W zależności od rodzaju złamania, jakiego doznałeś, różny może być też czas rekonwalescencji. Nie stanie się to w ciągu kilku dni, ale wiele zależy od tego, jak bardzo chcesz wrócić do sprawności po złamaniu nogi. Na to zaś wpływ na prowadzony przez ciebie styl życia. Jeśli był aktywny i nie możesz się doczekać treningów, spotkań ze znajomymi, czy wypadów na rowery, z pewnością nie zabraknie ci motywacji to niezbędnych działań prowadzonych pod okiem rehabilitanta. Im większe będzie twoje zaangażowanie, tym lepszych efektów możesz się spodziewać.
Co czeka cię w okresie po operacji złamanej nogi?
Jakiego rodzaju złamania można doznać?
O złamaniu mówimy w sytuacji, gdy doszło do całkowitego przerwania ciągłości tkanki kostnej. Najbardziej znany podział, gdy chodzi o rodzaj złamania, o jakim z pewnością słyszałeś, to:
- złamania otwarte — często bardzo drastyczne pod względem widoku, ponieważ w tym przypadku złamana kość przebija skórę i tym samym fragmenty tkanek wydostają się na zewnątrz. Do tego nierzadko uszkodzeniu ulegają struktury dużych naczyń krwionośnych oraz zwiększa się ryzyko zainfekowania tkanek i innych powikłań;
- złamania zamknięte — skóra nie została przerwana, co nie oznacza, że złamanie jest mniej poważne, choć często tak bywa.
W trakcie wizyty możesz usłyszeć od lekarza, że w twoim przypadku doszło do jednego z rodzajów złamań wynikającego z przebiegu szczeliny, a dokładnie złamania:
- skośnego,
- poprzecznego,
- wieloodłamowego,
- spiralnego.
Trzeci podział dotyczy siły, która zadziałała na twoją nogę i doprowadziła do złamania. W tym przypadku mówimy o:
- złamaniu wysokoenergetycznym — dotyczy osób zdrowych,
- złamaniu niskoenergetycznym (osteoporotycznym) – gdy twoje kości są w złym stanie, co jest wynikiem nieleczonej osteoporozy, objawiającej się obniżoną gęstością kości, co w znacznym stopniu osłabia ich odporność na złamania.
Przeczytaj także: Złamanie osteoporotyczne — jak bardzo może być groźne i czy możesz mu zapobiec?
Jak wrócić do sprawności po złamaniu nogi — niezbędne elementy rehabilitacji
Sama operacja to nie wszystko, gdy chodzi o złamanie nogi. Równie ważny jest okres po jej przeprowadzeniu i tu bardzo ważne jest twoje zaangażowanie w proces zdrowienia. Sam rehabilitant, choćby był najlepszym specjalistą, nie jest w stanie wykonać pracy, która leży po twojej stronie.
Nawet jeśli doznałeś złamania zamkniętego, niezbędna jest pomoc ortopedyczna. Choć kość zrasta się sama, to wymaga nastawienia i ustabilizowania, a w przypadku złamania otwartego, lekarz musi też zająć się naprawienie dodatkowych szkód w postaci uszkodzonych nerwów lub naczyń.
Co do okresu powrotu do pełnej sprawności, to zależy on od rodzaju złamania i zakresu uszkodzeń, do których doszło. Nie bez znaczenia jest też twój ogólny stan zdrowia, prowadzony wcześniej styl życia i twój wiek. Im jesteś młodszy, tym szybciej może przebiegać proces gojenia. Natomiast całkowita przebudowa kości najczęściej trwa do 6 miesięcy.
Rola rehabilitanta w procesie powrotu do sprawności
Niektórzy po złamaniu nogi myślą, że czeka ich co najmniej kilka tygodni w bezruchu, z nogą na stołku, podczas gdy oni będą mogli nadrobić zaległości w serialach czy rozegrać kolejne rozgrywki w grze komputerowej. Nic bardziej mylnego. Jeśli naprawdę chcesz wrócić do sprawności po złamaniu nogi, musisz niemal od razu wziąć się do pracy. Bardzo ważny jest bowiem czas rozpoczęcia rehabilitacji, który następuje zaraz po zakończeniu zabiegu. Nie tylko pozytywnie wpływa to na proces regeneracji uszkodzonych tkanek, ale też zapobiega możliwym powikłaniom.
Co zatem cię czeka w tym okresie kilku lub kilkunastu tygodniu?
Nauka chodzenia o kulach
Tego etapu nie unikniesz, dlatego ważne, byś skupił się na przekazywanych ci instrukcjach. Od tego, czy prawidłowo nauczysz się chodzić o kulach, w dużej mierze zależy równomierne obciążanie zdrowych części ciała. Możesz też nieświadomie utrwalić nieprawidłowy wzorzec chodu, który wpłynie na sposób chodzenia po zdjęciu gipsu lub ortezy.
Bardzo ważne jest, byś nie przenosił operowanej nogi nad ziemią, tylko stawiał ją tuż przy jednej z kul, które wcześniej przeniosłeś do przodu. Oczywiście nie opierasz na nodze ciężaru ciała, ale też nie wisi ona bezwładnie w powietrzu.
Więcej informacji na temat tego, jak chodzić o kulach znajdziesz w poniższym filmie instruktażowym.
Ćwiczenia w okresie unieruchomienia
To, że masz nogę w gipsie lub ortezie nie znaczy, że powinieneś trwać w bezruchu. Owszem, w tym okresie nie możesz operowanej nogi po złamaniu obciążać, ale są inne działania, które powinieneś podjąć. Mowa o dwóch rodzajach aktywności.
Jedna z nich obejmuje ćwiczenia innych partii ciała, które nie powinny być w tym czasie przez ciebie zaniedbywane. Ich osłabienie nie pomoże ci wrócić do sprawności po złamaniu nogi, gdy ta będzie już w pełni sprawna. Poza tym musisz zadbać o odpowiednie krążenie krwi, przemianę materii i inne ważne procesy zachodzące w twoim organizmie.
Drugi rodzaj ćwiczeń to ćwiczenia izometryczne, które powinny objąć mięśnie operowanej nogi. Polegają na napinaniu mięśni bez poruszania nogą w stawach. Jeśli tylko rehabilitant uzna, że są one dopuszczalne w twoim przypadku, powinieneś pod jego okiem delikatnie je napinać i rozluźniać. Choć wydaje się, że to niewiele, to zaufaj specjalistom, którzy zalecają ten rodzaj aktywności osobom po złamaniach.
Ćwiczenia i zabiegi po zdjęciu gipsu lub ortezy
Gdy lekarz zdejmie ci gips lub ortezę, rozpoczniesz drugi etap rehabilitacji. Jego celem jest przywrócenie siły mięśniowych, zwłaszcza mięśnia trójgłowego łydki i czworogłowego uda. Niezbędne są też działa oraz zabiegi zwiększające zakres ruchomości poszczególnych stawów i pomagające w odzyskaniu poczucia równowagi, które w pewnym stopniu zostało zaburzone.
Tu również zdaj się na pomoc i instrukcje rehabilitanta, który dostosuje rodzaj, intensywność i częstotliwość ćwiczeń do twojej aktualnej kondycji i stanu nogi po zrośnięciu kości.
Ćwiczenia powinieneś wykonywać w zakresie wolnym od bólu i stopniowo zwiększać ich intensywność.
Dobrze przeprowadzona rehabilitacja to podstawa, jeśli chcesz wrócić do sprawności po złamaniu nogi. Nie tylko przyspieszysz w ten sposób procesy regeneracyjne, ale też zmniejszysz ryzyko powikłań pooperacyjnych, w tym zakrzepicy żył. Pomogą ci w tym zarówno ćwiczenia rehabilitacyjne i techniki terapii manualnej, jak i zabiegi fizjoterapeutyczne.
