ARTROSKOPIA
STAWU BARKOWEGO
Staw barkowy jest to staw o największym zakresie ruchu, ale jednocześnie jest najbardziej złożonym stawem w naszym organizmie.
Taka budowa powoduje, że jest to staw, który najczęściej ulega zwichnięciom lub urazom prowadzącym do uszkodzeń struktur tego stawu oraz różnego rodzaju przeciążeniom powodującym dolegliwości bólowe.
Artroskopia stawu barkowego ze wskazań wyłącznie diagnostycznych jest obecnie bardzo rzadko wykonywana. Na ogół zastosowanie obrazowych metod diagnostycznych połączonych z wnikliwą analizą objawów pozwala na opracowanie konkretnych założeń leczenia rehabilitacyjnego i operacyjnego.
Wskazania do artroskopii stawu barkowego:
Niestabilność stawu barkowego spowodowana uszkodzeniem obrąbka i torebki stawowej.
Takie uszkodzenie powstaje najczęściej po zwichnięciu stawu ramiennego, ale zdarza się również po mniejszych urazach sportowych. Nie ma konsensusu jak powinniśmy leczyć pacjentów po pierwszym zwichnięciu, tacy pacjenci są zawsze analizowani indywidualne. Generalnie im zwichnięcie u młodszej osoby tym ryzyko nawrotu większe. Natomiast, jeżeli dojdzie do drugiego lub trzeciego zwichnięcia stawu ramiennego praktycznie zawsze są wskazania do leczenia operacyjnego.
Dzięki technice artroskopowej możemy w sposób małoinwazyjny ustabilizować uszkodzony obrąbek i torebkę stawową do panewki stawu ramiennego przy pomocy specjalnych implantów. Aktualnie zalecane są implanty wykonane w biomateriałów lub implanty wykonane z nici, natomiast niezalecane są implanty tytanowe.
Uszkodzenie górnego obrąbka, tzw. uszkodzenie typu SLAP
Jest to szczególny rodzaj uszkodzeniaobrąbka, obrąbek uszkadza się w górnej części w miejscu przyczepu ścięgna głowy długiej bicepsa do panewki stawu ramiennego. Wskazaniem do leczenia operacyjnego są uszkodzenia urazowe, często połączone z uszkodzeniem innych części obrąbka.
Uszkodzenie lub niestabilność ścięgna głowy długiej bicepsa
Ścięgno głowy długiej bicepsa biegnie w bruździe pomiędzy guzkami głowy kości ramiennej, następnie wchodzi do stawu i kończy się na guzku nadpanewkowym panewki. Jest to bardzo częsta przyczyna dolegliwości bólowych stawu barkowego.
Dzięki technice artroskopowej możemy wykonać tenotomię, czyli przecięcie tego ścięgna lub tenodezę, czy skrócenie tego ścięgna i przytwierdzenie go do kości ramiennej.
Obie techniki dają dobre wyniki a decyzja o rodzaju zabiegu jest podejmowana indywidualnie zależnie od potrzeb i oczekiwań pacjenta.
Uszkodzenia ścięgien pierścienia rotatorów
W skład pierścienia rotatorów wchodzą 4 ścięgna:
- mięśnia nadgrzebieniowego,
- ścięgno mięśnia podgrzebieniowego,
- mięśnia obłego mniejszego,
- ścięgno mięśnia podłopatkowego.
Mamy dwa rodzaje uszkodzeń, uszkodzenia urazowe oraz zwyrodnieniowe powstające z wiekiem.
USZKODZENIA URAZOWE
Uszkodzenia urazowe są bezwzględnym wskazaniem do pilnego leczenia operacyjnego. Należy takie uszkodzenia traktować tak, jak złamania kości. Brak leczenia prowadzi do zaników mięśniowych, które uniemożliwiają wykonanie naprawy co finalnie prowadzi do dysfunkcji stawu barkowego i konieczności wykonania skomplikowanych procedur rekonstrukcyjnych.
USZKODZENIA ZWYRODNIENIOWE
Małe uszkodzenia zwyrodnieniowe u osób starszych, nieaktywnych można leczyć zachowawczo, ale zawsze należy kontrolować, czy uszkodzenie nie ulega powiększeniu. Uszkodzenia zwyrodnieniowe u osób aktywnych oraz u pacjentów z dużymi dolegliwościami bólowymi są wskazaniem do leczenia operacyjnego.
Zabieg polega na stabilizacji uszkodzonych ścięgien do kości przy pomocy specjalnych implantów.
Zmiany zwyrodnieniowe stawu obojczykowo-barkowego
Staw obojczykowo-barkowy to mały staw łączący obojczyk z wyrostkiem barkowym. Większość zmian zwyrodnieniowych w tym stawie nie powoduje dolegliwości bólowych wymagających operacji, ale czasami u pacjentów nie ma poprawy po leczeniu zachowawczym – rehabilitacji i to są wskazania do leczenia operacyjnego.
Zabieg polega na wycięciu wyrośli kostnych oraz małego fragmentu obojczyka.
Rekonstrukcja górnej torby stawowej
Jest to zabieg, który wykonuje się, gdy mamy nienaprawialne uszkodzenie ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego. W miejsce przebiegu ścięgna wszczepia się specjalny biomateriał. Nie odtwarza to całkowicie funkcji mięśnia nadgrzebieniowego, ale hamuje górne przemieszczanie się głowy kości ramiennej i ułatwia ruch w stawie.
Warunkiem powodzenia tego typu zabiegu są wydolne mięśnie podgrzebieniowy i podłopatkowy, lub jeżeli są uszkodzone to wymagana jest ich jednoczasowa naprawa.
Transfer mięśnia najszerszego grzbietu na guzek większy kości ramiennej
Zabieg ten wykonujemy, gdy mamy nienaprawialne uszkodzenie ścięgna mięśnia podgrzebieniowego co prowadzi do braku rotacji zewnętrznej ramienia. Zmieniamy miejsce przyczepu ścięgna mięśnia najszerszego grzbietu na kości ramiennej co finalnie zmienia jego funkcję i zastępuje niewydolny mięsień podgrzebieniowy.
Zabieg modo Latarjet
Zabieg ten polega na przeszczepieniu wyrostka kruczego wraz z przyczepionymi do niego ścięgnami na przednio-dolny brzeg panewki. Wykonujemy go najczęściej w przypadku przewlekłej niestabilności stawu ramiennego, w wyniku której doszło do uszkodzenia kostnego przednio-dolnego brzegu panewki.
Lekarze
dr Piotr
KOMINIAK
Specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu specjalizujący się w leczeniu urazów sportowych w obrębie stawu barkowego, kolanowego i biodrowego oraz zmian zwyrodnieniowych stawu barkowego, kolanowego i biodrowego.
dr Bartosz
Paprota
Specjalista ortopedii i traumatologii specjalizujący się w leczeniu urazów sportowych kończyny dolnej, stawu barkowego oraz pourazowych zmian zwyrodnieniowych stawu kolanowego i biodrowego.
FAQ
Operacja barku trwa od godziny do dwóch. Jej czas zależy od złożoności uszkodzeń. Im większe uszkodzenie w stawie, tym oczywiście operacja trwa dłużej. Czas jest tu mniej ważny. Najważniejsze jest to, aby naprawić wszystkie uszkodzone struktury w czasie jednego zabiegu.
Operacja wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym. Dodatkowo jednak pacjenci mają wykonywaną tak zwaną blokadę, czyli znieczulana jest cała kończyna górna. Dzięki temu będą mieli komfort po zabiegu w postaci braku bólu stawu barkowego po wybudzeniu, mimo przeprowadzonej operacji.
To sygnał, na który absolutnie nie możesz przymknąć oka. Ból jest sygnałem, że coś może być nie tak z twoim ciałem. Nie ignoruj tego. Podejmowanie intensywnych ćwiczeń mimo bólu może prowadzić do poważniejszego uszkodzenia. Nie lekceważ tego. To może być sygnał nie tylko zwykłego przeciążenia, ale też uszkodzenia ścięgna w obrębie barku.
Skonsultuj się z lekarzem, najlepiej ortopedą, który oceni twój stan i zaleci odpowiednie badania. Najczęściej będzie to USG lub rezonans magnetyczny, które pozwolą na dokładną ocenę stanu twojego barku. Powinien to zrobić specjalista, który potrafi je odpowiednio zinterpretować i wprowadzić skuteczne leczenie.
Rehabilitacja po operacji barku jest kluczowym elementem procesu leczenia i jej czas rozpoczęcia może być różny w zależności od typu operacji, indywidualnej sytuacji pacjenta oraz rekomendacji lekarza.
Czas rozpoczęcia rehabilitacji na ogół zależy od rodzaju operacji. Jednak w większości przypadków powinieneś ją zacząć w okresie od tygodnia do maksymalnie dwóch po operacji.
Jeśli nie zrobisz tego w odpowiednim czasie, dojdzie do przykurczu stawu barkowego. W praktyce oznacza to, że nie będziesz mógł ruszać stawem barkowym. Będziesz miał ograniczony zakres ruchu i wyprowadzenie cię z tego stanu, zajmie kolejnych kilka miesięcy. Zdarza się też, że może to wymagać leczenia operacyjnego.
Rehabilitacja po operacji barku jest procesem, który wymaga czasu i cierpliwości. Czas trwania rehabilitacji może różnić się w zależności od wielu czynników, takich jak rodzaj wykonanej operacji, stopień zaangażowania w proces rehabilitacji, ogólny stan zdrowia pacjenta oraz jego indywidualne potrzeby. Jednak w typowym przypadku okres rehabilitacji po operacji barku trwa od 5 do 6 miesięcy.
W trakcie całego procesu rehabilitacyjnego ważne są regularne konsultacje z fizjoterapeutą oraz ortopedą. Każda osoba jest inna, dlatego niektórzy pacjenci mogą potrzebować więcej czasu na pełne wyzdrowienie, podczas gdy inni mogą wrócić do pełnej sprawności szybciej.
Kluczowe jest skupienie się na stopniowym odzyskiwaniu zakresu ruchu w stawie barkowym oraz na wzmacnianiu mięśni. Dlatego rehabilitacja często obejmuje delikatne ćwiczenia rozciągające i wzmacniające, które mają na celu przywrócenie mobilności i zmniejszenie bólu.
Do gabinetu ortopedy nierzadko zgłaszają się osoby, które chcą wiedzieć, czy zerwanie bicepsa na poziomie łokcia, które miało miejsce kilka miesięcy temu, można nadal leczyć.
Ważna jest odpowiedź na pytanie, czy każde zerwanie bicepsa na poziomie łokcia należy leczyć operacyjnie. Otóż nie. Jeżeli jest to lewa ręka i nie uprawiasz sportu, to możesz to zostawić. Inne mięśnie skompensują brak tego zerwanego.
Inaczej wygląda sytuacja, gdy jesteś aktywny sportowo, wykonujesz fizyczną pracę i potrzebujesz obu rąk w pełni sprawnych do wykonywania ważnych dla ciebie czynności, w tym zawodowych. Wówczas powinieneś rozważyć leczenie operacyjne. Również wtedy, gdy do urazu doszło kilka miesięcy temu. Możliwe to jest dzięki zastosowaniu odpowiednich technik i metod operacyjnych. Jest to również zabieg większy i wymaga pobrania ścięgna, ale jest to możliwe.
Jest to oczywiście trudniejsze w porównaniu ze świeżym zerwaniem, dlatego dużo lepszym wyjściem jest zgłoszenie się do ortopedy zaraz po doznaniu urazu i wykonanie zabiegu kilka dni później.
Najczęstszą przyczyną zerwania ścięgna bicepsa jest nadmierny wysiłek fizyczny, szczególnie podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów. Gwałtowne lub nieprawidłowe podnoszenie ciężarów może spowodować nadmierne napięcie ścięgna, prowadząc do jego zerwania.
Ruchy wymagające rotacji ramienia, szczególnie pod dużym obciążeniem, mogą zwiększać ryzyko urazu. Sportowcy uprawiający dyscypliny takie jak baseball, tenis, czy podnoszenie ciężarów są szczególnie narażeni na tego typu urazy.
Z wiekiem ścięgna tracą swoją elastyczność i stają się bardziej podatne na urazy. Degeneracja ścięgna bicepsa może prowadzić do jego osłabienia i zwiększać ryzyko zerwania, nawet przy stosunkowo niewielkim obciążeniu.
Zerwanie może również nastąpić w wyniku nagłego, nieoczekiwanego ruchu, szczególnie gdy ramię jest w pozycji nienaturalnej lub pod dużym naciągnięciem.
Nieprawdą jest, że ból w określonym wieku jest nieunikniony i musi występować. W rzeczywistości ból nie jest normalnym objawem starzenia się, a wiek nie powinien być przyczyną tolerowania bólu. Ból może występować w różnym wieku i wynikać z różnych przyczyn, takich jak urazy, choroby zwyrodnieniowe, nadmierna aktywność fizyczna lub inne czynniki.
Jeśli odczuwasz ból barku lub jakikolwiek inny ból, niezależnie od wieku, warto podjąć kroki w celu jego zrozumienia i leczenia. Nie ma takiej sytuacji, w której lekarz ortopeda nie jest w stanie pomóc na ból barku.
Istnieje wiele dostępnych metod diagnostycznych i terapeutycznych, które mogą pomóc w ustaleniu przyczyny bólu i złagodzeniu dolegliwości. Należy do nich pojedyncza iniekcja sterydowa, rehabilitacja, fizjoterapia, leczenie farmakologiczne, a także zabiegi medyczne, w tym wymiana stawu na sztuczny. Wszystkie one mogą pomóc w zwalczaniu bólu i przywracaniu sprawności.
Najważniejsze jest, aby skonsultować się z lekarzem ortopedą lub specjalistą od bólu, który może przeprowadzić dokładną diagnozę i zalecić odpowiednie leczenie. Niezależnie od wieku, każda osoba zasługuje na możliwość życia bez bólu i na znalezienie skutecznych rozwiązań problemów zdrowotnych.
