Choroba Freiberga to zapadnięcie centralnej części głowy drugiej kości śródstopia. Powodowana jest powtarzalnymi przeciążeniami, które wyładowują się w obrębie głowy drugiej kości śródstopia. Skutkuje to zaburzeniem ukrwienia, co przekłada się na zaburzenia architektury całej głowy i zapadnięciem jej kształtu oraz powstaniem złamania podchrzęstnego.
Zazwyczaj choroba rozpoczyna się w wieku nastoletnim i to wtedy pojawiają się pierwsze dolegliwości. Bywa też tak, że choroba w tym okresie jest niezauważalna lub stopień nasilenia dolegliwości jest nieznaczny. W takiej sytuacji dopiero w późniejszym okresie, czyli w wieku 40-50 lat pacjent trafia do specjalisty.
Jakie są objawy choroby Freiberga?
Głównym objawem jest ból zlokalizowany w obrębie stawu śródstopno-paliczkowego drugiego, czyli w przedniej części stopy, w obrębie palców. Zwykle towarzyszy on nastolatkom i pojawia się po wysiłku fizycznym.
Kiedy należy zgłosić się do specjalisty chorób stóp i na czym polega leczenie?
Do lekarza powinieneś się zgłosić, jeśli:
- utrzymują się dolegliwości bólowe,
- nie ma poprawy po:
- odpoczynku,
- zmianie obuwia,
- zmianie trybu życia,
- zaprzestaniu uprawiania pewnych dyscyplin sportu, które przeciążają stopę, zwłaszcza jej przednią część.
Na wizytę powinieneś przyjść ze zdjęciami RTG stóp, jeśli takowe posiadasz. Zdjęcia powinny być wykonane w trzech projekcjach, czyli AP, bocznej oraz skośnej.
Leczenie zachowawcze
W przypadku ostrej fazy jałowej martwicy głowy drugiej kości śródstopia u nastolatka lub nastolatki (częściej to schorzenie dotyczy dziewczyn), młodzi ludzie powinni się oszczędzać. W praktyce oznacza to unikanie uprawiania dyscyplin sportowych, które przeciążają przednią część stopy. Można taką stopę unieruchomić nawet w opatrunku gipsowym czy też w bucie, który lekarze stosują po operacjach na przodostopiu.
W okresie ostrym, osoby z chorobą Freiberga mogą się też wspomóc lekami przeciwzapalnymi.
Leczenie operacyjne
W momencie, gdy choroba Freiberga zostanie przeoczona i dojdzie do załamania głowy kości śródstopia, wraz z upływem czasu ten staw śródstopno-paliczkowy jako pierwszy ulega zmianom zwyrodnieniowym. Tworzą się też osteofity, co skutkuje ograniczeniem ruchomości i wymaga leczenia operacyjnego. Samo leczenie zachowawcze polegające na oszczędzaniu stopy, niewiele już w takich przypadku wniesie.
W leczeniu operacyjnym lekarz posługuje się kilkoma metodami. Złoty standard polega na:
- oczyszczeniu operacyjnym zajętego stawu,
- usunięciu wszystkich wyrośli kostnych,
- wykonaniu osteotomii w obrębie zajętej kości śródstopia, w tym wypadku drugiej.
Osteotomia polega na wycięciu klina w części dystalnej kości śródstopia otwartej grzbietowo do góry i zamknięciu. Skutkuje to obróceniem głowy kości śródstopia, dzięki czemu niezmieniony obszar głowy zacznie przenosić obciążenie, aby na tej niezmienionej części głowy odbywał się ruch.
Nie jest to jednak rozwiązanie stosowane w przypadku wszystkich pacjentów. Zdarza się bowiem, że zmiany są bardzo nasilone. W takiej sytuacji w grę wchodzi jedynie:
- wycięcie tej głowy czy resztek głowy oraz paliczka proksymalnego zajętego palca,
- wszczepienie zastępczego materiału w formie rusztowania.
Dopiero to gwarantuje powodzenie operacji.
Choroba Freiberga – jak wygląda postępowanie po operacji?
Już kilka godzin po operacji pacjent może rozpocząć rehabilitację pod kierunkiem fizjoterapeuty. W zależności od tego, czy miał wykonaną osteotomię, czy też nie, w wybranych przypadkach wskazane jest unieruchomienie stopy lub poruszanie się w bucie pooperacyjnym. Okres rehabilitacji i powrotu do zdrowia trwa około 6-8 tygodni.
Zawsze warto odwiedzić specjalistę od schorzeń stóp, gdy tylko pojawią się przewlekłe dolegliwości bólowe w obrębie stopy, z którymi nie możesz sobie poradzić. Tylko i wyłącznie ocena doświadczonego specjalisty chorób stóp może zagwarantować wybór najlepszej optymalnej metody leczenia w przypadku rozwiniętej utrwalonej jałowej martwicy, w obrębie drugiej kości śródstopia.
