroni w 100% przed nawrotem gangliona.
