Zwichnięcie łokcia to uraz, w którego trakcie powierzchnie stawowe kości tworzących staw przemieszczają się poza naturalny zakres ruchu i na chwilę tracą styczność. Najczęściej ma to miejsce w trakcie upadku na wyprostowaną rękę i prowadzi do różnego rodzaju uszkodzeń oraz obrażeń wewnętrznych. Mowa tu o głównie o naczyniach krwionośnych okolicy stawu, więzadłach i torebce stawowej.
W jaki sposób może dojść do urazu, jak się objawia i jakie są skuteczne formy leczenia?
Jak rozpoznać zwichnięcie łokcia?
Objawy mogą się różnić w zależności od tego, czy doszło do zwichnięcia łokcia:
- tylnego,
- przedniego,
- bocznego,
- rozbieżnego,
- przyśrodkowego,
- zestarzałego,
- nawracającego,
- izolowanego bliższej nasady kości łokciowej.
Zwichnięcie łokcia rozpoznasz przede wszystkim po dużym bólu i ograniczeniu ruchomości w stawie. Oprócz tego, że nie możesz wykonać żadnego ruchu w łokciu, a ręka przyjmuje przymusowe ustawienie ze zgięciem w stawie łokciowym, to zniekształcony zostaje też jego obrys, co jest objawem wypadnięcia głowy stawu z panewki. Natomiast za zmianę zarysu z tyłu lub z boku łokcia odpowiada wystający wyrostek łokciowy.
Przeczytaj także: Ból łokcia – na co może wskazywać
Do innych objawów, które wstępnie mogą wskazywać na zwichnięcie w stawie łokciowym, należą:
- zaczerwienienie w miejscu uszkodzenia,
- obrzęk,
- drętwienie,
- mrowienie,
- zburzenia czucia w dłoni lub przedramieniu.
Objawy mogą być poważniejsze, jeśli dojdzie do powikłań zwichnięcia łokcia w postaci złamania kości, uszkodzenia nerwu łokciowego, czy uszkodzenia tętnicy promieniowej.
Częstym powikłaniem zwichnięcia łokcia są też skostnienia, które mogą ograniczać twój zakres ruchu w stawie łokciowym. Może do nich dojść w sytuacji, gdy zwichnięciu towarzyszyło złamanie, zbyt krótko utrzymywałeś łokieć w unieruchomieniu, poddałeś go zbyt intensywnej rehabilitacji lub doszło do bardzo dużego uszkodzenia tkanek miękkich.
Jak może dojść do zwichnięcia stawu łokciowego?
Przyczyna nie musi być poważna, by doszło do zwichnięcia łokcia. Zwykle powodem jest upadek na rękę, za pomocą której odruchowo próbujesz się ratować po utracie równowagi. Może do tego dojść zarówno w wyniku potknięcia się w trakcie spaceru, jak i podczas uprawiania różnych dyscyplin sportowych (narciarstwo, snowboarding, jazda na rowerze, rolkach i deskorolce, sporty walki). Inną przyczyną są wypadki komunikacyjne i nagłe uderzenia ręką o twardą powierzchnię oraz upadki z dużej wysokości, na przykład z drabiny.
Ryzyko urazu jest większe, gdy cierpisz na zaburzenia równowagi, niestabilność lub hipermobilność oraz po przebyciu tego typu urazu w przeszłości i ówczesnym braku odpowiedniego leczenia.
Zwichniecie łokcia — na czym polega leczenie
Podobnie jak w przypadku wielu innych urazów, bardzo ważna jest pierwsza pomoc, która powinna być udzielona zaraz po doznaniu urazu.
Gdy chodzi o zwichnięcie, w pierwszej kolejności powinieneś ustabilizować uszkodzony łokieć. Ustaw go w pozycji, która powoduje najmniej bólu i unieruchom staw, na przykład za pomocą chusty lub szalika. Dopiero wtedy udaj się do lekarza lub poczekaj na jego przybycie.
Przeczytaj także: Pierwsza pomoc w drobnych urazach
Nastawienie zwichniętego stawu
Zwichnięcie łokcia lekarz diagnozuje za pomocą zdjęcia RTG (jeśli uzna to za konieczne, może uzupełnić to badanie, zlecając USG, rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową). Gdy masz zaburzenia czucia i pracy mięśni, niezbędne może się okazać wykonanie oceny przewodnictwa nerwowego EMG.
Dopiero po uzyskaniu wyników i sprawdzeniu, do jakich uszkodzeń doszło, lekarz przystępuje do nastawienia zwichniętego stawu łokciowego. Jeśli ma to miejsce dłuższą chwilę po doznaniu urazu, podaje znieczulenie miejscowe lub przewodowe i wykonuje nastawienie. Następnie robi drugie zdjęcie RTG, które pozwala na ocenę ustawienia łokcia. Do innych czynności, które lekarz wykonuje w trakcie całego zabiegu, należy też badania ukrwienia i unerwienia ręki.
Ostatnim etapem interwencji medycznej jest unieruchomienie łokcia w opatrunku uciskowym na łusce gipsowej. Zwykle opatrunek zdejmowany jest po kilku dniach, natomiast unieruchomienie z użyciem łuski gipsowej powinieneś utrzymać jeszcze przez około 2-3 tygodnie. Dzięki temu uszkodzone części stawu będą miały wystarczająco dużo czasu na regenerację.
Zwichnięcie łokcia — na czy polega rehabilitacja
O skierowaniu cię na rehabilitację po nastawieniu zwichniętego łokcia zdecyduje lekarz, gdy zgłosisz się do niego na zdjęcie unieruchomienia. Rehabilitacja to bardzo ważny element każdego procesu leczenia ortopedycznego, który pomaga w przywróceniu pełnej sprawności w łokciu.
W jej trakcie rehabilitant za pomocą różnych technik będzie oddziaływał na staw łokciowy, aby zmniejszyć obrzęk, rozluźnić mięśnie i powięzi oraz zmobilizować je do ponownej pracy. Do najczęstszych technik stosowanych przy rehabilitacji po zwichnięciu łokcia, należą między innymi:
- kinesjology taping,
- techniki rozluźnienia powięziowego,
- terapia manualna,
- ćwiczenia ruchowe,
- techniki mobilizacyjne,
- obciążenia zewnętrzne z użyciem ciężarków, taśm i piłek lekarskich.
Zajęcia z rehabilitantem to tylko część rehabilitacji. Jej kontynuacja powinna mieć miejsce w domu. Oprócz ćwiczeń zleconych ci przez specjalistę możesz też wykonać inne. To może być rozciąganie bez przekraczania momentu bólu, naprzemienne zginanie i prostowanie łokcia oraz ruchy rotacyjne przedramienia, czyli tak zwane wkręcanie i wykręcania żarówki.
Możesz też poprosić członka rodziny, by wykonał delikatny masaż rozciągający twojej ręki.
