PALCE MŁOTKOWATE
(palec młotkowaty, palec młoteczkowaty, palec szponiasty)

Podczas stania palce stopy zwiększają powierzchnię kontaktu z podłożem zapewniając utrzymanie równowagi ciała. Dzięki nim uzyskujemy siłę wybicia z przedniej części stopy podczas chodzenia, biegania. Zapewnienie równowagi oraz zwiększenie siły wybicia palce stopy realizują tylko gdy ich stawy są stabilne a mięśnie działają prawidłowo.

1. Ustawienie palców stopy bez obuwia
2. Ustawienie palców w niedopasowanym obuwiu

Palec młotkowaty

• To zniekształcenie dotyczy małych palców stopy. Polega na zgięciu w stawie międzypaliczkowym bliższym (patrz zdj. 1) międzypaliczkowym dalszym (patrz zdj. 2) lub zgięciem w stawie międzypaliczkowym bliższym i dalszym (patrz zdj. 3).
• Wtórną zmianą towarzyszącą zniekształceniu palców jest przykurcz, podwichnięcie a czasami nawet zwichnięcie w stawie śródstopno-paliczkowym danego palca.

Przyczyna powstania zniekształcenia jest wieloczynnikowa i dotyczy zaburzenia balansu mięśniowo​-więzadłowego biorącego udział w utrzymaniu prawidłowego kształtu palca.

Schorzenie najczęściej dotyczy osób w średnim wieku, częściej kobiet. Schorzenie ma charakter postępujący i wraz z upływem czasu jeśli przyczyna nie zostanie wyeliminowana zmiany postępują, doprowadzając do nasilenia dolegliwości i utrwalenia zniekształcenia.

Zdj. 1 Palec młotkowaty
Zgięcie w stawie międzypaliczkowym bliższym

Zdj. 2 Palec młoteczkowaty
Zgięcie w stawie międzypaliczkowym dalszym

Zdj. 3 Palec szponiasty
Zgięcie w stawie międzypaliczkowym bliższym i dalszym

OBJAWY
PALCA MŁOTKOWATEGO

Korektywny palec młotkowaty jest zazwyczaj dobrze tolerowany przez pacjentów, nie wymaga leczenia operacyjnego ale wraz z upływem czasu zniekształcenie przyjmuje trwały charakter oraz nasila się ból drażnionych stawów palca.

1. Obrzęk, zaczerwienienie grzbietowej strony proksymalnego stawu palca – konflikt palca z obuwiem. Zmianom tym towarzyszy powstanie modzeli pod głowami kości śródstopia (metatarsalgia) ponieważ zniekształcony palec dociska głowę kości śródstopia do podłoża
2. Ograniczenie ruchomości w stawie MPI, PIP oraz DIP
3. Ból podczas dotykania szczytu palca
4. Zaburzenia chodu

1. Konflikt palca z obuwiem
2. Konflikt szczytu palca z podłożem
3. Konflikt głowy kości śródstopia z podłożem – metatarsalgia

DLACZEGO POWSTAJE?

• Źle dopasowane obuwie wywiera ogromne ciśnienie na stawy palców ustawiając je w zgięciu, doprowadza do uszkodzenia płytki podeszwowej, rozerwania więzadeł i mięśni palców.
  Wraz z upływem czasu dochodzi do zniszczenia chrząstki zajętego stawu, utrwalają się zniekształcenia i z palca korektywnego powstaje palec z utrwalonym zgięciem.
• PALUCH KOŚLAWY, BUNIONETTE zmniejsza przestrzeń dla palców w obuwiu powodując powstanie zniekształcenia pozostałych palców
  Schorzenia neurologiczne (spastyczność różnego pochodzenia)
• Wrodzone deformacje
• Pourazowe, zmiany zwyrodnieniowe
• Choroby zapalne (RZS, Dna moczanowa)
• Powikłania jatrogenne- pooperacyjne

ROZPOZNANIE

RTG stopy rzut boczny- palec drugi młotkowaty

Rozpoznanie stawiamy na podstawie badania klinicznego oraz zdjęć RTG.

ZAPOBIEGANIE

Należy zwracać szczególną uwagę na dobór obuwia. Powinny to być płaskie buty o szerokim przodzie, z dostatecznie dużą ilością miejsca dla palców.

Zapobieganie wystąpienia palca młotkowatego dotyczy również leczenia operacyjnego współistniejących deformacji stopy takich jak paluch koślawy, deformacja typu bunionette.

LECZENIE

Leczenie zachowawcze

1. Noszenie miękkiego, wygodnego obuwia z dużą ilością miejsca na palce „dopasuj obuwie do stopy a nie stopę do obuwia”
2. Fizykoterapia – działanie przeciwzapalne
3. Silikonowe nakładki na palec – zmniejszają zapalenie ale nawet długotrwałe stosowanie nie usuwa przyczyny dolegliwości
4. Niesterydowe leki przeciwzapalne stosowane miejscowo

Należy podkreślić że nieoperacyjne metody leczenia palca młotkowatego są ograniczone. Możemy jedynie zmniejszyć dolegliwości bólowe.

Leczenie operacyjne

Dlaczego należy zdecydować się na operacje palca młotkowatego?

• Jest to schorzenie postępujące, wraz z upływem czasu zmniejsza się zakres ruchomości w proksymalnym stawie palca, dolegliwości bólowe nasilają się, zwyrodnienie obejmuje większy zakres struktur stawu PIP, przykurcz zgięciowy utrwala się a zakres operacji jest większy, a często możliwe jest już tylko usztywnienie zajętego zmianami stawu.
  Chód jest zaburzony – pacjent porusza się wymuszając oszczędzanie zajętej kończyny co skutkuje zmianami w innych wyżej położonych stawach zajętej kończyny, kręgosłupa oraz przeciążeniem kończyny po drugiej strony.
• Leczeniem operacyjnym usuwamy przyczynę dolegliwości bólowych oraz wpływamy na zwiększenie zakresu ruchomości w stawie śródstopno-paliczkowym usuwamy powstałe zniekształcenie stopy, zahamowujemy postęp zniekształcenia.
• Gwarantujemy naszym pacjentom opiekę na każdym etapie leczenia na najwyższym poziomie. Dzięki stworzeniu wyszkolonego i doświadczonego zespołu ludzi; pań pielęgniarek, lekarzy, rehabilitantów.

CENA ZABIEGU – OD 5500ZŁ

Leczenie operacyjne wg. danych naukowych jest jedyną skuteczną metodą leczenia palca młotkowatego. W przypadku palca młotkowatego korektywnego zabieg polega na uwolnieniu tkanek miękkich – wydłużeniu lub przecięciu ścięgien.

Gdy zmiana jest utrwalona i palec podczas manipulacji nie udaje się wyprostować leczenie operacyjne wymaga wykonania usztywnienia zajętego stawu w prawidłowej fizjologicznej pozycji. Przy współistnieniu palucha koślawego konieczna jest jednoczasowa korekcja także tej deformacji – korekcja palucha koślawego.

Większość operacji polega na wycięciu stawu międzypaliczkowego bliższego oraz przecięciu, wydłużeniu ścięgien danego palca (schemat 1) Po zabiegu palec jest ustabilizowany do czasu zrostu kostnego drutem Kirschnera.