Koślawość kolan to wada postawy, którą zwykle spotkać można u dzieci, choć i dorośli nie są od niej wolni. Rozpoznać ją można nie tylko po ułożeniu nóg, ale też po chwiejnym i niedokładnym chodzie. Osobie z koślawymi kolanami nierzadko dokucza też ból i szybko pojawiające się zmęczenie w trakcie chodzenia.
Co powoduje koślawość kolan, jakie objawy powinny zwrócić twoją uwagę oraz które metody leczenia okazują się w tym przypadku najbardziej skuteczne?
Czym jest koślawość kolan i jak się objawia?
Jeśli staniesz prosto na wyprostowanych nogach, a twoje stopy oraz kolana się stykają, na pewno nie cierpisz na koślawość kolan. Osoby z tą wadą nie są w stanie tego zrobić, ponieważ układ ich nóg przypomina literę X, a nie dwie równoległe linie. Tym samym odległość kostek względem siebie zwykle wynosi około 5 cm. Wynika to z faktu, iż udo nie przechodzi prosto w goleń, tylko tworzy kąt, którego szczyt skierowany jest do wewnątrz.
To wszystko pociąga za sobą charakterystyczne zmiany w więzadłach i mięśniach. Jedne z nich stają się za bardzo rozciągnięte, a inne ulegają skróceniu. Dochodzi też do zahamowania wzrostu stawów kolanowych i asymetrii kłykci.
Przeczytaj także: Płaskostopie u dzieci — kiedy potrzebne jest leczenie
Koślawość kolan jest zjawiskiem naturalnym, ale tylko u dzieci do 4. roku życia. Jeśli po tym czasie nic się nie zmieni, niezbędna może się okazać pomoc medyczna. Dlatego ważna jest czujność ze strony rodziców, by na bieżąco monitorować rozwój malucha również pod kątem prawidłowego ułożenia jego nóg i właściwego wzorca chodu.
Jakie są możliwe przyczyny koślawienia kolan?
Koślawość kolan występuję główne w wieku dziecięcym, ale zmaga się też z nim wiele osób dorosłych.
Koślawość kolan u dzieci – przyczyny
Koślawieniu kolan sprzyja przede wszystkim szybki wzrost, który jest charakterystyczny dla wieku dziecięcego. Dochodzi wówczas do wielu zmian w organizmie, które mogą skutkować między innymi przeciążeniami układu kostnego. Gdy nogi nie rosną równo, stopniowo zwiększa się różnica w ich długości i tym samym ciężar ciała nierównomiernie rozkłada się na każdą z nich. To jedna z wielu przyczyn koślawienia kolan u dzieci.

W trakcie konsultacji ortopedycznej lekarz może zdiagnozować też inny czynnik odpowiadający za koślawość kolan. To może być:
- krzywica,
- choroba stawów,
- otyłość lub nadwaga,
- osłabienie tkanki kostnej, mięśni lub więzadeł,
- zbyt duże przeciążenia, jakim podlegają nogi,
- niewłaściwe wchłanianie wapnia i tworzenie się deficytów tego ważnego składnika,
- wady stóp, w tym płaskostopie lub szpotawość,
- porażenia mięśni odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie stawu kolanowego,
- koślawość wrodzona,
- choroba Pageta kości,
- niewłaściwy rozrost części kości udowej lub kości goleniowej,
- porażenie mięśni,
- nieprawidłowa budowa stawów,
- rozmiękanie kości.
Przyczyny koślawienia kolan u młodzieży i dorosłych
W przypadku osób dorosłych, u których doszło do koślawienia kolan, przyczyn może być wiele. Do czynników, które mogą za to odpowiadać, należą między innymi:
- porażenie mięśni skutkujące nieprawidłowym funkcjonowaniem nogi,
- uraz kolana,
- uraz kłykci kości udowej,
- zbyt duże i trwające długo przeciążanie nóg, co może być spowodowane między innymi otyłością,
- krzywica, któraą dorosły przeszedł w dzieciństwie,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- choroba zwyrodnieniowa stawów,
- złe zrośnięcie się kości po złamaniu dolnej części kości udowej,
- guzy, które skutkują złym rozwojem kończyn dolnych,
- uprawianie wybranych dyscyplin sportowych, w tym jeździectwa,
- wykonywanie specyficznych zawodów.
Koślawość kolan — na czym polega leczenie
W przypadku koślawienia kolan lekarz może zastosować zarówno leczenie zachowawcze, jak i wykonać zabieg chirurgiczny.

Zachowawcze leczenie koślawości kolan
Tego rodzaju leczenie najlepiej sprawdza się u dzieci, gdyż ich ciało wciąż jest w fazie intensywnego rozwoju. Terapia zwykle obejmuje:
- zrzucenie nadmiaru kilogramów u dzieci z nadwagą i otyłych,
- nauka prawidłowego i bardziej świadomego chodzenia oraz stania,
- dbanie o częstszą aktywność fizyczną, by zmniejszyć okresy długiego siedzenia w ciągu dnia,
- unikanie długiego chodzenia i stania w rozkroku,
- siedzenie w siadzie skrzyżnym,
- stosowanie specjalistycznych wkładek do butów,
- używanie butów z obcasem Thomasa (obcas podwyższony po stronie wewnętrznej).
Dobre efekty terapeutyczne przynosi też jazda na rowerze, piłka nożna, czy pływanie kraulem.
Leczenie operacyjne
Zabieg chirurgiczny częściej przeprowadzany jest u dorosłych i nastolatków, ponieważ leczenie zachowawcze zwykle nie przynosi w ich przypadku spodziewanych efektów. Brak zabiegu może skutkować częstymi urazami, problemami z kolanami, czy stanami zapalnymi w obrębie stawów i kości. Wówczas konieczna może się okazać osteotomia poprawcza nadkłykciowa, a w przypadku zaawansowanych zmian, niezbędne może być wykonanie endoprotezoplastyki stawu kolanowego.
Źródło i inspiracja: