ENDOPROTEZOPLASTYKA JEDNOPRZEDZIAŁOWA
STAWU KOLANOWEGO
Ten rodzaj endoprotezy stosuje się u pacjentów z zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi ograniczonymi do przedziału przyśrodkowego kolana. Przedział boczny i przedni stawu kolanowego nie może być w sposób istotny uszkodzony zwyrodnieniowo. Istnieją także ograniczenia do zastosowanie tej metody w zakresie deformacji osiowych, przykurczu zgięciowego oraz wydolności więzadłowej. Zabieg polega na wymianie zmienionego zwyrodnieniowo przedziału przyśrodkowego stawu kolanowego na sztuczny.
Na wynik leczenia ma wpływ zarówno rodzaj implantu jaki wszczepiamy pacjentowi jak i technika operacyjna.
RODZAJE IMPLANTÓW
Aktualnie w Novum Ortopedia wszczepiamy implanty typu Oxford z ruchomą wkładką polietylenową. Jest to najlepiej zaprojektowana endoproteza jednoprzedziałowa o doskonale udokumentowanej skuteczności w przebiegu wieloletnich obserwacji. Zastosowanie endoprotezy jednoprzedziałowej umożliwia zachowanie kinematyki kolana, co skutkuje dużo krótszym procesem rehabilitacji po operacji oraz daje znacznie większe możliwości powrotu do aktywności zawodowych i sportowych w porównaniu z endoprotezami całkowitymi.
TECHNIKA OPERACYJNA
Endoproteza jednoprzedziałowa wszczepiana jest techniką małoinwazyjną, czyli bez uszkodzenia mięśni wokół stawu kolanowego. Dodatkowo na koniec operacji podajemy w okolicę rany pooperacyjnej mieszkankę leków działających przeciwbólowo oraz przeciwkrwotocznie. Dzięki temu rehabilitacja przebiega dużo sprawniej, ponieważ mięśnie praktycznie zaraz po operacji są gotowe do działania.
Kolejnym wartym podkreślenia etapem leczenia jest sposób prowadzenia pacjenta zaraz po zabiegu. Zastosowany implant, technika operacyjna oraz postępowanie przeciwbólowe pozwalają na rozpoczęcie pełnej rehabilitacji już w dniu operacji, jak tylko przestanie działać znieczulenie. Pacjenci po zabiegu mogą całkowicie obciążać operowaną kończynę, a kule łokciowe służą jedynie do zachowania równowagi. Pobyt w szpitalu trwa 1 dzień. Rehabilitacja ambulatoryjna trwa około 6 tygodni.
Pacjent wychodząc ze szpitala porusza się samodzielnie z asekuracją kulami łokciowymi oraz jest w stanie chodzić po schodach. Rehabilitacja jest prowadzona przez wyszkolonego fizjoterapeutę.
Lekarze
dr Piotr
KOMINIAK
Specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu specjalizujący się w leczeniu urazów sportowych w obrębie stawu barkowego, kolanowego i biodrowego oraz zmian zwyrodnieniowych stawu barkowego, kolanowego i biodrowego.
dr n. med. Marcin
Ferenc
Specjalizuje się w leczeniu urazów sportowych, złamań w obrębie kończyny dolnej i górnej oraz zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego, kolanowego i skokowego.
FAQ
Po zakończeniu rehabilitacji można wrócić do większości aktywności fizycznych, które pacjent uprawiał przed zabiegiem i to mocno odróżnia protezę jednoprzedziałową od protezy całkowitej stawu kolanowego. Pływanie, jazda na rowerze, nordic walking czy turystyka piesza są bardzo bezpieczne. Sporty które obciążają staw w większym stopniu, takie jak bieganie, tenis, siatkówka, jazda na nartach są również akceptowalne, ale powinny być uprawiane z większą ostrożnością. Sporty bardzo obciążające kolano, takie jak koszykówka, piłka nożna, czy squash zdecydowanie przyspieszają zużycie implantu i zwiększają ryzyko urazów, dlatego są niewskazane. Warto skonsultować się z prowadzącym ortopedą, aby dostosować poziom aktywności do indywidualnych możliwości.
Zabieg jest przeznaczony dla pacjentów z zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi ograniczonymi do jednego przedziału kolana. Pozostałe struktury stawu, w tym więzadła i pozostałe dwa przedziały kolana, muszą być w dobrym stanie. Dodatkowo istotnym czynnikiem jest prawidłowa oś kończyny oraz pełny zakres ruchu kolana – duże deformacje i przykurcze wykluczają pacjenta z tej metody leczenia.
Implanty są wykonane z materiałów biokompatybilnych, takich jak tytan czy polietylen wysokiej wytrzymałości, które organizm dobrze toleruje. Reakcje alergiczne na metalowe elementy endoprotezy zdarzają się niezwykle rzadko i nie ma jednoznacznych dowodów naukowych, że w ogóle mają miejsce. W przypadku jakichkolwiek objawów nietolerancji, takich jak przewlekły ból czy obrzęk, konieczna jest konsultacja z ortopedą.
Endoproteza jednoprzedziałowa stawu kolanowego zastępuje tylko uszkodzony fragment stawu, zachowując zdrowe struktury, co skutkuje mniejszą ingerencją chirurgiczną, szybszą rehabilitacją i bardziej „naturalnym” czuciem kolana. Zostaje zachowana tzw. kinematyka stawu kolanowego. W przypadku endoprotezy całkowitej wymianie podlega cały staw, co jest konieczne przy rozległych zmianach zwyrodnieniowych.
Po zakończeniu rehabilitacji większość pacjentów jest w stanie klękać i kucać, choć początkowo może to być niekomfortowe. Zakres ruchu oraz siła mięśniowa stopniowo wracają do normy, jednak w niektórych przypadkach może pozostać uczucie sztywności lub lekkie ograniczenie ruchomości.
W pierwszych tygodniach po operacji mogą wystąpić przejściowe zaburzenia czucia, szczególnie wokół blizny operacyjnej. Wynika to z przecięcia drobnych zakończeń nerwowych w trakcie zabiegu. U większości pacjentów czucie stopniowo wraca do normy, choć niektórzy mogą odczuwać lekką zmianę w odczuwaniu dotyku w okolicy kolana.
Pobyt w szpitalu trwa zazwyczaj jedną dobę. Pacjent wstaje z łóżka już w dniu operacji i zaczyna rehabilitację pod nadzorem rehabilitanta. W ciągu 6 tygodni następuje stopniowe przywracanie sprawności, a pełny powrót do aktywności zajmuje najczęściej 2-3 miesiące. Kluczowa jest systematyczna rehabilitacja, wykonywanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie i poprawiających zakres ruchu.
Powrót do prowadzenia pojazdów jest możliwy, gdy pacjent odzyska pełną kontrolę nad operowaną kończyną i będzie w stanie szybko reagować na sytuacje na drodze. Zazwyczaj trwa to od 2 do 4 tygodni po operacji, ale dokładny czas zależy od indywidualnego przebiegu rehabilitacji.
Średnia trwałość implantu wynosi 15–20 lat, ale zależy to od aktywności fizycznej, masy ciała i jakości tkanki kostnej pacjenta. Nadmierne obciążenie kolana może przyspieszać zużycie protezy i prowadzić do konieczności jej wymiany. Regularne kontrole u ortopedy pozwalają monitorować stan implantu.
