Zdarza się, że osoby, które decydują się na wymianę stawu biodrowego na sztuczny lub które są już po zabiegu, zastanawiają się, czy możliwe jest zwichnięcie endoprotezy stawu biodrowego.
Choć takie ryzyko istnieje, to wpływ na to ma wiele czynników. W praktyce oznacza to, że do zwichnięcia, owszem, może dojść, ale wcale nie musi.
Od czego dokładnie zależy ryzyko zwichnięcia endoprotezy biodra?
Zwichnięcie endoprotezy stawu biodrowego — jak duże jest ryzyko
Ryzyko zwichnięcia endoprotezy jest bardzo niskie i informacje dostępne w Internecie oraz zasłyszane gdzieś od znajomych znacznie wyolbrzymiają ten problem. Sprawiają też, że wiele osób ma nieuzasadnione obawy przed operacją.
Całościowe ryzyko wystąpienia niestabilności endoprotezy stawu biodrowego oceniane jest w badaniach naukowych statystycznie na ok. od 1 do 3%, niezależnie od zastosowanej techniki operacyjnej i rodzaju zastosowanych implantów. Jest to jedna z najczęstszych możliwych komplikacji po wszczepieniu endoprotezy stawu biodrowego. Zdecydowana większość zwichnięć, bo aż 70%, zdarza się w okresie trzech miesięcy po operacji.
Jakie są główne przyczyny zwichnięcia endoprotezy biodra?
Przyczyn zwichnięcia endoprotezy biodra jest kilka. Stabilność endoprotezy stawu biodrowego jest wypadkową funkcji mięśni, więzadeł, torebki stawowej i ustawienia przestrzennego implantów.
- Zastosowanie dostępu operacyjnego z odcięciem istotnych mięśni i rozległym wycięciem torebki stawowej stawu biodrowego może znacznie zwiększyć ryzyko zwichnięcia. Nieprawidłowa funkcja mięśnia pośladkowego średniego i rotatorów znacząco wpływa ujemnie na stabilność endoprotezy.
- Ustawienie przestrzenne elementu panewkowego i trzpienia endoprotezy oraz precyzyjne dobranie długości szyjki endoprotezy, mają kluczowe znaczenie dla stabilności.
- Wielkość głowy endoprotezy. Zasada jest taka, że im większa jest głowa, tym większa stabilność.
- Konflikt endoprotezy z wyroślami kostnymi wokół panewki kostnej również wpływa ujemnie na stabilność endoprotezy i zwiększa ryzyko jej zwichnięcia.
- Bardzo duże znaczenie ma doświadczenie operatora. Im jest ono większe, tym mniejsze ryzyko powikłań tego typu. Krzywa uczenia jest bezlitosna praktycznie w każdej dziedzinie życia.
- Dobra współpraca z pacjentem i przestrzeganie zaleceń lekarskich jest również ważnym czynnikiem zmniejszającym ryzyko zwichnięcia endoprotezy, czyli niestabilności stawu biodrowego.
Co wpływa na stabilność endoprotezy stawu biodrowego?
Zwichnięcie endoprotezy stawu biodrowego w dużej mierze zależy od dostępu operacyjnego oraz przestrzennego ustawienia endoprotezy. Co to oznacza w praktyce?
Wpływ dostępu operacyjnego
Do 90% zwichnięć endoprotezy stawu biodrowego odbywa się w kierunku tylnym. Oznacza to, że dostępy operacyjne, które osłabiają tylne struktury torebkowe i mięśniowe stawu biodrowego, zdecydowanie zwiększają ryzyko tylnego zwichnięcia. Przy odpowiedniej technice operacyjnej oczywiście można to ryzyko znacząco zmniejszyć.
Najmniejsze ryzyko zwichnięć dotyczy natomiast dostępów bocznych, przednio-bocznych i przednich. Techniki małoinwazyjne wprowadzają stabilność endoprotez stawu biodrowego na zdecydowanie wyższy poziom. Odkąd lekarze stosują małoinwazyjny przednio-boczny dostęp do stawu biodrowego podczas wykonywania operacji wszczepienia endoprotezy, czyli od co najmniej 10 lat, w Centrum Ortopedycznym Novum Ortopedia nie odnotowano żadnego zwichnięcia.
Przy zastosowaniu dostępu małoinwazyjnego chirurg nie uszkadza kluczowych dla stabilności stawu mięśni. Do tego wycina tylko niewielką ilość torebki stawowej od strony przednio-bocznej, czyli tej najmniej istotnej dla stabilności. Tym samym tylna torebka stawu biodrowego, która jest kluczowa dla stabilności, zostaje praktycznie nienaruszona, a elementy mięśniowe, torebkowe i więzadłowe pozostają bez uszkodzeń.
Wpływ przestrzennego ustawienia endoprotezy
Dla stabilności kluczowe jest też ustawienie przestrzenne w trójwymiarze panewki i trzpienia endoprotezy w stosunku do kostnej miednicy podczas operacji. To właśnie zachowanie określonych parametrów kątowych zapewnia prawidłowe działanie endoprotezy w szerokim zakresie ruchu bez problemów ze stabilnością. Dodatkowo im większa średnica głowy, tym trudniej tej głowie wyskoczyć z panewki podczas skrajnych zakresów wykonywanych ruchów.
Dlatego lekarze Novum Ortopedia bardzo dużą uwagę przywiązują do ustawienia przestrzennego elementów endoprotezy, parametrów długości szyjki endoprotezy oraz tak zwanego offsetu. Dzięki temu uzyskują optymalne napięcie mięśni wokół stawu biodrowego. Ponadto ustawienie implantów na bieżąco kontrolują z użyciem RTG, na każdym etapie podczas operacji, co jest bardzo rzadko stosowane w innych ośrodkach.
Podsumowując
Aby zwichnięcie endoprotezy stawu biodrowego miało miejsce jak najrzadziej, a najlepiej by w ogóle do niego nie dochodziło, niezbędne jest jak najlepsze odtworzenie prawidłowego kształtu stawu biodrowego. Dzięki temu endoproteza poprzez odtworzenie układu przestrzennego oraz napięcia mięśniowego zbliżona jest swoją budową do naturalnego stawu biodrowego sprzed pojawienia się zmian zwyrodnieniowych.
Do tego ustawienie przestrzenne komponentów zostaje tak dopasowane, by ich współpraca była idealna w pełnym zakresie ruchu.
Co jest najważniejsze w technice operacyjnej?
Po pierwsze dostęp operacyjny małoinwazyjny i doświadczenie operatora w jego zastosowaniu. Po drugie optymalne ustawienie przestrzenne elementów endoprotezy, które w trakcie operacji jest na bieżąco kontrolowane. Kolejna ważna sprawa to zachowanie optymalnych warunków anatomicznych, indywidualnych dla każdego pacjenta, co możliwe jest dzięki zastosowaniu implantów o szerokiej gamie rozmiarów. Efektem tego jest stabilny staw biodrowy umożliwiający powrót do pełnej aktywności po przebytej operacji, bez ryzyka zwichnięcia.
