Ból pośladka może mieć wiele przyczyn, a ich rozpoznanie najlepiej pozostawić ortopedzie lub fizjoterapeucie. Zwłaszcza jeśli dolegliwości utrzymują się przez dłuższy czas i promieniują do innych części ciała. Może to bowiem wskazywać na poważniejsze schorzenie, niż tylko zwykłe przeciążenie. Wynika to z budowy pośladka, który składa się nie tylko z mięśni, ale też innych tkanek, których zaburzone funkcjonowanie może powodować dolegliwości bólowe. To może być guz kulszowy, mięsień gruszkowaty lub pośladkowy średni, więzadła oraz odcinek lędźwiowy kręgosłupa.
Zwykle dopiero w trakcie badania lekarz jest w stanie stwierdzić, co w twoim przypadku powoduje ból pośladka.
Anatomia pośladka i możliwe źródła bólu
Pośladek to nie tylko tłuszcz i skóra. To przede wszystkim złożona struktura mięśniowa, nerwowa i kostna. Najważniejsze mięśnie tej okolicy to:
- mięsień pośladkowy wielki – dzięki niemu możesz utrzymywać pionową postawę ciała podczas biegania, stania, chodzenia i innych czynności, a także bez problemu prostować kolana,
- mięsień pośladkowy średni – umożliwia prawidłowy chód, a gdy się przemieszczasz stabilizuje miednicę poprzez kołysanie jej na boki,
- mięsień pośladkowy mały – on również stabilizuje miednicę w trakcie chodzenia, ale jego działanie jest słabsze, niż ma to miejsce w przypadku mięśnia pośladkowego średniego,
- mięsień gruszkowaty – bierze udział w odwodzeniu i prostowaniu nóg w stawie biodrowym oraz pochylaniu miednicy do boku.
Pod warstwą mięśni przebiegają ważne struktury nerwowe, a wśród nich największy i najdłuższy nerw w ciele człowieka, czyli nerw kulszowy. On również może być źródłem silnych dolegliwości bólowych. Poza tym w tkance pośladka znajdują się kaletki maziowe, ścięgna oraz więzadła, które także mogą ulegać przeciążeniom i urazom. Na skutek niewłaściwego wykonywania ćwiczeń fizycznych lub długotrwałego siedzenia, może dojść do stanów zapalnych przyczepów mięśni, przeciążenia kaletek maziowych, a nawet naderwania włókien mięśniowych.
Co ważne, ból może pochodzić albo bezpośrednio z tych struktur, albo też promieniować z innych obszarów, takich jak choćby odcinek lędźwiowy kręgosłupa.
Ból pośladka — najczęstsze przyczyny
Choć dokładną diagnozę najlepiej zostawić lekarzowi, to już po objawach możesz wstępnie domyślić się, co powoduje ból pośladka, którego doświadczasz. Nie zawsze twoje przypuszczenia się potwierdzą, ale świadomość tego, co może ci dolegać, może zadziałać mobilizująco i dzięki temu szybciej umówisz się na wizytę w gabinecie lekarskim.
Rehabilitacja Szczecin Prawobrzeże
Kinesiotaping, terapia manualna, masaże, suche igłowanie to tylko wybrane zabiegi, z których możesz skorzystać pod okiem naszego fizjoterapeuty.
Jeśli pojawiły się u ciebie dolegliwości w obrębie narządu ruchu, umów się na konsultację, by zdiagnozować ich przyczynę i zaplanować skuteczną formę terapii dostosowaną do twoich potrzeb.
Przeciążenie mięśni pośladka i mikrourazy
To jedna z częstszych przyczyn dolegliwości bólowych w tej części ciała u osób aktywnych. Wynika to głównie z budowy samego pośladka, w którego skład wchodzą przede wszystkim mięśnie, a dokładnie mięsień pośladkowy mniejszy, średni i wielki. Najczęściej dochodzi do przeciążenia tego średniego.
Jeśli więc uprawiasz sport lub prowadzisz aktywne życie osobiste albo zawodowe, może dojść do przeciążenia tych mięśni. Również zbyt długie siedzenie może prowadzić do przewlekłego bólu. Ból pośladka jest też jedną z dolegliwości, jeśli regularnie jeździsz na rowerze i rolkach lub biegasz pod górę.
W przypadku bólu pośladka spowodowanego przeciążeniem dolegliwości zwykle pojawiają się w jego górnej i bocznej części. Ból może mieć charakter ćmiący, pulsujący lub palący.
Do przeciążeń mogą też dochodzić mikrourazy, czyli niewielkie uszkodzenia włókien mięśniowych. Jedną z możliwych przyczyn jest brak regeneracji po intensywnym treningu lub nagłym zwiększeniu aktywności fizycznej. Objawia się to miejscowym bólem, sztywnością i ograniczeniem ruchomości.
Rwa kulszowa
Rwa kulszowa to jedna z najczęstszych przyczyn ostrego bólu pośladka. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa mogą powodować ucisk na nerw kulszowy, który biegnie między innymi przez mięsień gruszkowaty i mięsień pośladkowy wielki. Atak rwy kulszowej objawia się silnym bólem w krzyżu, któremu towarzyszy też nagły i rwący ból pośladka. Dolegliwości nie ograniczają się jednak do tego obszaru, ale promieniują do nóg i bywa, że czujesz je nawet w stopach. Ból może być rwący lub piekący i połączony z drętwieniem nogi. Rwa kulszowa ma też bezpośredni wpływ na codzienne funkcjonowanie. Trudno z nią bowiem siedzieć, wstawać i chodzić.
Jeśli natomiast ból ogranicza się do samego pośladka, może to oznaczać, że cierpisz na rwę pośladkową.
Ból pośladka spowodowany urazem
Kłujący i rozlany ból w pośladku może być spowodowany urazem, do którego doszło w trakcie uprawiania sportu lub aktywności związanej z pracą. Mowa tu między innymi o naciągnięciu lub naderwaniu przywodzicieli uda, czy też stłuczeniu lub uszkodzeniu kości ogonowej w wyniku upadku na twardą powierzchnię.
Bólowi może towarzyszyć stan zapalny i obrzęk, a same dolegliwości nasilają się, gdy obciążasz kontuzjowaną nogę. W przypadku upadku na kość ogonową, ból zwykle zlokalizowany jest w środku pośladka i nasila się w trakcie siedzenia.
Zespół mięśnia gruszkowatego
Ból pośladka może też być wywołany podrażnieniem mięśnia gruszkowatego, który wspiera ruchomość uda i stabilizuje staw biodrowy. Spowodowane to może być długotrwałym siedzeniem na twardej powierzchni lub przeciążeniem spowodowanym przez biegi na długich dystansach.
Dolegliwości pojawiają się w pozycji siedzącej, a nasilają przy dotyku mięśnia gruszkowatego, który znajduje się mniej więcej na wysokości tylnej kieszeni spodni. Możesz też odczuwać drętwienie i mrowienie w tej okolicy. Ból pośladka zmniejsza się w trakcie chodzenia, ale nie znika bolesne ograniczenie zakresu ruchomości wewnętrznej w stawie biodrowym.
Zmiany zwyrodnieniowe w stawie biodrowym
Zwyrodnienie stawu biodrowego to kolejna możliwa przyczyna bólu pośladka, aczkolwiek nie najbardziej specyficzna. Dolegliwości ze stawu biodrowego lokalizują się typowo w pachwinie. Towarzyszy mu ograniczenie ruchomości w stawie i jego zesztywnienie, trzeszczenie stawu w trakcie chodzenia i osłabienie nogi. W miarę postępowania zmian zwyrodnieniowych zwiększają się dolegliwości bólowe, do których dochodzą przykurcze mięśniowe. Ból nasila się przy wstawaniu, chodzeniu po schodach czy dłuższym staniu.
Może do tego dochodzić ból jednostronny, który promieniuje w dół pośladka, jako skutek zwyrodnienia stawów krzyżowo-biodrowych.
Urazy miękkich tkanek pośladka
Do innych, dość częstych przyczyn bólu pośladka należą bezpośrednie urazy. Należą do nich skręcenia, stłuczenia po upadku na twardą powierzchnię, naderwania mięśni, czy też uszkodzenie kaletki maziowej. Na tego typu urazy narażone są zarówno osoby aktywne, jak i starsze, które mają problem z utrzymaniem równowagi.
Uraz tkanek miękkich pośladka objawia się nagłym i silnym bólem, problemami z poruszaniem się, zasinieniem w miejscu urazu i obrzękiem. Wiele jednak zależy od zakresu uszkodzeń, do jakich doszło w obrębie pośladka.
Patologie w obrębie kręgosłupa lędźwiowego
Kręgosłup lędźwiowy również może powodować dolegliwości bólowe w obrębie pośladków. Przyczyną może być dyskopatia, stenoza kanału kręgowego, kręgozmyk, czy też spondyloza.
Obok rozpierającego, pulsującego i głębokiego bólu, może też pojawić się drętwienie i mrowienie w obrębie nóg, co jest objawem między innymi przepukliny dysku.
Ból pośladka u kobiet w ciąży
W okresie ciąży dochodzi do wielu zmian w organizmie kobiety, co może skutkować między innymi bólem pośladków. Spowodowane to jest między innymi przez wzrost masy ciała,
rozluźnienie więzadeł i ścięgien, czy też zmianę krzywizny kręgosłupa.
Diagnostyka różnicowa bólu pośladków
Ze względu na to, że ból pośladków może być objawem różnych schorzeń, w ich wskazaniu pomocna okazuje się diagnostyka różnicowa. Polega ona na identyfikowaniu po kolei możliwych przyczyn i wykluczaniu tych, które okazują się najmniej prawdopodobne. W tym celu lekarz analizuje objawy, wykonuje niezbędne badania, a w razie potrzeby zleca dodatkowe.
Wywiad i badanie kliniczne
Wywiad medyczny to pierwszy ważny element każdej diagnostyki. Dzięki niemu lekarz może się dowiedzieć, gdzie i jak cię boli oraz przeanalizować twoje codzienne nawyki, prowadzony styl życia, historię chorobową i doznane w przeszłości urazy.
W trakcie wizyty oceni też zakres ruchu bioder, reakcję na ucisk w okolicy nerwu kulszowego oraz napięcie mięśni. Może też przeprowadzić wybrane testy ortopedyczne.
Jeśli na tym etapie wciąż nie będzie wiadomo, co jest przyczyną bólu pośladków, lekarz może cię skierować na szczegółowe badania obrazowe.
Badania obrazowe przy bólu pośladków
Każde z badań ma swój cel i to właśnie on będzie decydujący, którą z metod diagnostycznych lekarz wybierze. To może być:
- Rentgen (RTG) – pozwala zobaczyć, czy nie ma zmian zwyrodnieniowych, deformacji miedniczy i urazów mechanicznych oraz ocenić jakość struktur kostnych w okolicy pośladków,
- Rezonans magnetyczny (MRI) – to jedno z najdokładniejszych badań, które pozwala ocenić tkanki miękkie, nerwy, urazy mięśni i więzadeł, krążki międzykręgowe oraz wykryć rozwijające się stany zapalne, stąd badanie to dobrze sprawdza się przy podejrzeniu rwy kulszowej i zespołu mięśnia gruszkowatego.
- Ultrasonografia (USG ) – wykorzystywana jest do dynamicznej oceny mięśni, kaletek maziowych i tkanek powierzchniowych.
Leczenie bólu pośladków
Jak łatwo się domyślić, sposób leczenia uzależniony jest od przyczyny, która stoi za bólem pośladka. Dlatego pierwszym krokiem na drodze od uwolnienia się od niego powinna być konsultacja ortopedyczna. Niezależnie jednak od diagnozy, ból pośladka leczy się w sposób zachowawczy. Różnica dotyczy jedynie wykorzystywanych w jego ramach metod i technik terapeutycznych.
Fizjoterapia i ćwiczenia
Głównym celem działań fizjoterapeuty, jest stopniowe zmniejszenie bólu pośladków, przywrócenie optymalnej sprawności, poprawa zakresu ruchu kończyn dolnych oraz przywrócenie prawidłowej funkcji mięśni. Korzyści przynoszą ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie pośladkowe, w tym mięsień gruszkowaty, ćwiczenia stabilizujące kręgosłup oraz równoważące i czucia głębokiego.
Gdy chodzi o konkretne techniki i zabiegi, to przy bólu pośladków pomocna może się okazać:
- terapia powięziowa,
- suche igłowanie,
- kinesiotaping,
- terapia punktów spustowych,
- masaż,
- terapia tkanek miękkich,
- zabiegi z zastosowaniem lamp, prądów i pola magnetycznego,
- bicze wodne.
To, o czym powinieneś pamiętać, gdy rozpoczniesz współpracę z fizjoterapeutą, to systematyczność i ścisłe stosowanie się do jego zaleceń. Również tych dotyczących ćwiczeń wykonywanych w domu.
Rehabilitacja po złamaniu nogi
Rehabilitacja po złamaniu nogi to bardzo ważny element w całym procesie powrotu do zdrowia. Na czym polega i jak długo może potrwać?
Do fizjoterapeuty możesz się też zgłosić, gdy ból pośladka pojawił się po intensywnym treningu. Dzięki temu w mięśniach szybciej przywrócona zostanie równowaga i będziesz mógł wrócić do ulubionych aktywności. Zdarza się, że tego typu dolegliwości pomagają wykryć poważne schorzenia, w tym zmiany zwyrodnieniowe, których wcześniej nie byłeś świadom.
Kiedy zgłosić się do lekarza
Nie każdy ból pośladka wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej, ale są pewne sytuacje, w których nie powinieneś zwlekać. Do objawów, które wymagają jak najszybszej pomocy medycznej, należy między innymi:
- nagły i silny ból pośladka, który promieniuje do nogi,
- problemy z chodzeniem,
- wyraźne osłabienie mięśni nóg,
- mrowienie lub drętwienie stopy,
- nietrzymanie moczu lub stolca,
- towarzyszące bólowi pośladka dreszcze i gorączka.
Szybka diagnostyka pozwoli określić przyczyny, które w przypadku tego rodzaju dolegliwości mogą być poważne i dotyczyć rdzenia kręgowego, infekcji, czy powikłań neurologicznych. A nawet, gdyby się okazało, że przyczyna nie jest bardzo poważna, to warto się upewnić i tym samym nie dopuścić do powikłań wynikających z zaniedbania.
Źródła:
- www.doz.pl
- fizjoterapeuty.pl/uklad-miesniowy/miesnie-posladkowe.html
- www.doz.pl/czytelnia/a15079-Bol_posladka__przyczyny_diagnostyka_leczenie_cwiczenia_na_bol_w_posladku
- fizjoterapeuty.pl/diagnostyka/diagnostyka-roznicowa.html
